Οταν την Τετάρτη τα μέλη του Brussels Group αποχώρησαν από τη βίλα Σαΐντ στο Παρίσι, η ελληνική αντιπροσωπεία παρέμεινε για λίγα λεπτά στο προαύλιο και ο Νίκος Θεοχαράκης συνομίλησε για αρκετή ώρα με την Αθήνα στο κινητό του. Αμέσως μετά πλησίασε τους δημοσιογράφους και δήλωσε ότι για να γεφυρωθούν οι διαφορές με τους δανειστές χρειάζεται πολιτική απόφαση. Ηταν η στιγμή που η ελληνική πλευρά αποφάσισε να μιλήσει πρώτη και να μην περιμένει να διαβάσει διαρροές περί εμπλοκής στον ευρωπαϊκό Τύπο. Οι τεχνοκράτες είχαν αγγίξει τις κόκκινες γραμμές. Κανείς όμως δεν γνωρίζει εάν η πλευρά των δανειστών θέλει να καθήσει στο τραπέζι της πολιτικής διαπραγμάτευσης.

Ο χρόνος είναι ίσως η ισχυρότερη μεταβλητή στην εξίσωση αυτής της διαδικασίας, αλλά η κυβέρνηση δείχνει να έχει καθυστερήσει. Αν δεχτούμε ότι ο έντιμος συμβιβασμός είναι ο στόχος της ελληνικής πλευράς, η τακτική που υιοθέτησε δεν φαίνεται να τον υπηρετεί. Ο Μπράιαν Μαντέλ, ο ακαδημαϊκός πατέρας της «τέχνης της διαπραγμάτευσης» στο Χάρβαρντ, διδάσκει ότι καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος παίζει η ικανότητα τού να κατανοείς και να διαμορφώνεις έγκαιρα το διαπραγματευτικό περιβάλλον πριν οι ίδιες οι καταστάσεις το επιβάλουν. Οι δανειστές όμως γνώριζαν από την αρχή το πότε θα στερέψουν τα κρατικά ταμεία και οδηγούσαν τη χώρα στη χρηματοδοτική ασφυξία, αφήνοντας την ελληνική κυβέρνηση να αναλώνεται σε αντιπαραγωγικές συζητήσεις των τεχνικών κλιμακίων, με τη δημοσιονομική θηλιά να σφίγγει ολοένα και περισσότερο.

Στη διαπραγμάτευση οφείλεις επίσης να κατανοείς τη θέση και τις εναλλακτικές του αντιπάλου. Η κυβέρνηση δεν φαίνεται να γνωρίζει τα σχέδια που μπορεί να επεξεργάζονται οι πιστωτές της χώρας για απεμπλοκή. Ποντάρει βέβαια στην παραδοχή ότι οι δανειστές –παρά τα όσα γράφονται –δεν επιθυμούν το Grexit. Ούτε η ίδια όμως διαθέτει πειστική εναλλακτική. Το Grexit είναι αυτοκαταστροφή, ενώ η προσφυγή στις κάλπες μόνο εργαλείο νομιμοποίησης ενός επώδυνου συμβιβασμού μπορεί να θεωρηθεί.

Σε μια πολυεπίπεδη διαπραγμάτευση αναζητάς επίσης αποδοτικές συμμαχίες. Εάν το ζητούμενο ήταν να τις διευρύνουμε, μάλλον καταφέραμε να προκαλέσουμε ρωγμές στις υπάρχουσες. Η οργή των Αμερικανών στο θέμα της τρομοκρατίας και μετά το άνοιγμα στη Μόσχα δυσχέρανε υπερβολικά την προσπάθεια για πίεση στην Ευρώπη από την πλευρά του Ατλαντικού. Ενώ οι φιλοδοξίες για τη δημιουργία ενός μετώπου του Νότου διαψεύστηκαν εξαρχής από την ίδια την πραγματικότητα.

Τι μένει; Το προσωπικό κεφάλαιο αξιοπιστίας προκειμένου να προτείνεις ή να αποδεχθείς μια συμβιβαστική πρόταση την τελευταία στιγμή που θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή κι από την άλλη πλευρά. Στην παρούσα συγκυρία, ο Πρωθυπουργός παραμένει ο μοναδικός πόλος αξιοπιστίας τόσο στο εξωτερικό όσο και μέσα στη χώρα. Οι παράλληλες ρωγμές στην εικόνα του από την ασφάλεια ή το Μεταναστευτικό δεν επηρεάζουν την εμπιστοσύνη της κοινωνίας στο πρόσωπό του, κυρίως διότι τού αναγνωρίζει ότι παίζει σκληρά με τους δανειστές. Οι πιστωτές το γνωρίζουν. Αλλά ξέρουν και ότι ο χρόνος κυλά υπέρ τους.