Λεφτά δεν υπάρχουν. Υπάρχει όμως όραμα. Θύμα ενός τέτοιου επιτακτικού οράματος έπεσε ο Σωτήρης Χατζάκης.

Ο μέχρι προχθές καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου επαύθη με απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Νίκου Ξυδάκη. Ως επίσημη αιτιολογία ο Ξυδάκης αναφέρει παρατυπίες, όπως η μη δημοσίευση των συμβάσεων του Εθνικού στη Διαύγεια. Πρόκειται, όμως, για ένα κατηγορητήριο που άργησε δύο μήνες. Ο Ξυδάκης είχε από την πρώτη στιγμή ζητήσει την παραίτηση Χατζάκη γιατί είχε «άλλο όραμα».

Η αποπομπή συμπίπτει χρονικά με την αλλαγή φρουράς που επιχειρεί η νέα εξουσία σε όλο το μήκος και το πλάτος του Δημοσίου. Η εξήγηση της κομματικής καρατόμησης θα ίσχυε και για τον Χατζάκη, αν η περίπτωσή του δεν είχε κραυγαλέες ιδιαιτερότητες.

Ο αποπέμπων υπουργός δεν είναι επαγγελματίας της πολιτικής. Δεν έχει κομματικό ποίμνιο. Είναι όμως «επαγγελματίας» του Πολιτισμού. Που σημαίνει ότι λογοδοτεί σε ένα ακροατήριο πιο κλειστό, αλλά όχι λιγότερο φανατικό. Τον μικρόκοσμο αυτόν ο Ξυδάκης επείγεται να θαμπώσει με το όραμά του. Και επείγεται τόσο που δεν μπόρεσε να δείξει θεσμική αυτοσυγκράτηση –να περιμένει δεκαοκτώ μήνες μέχρι να λήξει «αναίμακτα» η θητεία Χατζάκη.

Το αποτέλεσμα πάντως είναι ότι βρέθηκαν να υπερασπίζονται πολιτικά τον Χατζάκη ακόμη και άνθρωποι που μέχρι προχθές εκδήλωναν αλλεργία στις καλλιτεχνικές επιλογές του.

Σε έναν χώρο που τρέφεται από τις έριδες, ο πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής είναι κάθε άλλο παρά εξαίρεση. Εχει πρωταγωνιστήσει σε πολλούς και ηχηρούς καβγάδες, τόσο στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος όσο και στο Εθνικό.

Εχει όμως δίκιο όταν λέει ότι δεν είναι κομματικός. Στην υπερεικοσαετή σταδιοδρομία του ως παράγοντας των κρατικών σκηνών ο Χατζάκης έχει αποδείξει ότι είναι διακομματικός. Οτι μπορεί πότε να συμμετέχει σε προεκλογικές εκδηλώσεις του Αντώνη Σαμαρά και πότε να επικαλείται τον μακρονησιώτη πατέρα του ως πειστήριο της σχέσης του με την Αριστερά.

Ετσι και τώρα. Είχε τις δεξιότητες για να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση. Και η αλήθεια είναι ότι είχε συναντηθεί με τον ΣΥΡΙΖΑ πολύ πριν να φωτογραφισθεί αγκαλιά με τον νέο Πρωθυπουργό. Είχε συμβάλει, ας πούμε, στην αντιμνημονιακή κουλτούρα ανεβάζοντας με μεγάλη εισπρακτική επιτυχία το αντιχουντικό «Μεγάλο μας Τσίρκο» –συντονιζόμενος έτσι με τα συνθήματα της αγανακτισμένης πλατείας. Ούτε έκρυψε ποτέ ότι είναι «ελληνοκεντρικός», αλλά ταυτόχρονα και εντελώς εξοικειωμένος με «το μαρτυρολόγιο της Αριστεράς». Σαν έτοιμος από καιρό για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.

Γι’ αυτό και την αποπομπή Χατζάκη εύκολα μπορεί κανείς να την πει αυταρχική, αλλά δύσκολα μπορεί να την αποδώσει σε πολιτικά κίνητρα.

Ακόμη και η πολιτική προσαρμοστικότητα είναι ατελέσφορη απέναντι σε έναν κριτικό που είναι πια σε θέση να εξοπλίζει την αισθητική του με κανονιστική ισχύ. Απέναντι σε έναν υπουργό που καθιερώνει το γούστο του με διοικητικές πράξεις.