Project Syndicate

Από τότε που εκδηλώθηκε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση οι μεγάλες διαφορές στην πορεία της οικονομίας συνέβαλαν στη δημιουργία σημαντικών διακυμάνσεων στις αγορές. Σήμερα οι τιμές των μετοχών έχουν φτάσει σε σχετικά υψηλά επίπεδα και οι επενδυτές αρχίζουν να ανησυχούν.

Το ερώτημα είναι εάν οι αποτιμήσεις των μετοχών είναι υπερβολικές αναλογικά με τα πιθανά μελλοντικά κέρδη των εταιρειών. Η πρόσφατη πορεία των χρηματιστηρίων αποδίδεται συχνά στις αντισυμβατικές νομισματικές πολιτικές που ακολουθούν αρκετές κεντρικές τράπεζες. Οι πολιτικές αυτές μείωσαν τις αποδόσεις κρατικών ομολόγων αναγκάζοντας τους επενδυτές να στραφούν σε επενδύσεις υψηλότερου κινδύνου, όπως είναι οι εγχώριες και ξένες μετοχές, καθώς και τα ομόλογα με χαμηλότερη αξιολόγηση.

Ενα από τα σημαντικά σημεία είναι οι προοπτικές αύξησης των κερδών των εταιρειών. Σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τη σχέση τιμής μετοχής προς κέρδη μιας εταιρείας είναι τα επιτόκια μηδενικού κινδύνου. Καθώς η νομισματική πολιτική ομαλοποιείται, όπως κάνει ήδη η Fed, το επιτόκιο μηδενικού κινδύνου αναμένεται να αυξηθεί σε επίπεδα που θα αντικατοπτρίζουν την ύπαρξη σταθερού πληθωρισμού στο 2%. Ομως πού θα διαμορφωθούν τελικά τα επιτόκια αυτά είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί αφού εξαρτώνται από πολλές και διαφορετικές οικονομικές συνθήκες.

Στο περιβάλλον που ζούμε είναι δύσκολο να υπάρξει σημαντική και διατηρήσιμη αύξηση της κερδοφορίας των εταιρειών. Αυτό σημαίνει ότι η ανάπτυξη της οικονομίας από μόνη της δεν θα δικαιολογεί τις σημερινές αποτιμήσεις των τιμών των μετοχών. Εκείνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι επειδή ζούμε σε ένα πολυσύνθετο περιβάλλον, οι επενδυτές αναμένεται να καταλήξουν σε πολλά διαφορετικά συμπεράσματα τα οποία θα διατηρήσουν ή ακόμη και θα αυξήσουν τις διακυμάνσεις που καταγράφονται σήμερα στις αγορές.

Ο Μάικλ Σπενς είναι νομπελίστας στα οικονομικά και καθηγητής Οικονομικών στο Stern School of Business στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.