Η απομόνωση της Βρετανίας

Η Ευρώπη είναι και πάλι διχασμένη ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση –μόνο που αυτή τη φορά η διαχωριστική γραμμή διασχίζει την Ευρωπαϊκή Ενωση. Τα ανατολικοευρωπαϊκά μέλη –κυρίως η Πολωνία και οι Βαλτικές Χώρες –προσκολλήθηκαν γρήγορα στην ΕΕ λόγω της ρωσικής επιθετικότητας. Στο άλλο γεωγραφικό και πολιτικό άκρο, η Βρετανία απειλεί να αποχωρήσει εντελώς από την Ευρώπη. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται σήμερα στη δυτική και την ανατολική περιφέρεια της Ευρώπης είναι πολύ πιθανό να οδηγήσουν σε μια νέα ισορροπία δυνάμεων.

Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τον κόσμο έπειτα από μια βρετανική αποχώρηση. Ο γαλλογερμανικός άξονας θα ενισχυθεί, η Ρωσία επίσης, η Αμερική θα παρακάμψει μια αδύναμη πλέον Βρετανία, η φιλοευρωπαϊκή Σκωτία θα απειλήσει και πάλι με αποχώρηση από το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αγγλία θα προσπαθεί να πείσει τον εαυτό της ότι η Βρετανία είναι πάντα πιο δυνατή όταν είναι μόνη.

Και δεδομένων των συνεπειών του βρετανικού ευρωσκεπτικισμού, δεν χρειάζεται να έχει κανείς κρυστάλλινη σφαίρα για προβλέψει τις επιπτώσεις μιας αποχώρησης. Οπως δήλωσε ο πρώην πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο τον περασμένο Δεκέμβριο, «ποτέ δεν είχα δει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μια μεγάλη χώρα τόσο απομονωμένη όσο η Βρετανία».

Πράγματι, η Βρετανία έχει περιθωριακό ρόλο στις αποφάσεις της Ευρώπης για την ανάπτυξη όπως και στις εμπορικές διαπραγματεύσεις, όπου άλλοτε ηγούνταν. Και παρά το γεγονός ότι είναι μεγάλος πιστωτής, η γνώμη της δεν έχει βάρος στο θέμα της Ελλάδας. Και τώρα, παρά το γεγονός ότι η Βρετανία ήταν μια από τις εγγυήτριες δυνάμεις της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας, μόνο η Γαλλία και η Γερμανία συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις.

Ο Ντιν Αντερσον, αμερικανός υπουργός Εξωτερικών και αρχιτέκτονας του ΝΑΤΟ και του Σχεδίου Μάρσαλ, είχε πει κάποτε ότι η Βρετανία τον 20ό αιώνα έχασε μια αυτοκρατορία χωρίς να βρει ποτέ έναν νέο διεθνή ρόλο. Τον 21ο αιώνα μπορεί να χάσει την Ευρώπη και να βρεθεί και πάλι χωρίς ρόλο στον κόσμο. Το τίμημα της εξόδου θα ήταν τεράστιο καθώς θα τεθούν σε κίνδυνο 3 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, 25.000 εξαγωγικές εταιρείες και εθνικές επενδύσεις ύψους 450 δισεκατομμυρίων στερλινών. Επιπλέον, το Λονδίνο θα χάσει τον μοναδικό του ρόλο ως πυρήνας των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών ολόκληρης της ηπείρου.

Η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, έχουν ανάγκη τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής, όπως και οι αναδυόμενες οικονομίες της Νοτιαανατολικής Ασίας την ASEAN. Ομοίως η Βρετανία, που κάποτε παρήγε το 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ σήμερα μόνο το 2,5%, θα είναι πολύ πιο δυνατή ως τμήμα της Ευρώπης. Ως μέλος της ΕΕ, η Βρετανία βλέπει την ανταγωνιστικότητά της να ενισχύεται καθώς είναι σε θέση να διαπραγματευτεί τις καλύτερες συμφωνίες στο εμπόριο, στους φορολογικούς κανόνες, στο ξέπλυμα χρήματος, στη διαφθορά και την ασφάλεια με την Κίνα, την Ινδία και τον υπόλοιπο κόσμο.