Παρότι η Δύση οφείλει ν’ αντιμετωπίσει τον Βλαντίμιρ Πούτιν που δεν τηρεί τον κανόνα τής μη προσάρτησης εδαφών με τη βία, δεν πρέπει ωστόσο και να απομονώσει τη Ρωσία, μια χώρα με την οποία έχει πολλά κοινά συμφέροντα που αφορούν την πυρηνική ασφάλεια και τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, τη μάχη κατά της τρομοκρατίας, την εκμετάλλευση της Αρκτικής, την κατάσταση που επικρατεί στο Ιράν και το Αφγανιστάν.

Το να αισθάνεται κάποιος θυμωμένος με τις πράξεις του Πούτιν είναι φυσιολογικό, αλλά ο θυμός δεν είναι στρατηγική. Η Δύση μπορεί να επιβάλει ενεργειακές και οικονομικές κυρώσεις για να περιορίσει τη Ρωσία στην Ουκρανία. Αλλά δεν πρέπει να παραβλέψει ότι, για άλλα ζητήματα, η συνεργασία με τους Ρώσους προέχει. Βεβαίως, ένας δίκαιος συγκερασμός των δύο αυτών στόχων δεν είναι εύκολος. Αλλά καμία από τις δύο πλευρές δεν θα επωφελούνταν από έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο.

Το δίλημμα πρέπει να εξεταστεί μακροπρόθεσμα: ποια Ρωσία ελπίζουμε να δούμε σε μία δεκαετία από τώρα; Παρά την επιθετική χρήση της ισχύος που διαθέτει και τη θορυβώδη προπαγάνδα, η Ρωσία είναι μια χώρα σε παρακμή. Η αυταρχική πολιτική του Πούτιν και η επιλογή του να κοιτάζει προς την Ανατολή, ενώ διεξάγει έναν μη συμβατικό πόλεμο με τη Δύση, θα μετατρέψουν τη χώρα σε πρατήριο καυσίμων της Κίνας, στερώντας από την οικονομία της τα κεφάλαια, την τεχνολογία και τα συμβόλαια της Δύσης που χρειάζεται.

Υπό τον Πούτιν, η μετα-αυτοκρατορική μεταμόρφωση της Ρωσίας απέτυχε, με αποτέλεσμα η χώρα να εξακολουθεί ν’ ανησυχεί για τη θέση της στον κόσμο, παραμένοντας διχασμένη ανάμεσα στις δύο ιστορικές ταυτότητές της: την ευρωπαϊκή και τη σλαβόφιλη. Ο Πούτιν δεν έχει στρατηγική για τη μακροπρόθεσμη ανάκαμψη και αντιδρά καιροσκοπικά απέναντι στην εσωτερική ανασφάλεια, τις εξωτερικές απειλές και την αδυναμία των γειτόνων του. Ετσι η Ρωσία έχει μετατραπεί σ’ έναν ενοχλητικό ρεβιζιονιστή του διεθνούς στάτους κβο.

Ομως, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα του αναθεωρητισμού του Πούτιν, τα πυρηνικά όπλα της Ρωσίας, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, οι ικανότητές της στον κυβερνοπόλεμο και η εγγύτητά της με την Ευρώπη θα συνεχίσουν να της δίνουν δυνατότητες να προκαλεί προβλήματα στη Δύση και στο διεθνές σύστημα. Η χάραξη και η εφαρμογή μιας πολιτικής που θα περιορίσει τον Πούτιν αλλά δεν θα πλήξει τη μακροπρόθεσμη σχέση της Δύσης με τη Ρωσία αποτελούν μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η διεθνής κοινότητα.

Ο Τζόζεφ Σ. Νάι είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ

Τελευταία Νέα