Η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι εν ισχύι, με κοινοτική απόφαση και για την Ελλάδα, πλήρως, από τον Μάρτιο του 2011.

Η Δημοκρατική Αριστερά δεν είναι αντίθετη με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, είναι όμως ριζικά αντίθετη με τον τρόπο που η κυβέρνηση ΝΔ – ΠαΣοΚ την εφαρμόζει.

Ο δημόσιος έλεγχος της διαχείρισης του συστήματος μεταφοράς και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούσε και αποτελεί πάγια θέση μας. Είχε άλλωστε, με επιμονή μας, συμφωνηθεί στην προγραμματική συμφωνία της κυβέρνησης εθνικής ευθύνης αλλά παραβιάστηκε έπειτα από έναν χρόνο.

Η ΔΕΗ μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει εξυγιαινόμενη. Διαφωνούμε με τη μεθόδευση για την κατάτμησή της και πώληση της «μικρής ΔΕΗ».

Η Δημοκρατική Αριστερά έχει κατ’ επανάληψη τονίσει ότι δεν είναι εν γένει αντίθετη σε εκχώρηση τομέων δραστηριότητας και επιχειρήσεων, που ανήκουν στο Δημόσιο και που προφανώς δεν εντάσσονται στον «σκληρό πυρήνα» των αγαθών και των υπηρεσιών που οφείλει ένα δημοκρατικό κράτος να παρέχει στους πολίτες του.

Η Δημοκρατική Αριστερά τάσσεται υπέρ των νέων σχέσεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, υπέρ συμπράξεων που να προωθούν την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Ούτε υπέρ της κερδοσκοπικής εκχώρησης ρόλων στον ιδιωτικό τομέα ούτε υπέρ της προώθησης και επαναφοράς συντεχνιακών και πελατειακών λογικών.

Οι αποκρατικοποιήσεις δεν μπορεί να γίνονται με λογιστικά κριτήρια, αλλά με γνώμονα την υπεράσπιση του δημόσιου συμφέροντος, την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας και πάντα με την πρόνοια για την περιβαλλοντική προστασία και σεβασμό στις εργασιακές σχέσεις.

Γι’ αυτό και υπήρξε θετική τοποθέτηση από την πλευρά μας για την αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ, των Κρατικών Λαχείων, του ΟΔΙΕ, γι’ αυτό και η καταρχήν θετική προσέγγιση για αξιοποίηση εκτάσεων του Δημοσίου και γι’ αυτό και η σαφής και ξεκάθαρη θέση μας για την αντιμετώπιση μέσω ΣΔΙΤ των λιμένων και των αεροδρομίων της χώρας.

Τίθεται από πολλούς το ερώτημα: «Είστε υπέρ της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας γενικά, αλλά στα συγκεκριμένα λέτε όχι! Ποια ακριβώς απελευθέρωση εσείς βλέπετε;»

Σήμερα το 1/3 της παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας είναι ήδη στα χέρια ιδιωτών. Εχουν υπάρξει και άλλες προτάσεις για περαιτέρω αξιοποίηση των δυνατοτήτων της ΔΕΗ και της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας. Το σενάριο της ανταλλαγής μονάδων μεταξύ ΔΕΗ και αξιόπιστων ηλεκτροπαραγωγών επιχειρήσεων άλλων ευρωπαϊκών χωρών υπήρξε μια δυνατότητα, που συζητήθηκε τα 5 τελευταία χρόνια για την εφαρμογή του και στην Ελλάδα αλλά εγκαταλείφθηκε.

Η πώληση ενέργειας έξω από το εργοστάσιο σε προμηθευτές και μεγάλους καταναλωτές ήταν και παραμένει μια εξίσου σημαντική επιλογή.

Οι ενδιαφερόμενοι επιχειρηματίες για τη «μικρή ΔΕΗ» θα μπορούσαν να αναλάβουν επιχειρηματικά ρίσκα με την είσοδό τους στη διαφοροποιημένη παραγωγή με ίδρυση μονάδων και στην εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας. Αντ’ αυτού επιδιώκουν να αποκτήσουν έτοιμες μονάδες, σε ιδιαιτέρως χαμηλή τιμή –όσο το κόστος κατασκευής ενός σύγχρονου λιγνιτικού σταθμού, 1,5 δισ. ευρώ –με εξαιρετικές αποδόσεις και ταχύτατες αποσβέσεις…

Η πρόταση της κυβέρνησης για την πώληση της «μικρής ΔΕΗ» δεν συνοδεύεται από τον παραμικρό σχεδιασμό για τη διαμορφούμενη παραγωγική δομή του κλάδου της ενέργειας, την περιβαλλοντική προστασία ή την εξοικονόμηση των χρησιμοποιούμενων πόρων. Δεν υπάρχει κανένα πρόγραμμα για τη χρήση των υδάτινων πόρων ή του ορυκτού πλούτου, τα οποία θα δεσμεύονται τόσο από τη ΔΕΗ, από τη «μικρή ΔΕΗ» ή ό,τι άλλο προκύψει στο μέλλον. Δεν υπάρχει μελέτη για την προβλεπόμενη ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας, την εισαγόμενη ενέργεια και τη διευθέτηση της εμπορίας της. Δεν υπάρχει καμία διασφάλιση για τεχνολογίες και επενδύσεις ή, πολύ περισσότερο, για την ποιότητα και το κόστος πρόσβασης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών στην ενέργεια, ανεξαρτήτως γεωγραφικής περιοχής ή επιπέδου δραστηριότητας.

Να υπενθυμίσω ότι ανάλογες κινήσεις προηγούμενων κυβερνήσεων, χωρίς διεξοδική μελέτη και σχεδιασμό, οδήγησαν στην πρόσφατη κατάρρευση των ΑΠΕ με τα γνωστά επακόλουθα στους μικρούς ιδιώτες επενδυτές που συμμετείχαν στο «μεγάλο όνειρο της πράσινης ανάπτυξης».

Ο Δημήτρης Χατζησωκράτης είναι μέλος της ΚΕ της Δημοκρατικής Αριστεράς, υπεύθυνος του Τομέα Οικονομικής Πολιτικής