Χειρόφρενο στην εύκολη λήψη αποφάσεων για απεργίες βάζει η κυβέρνηση μαζί με αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο. Η αλλαγή του τρόπου λήψης των αποφάσεων για απεργιακές κινητοποιήσεις, το νέο καθεστώς για τη χρηματοδότηση των συνδικάτων, η επαναφορά της ανταπεργίας και ο περιορισμός των συνδικαλιστικών αδειών αναμένεται να μπουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων κατά την επικείμενη επίσκεψη της τρόικας, τις επόμενες ημέρες, στην Αθήνα. Η κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη να προχωρήσει στην αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου ώς το τέλος του 2014, αφού προηγηθεί διάλογος με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Πρόκειται πάντως για αλλαγές που προκαλούν ήδη τις έντονες αντιδράσεις του ΠαΣοΚ και αναμένεται να αποτελέσουν εστία αναταράξεων στους κόλπους της κυβέρνησης.

Οι σχεδιαζόμενες αλλαγές έρχονται λίγες ημέρες μετά την επιστράτευση των εργαζομένων στη ΔΕΗ ύστερα από την απόφαση της ΓΕΝΟΠ να προχωρήσει σε απεργία για την ιδιωτικοποίηση της «μικρής ΔΕΗ» και ενώ η τρόικα πιέζει για αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο στα ευρωπαϊκά πρότυπα, στο πλαίσιο της συμφωνίας που επήλθε με την κυβέρνηση κατά την τελευταία αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας. «Θα πρέπει να τεθεί τέλος στις «απεργίες μειοψηφιών» και τα ανεξέλεγκτα δικαιώματα συνδικαλιστών» τόνιζε χθες στέλεχος του υπουργείου Εργασίας. «Δεν μπορεί να υποχρεωνόμαστε σε συνεχείς επιστρατεύσεις απεργών για να λειτουργήσει η κοινωνία και την ίδια στιγμή να διατηρούμε τη δυνατότητα ολιγομελών σωματείων να ακινητοποιούν δημόσιες επιχειρήσεις» υπογράμμιζε η ίδια πηγή.

Οι τέσσερις ανατροπές που σχεδιάζονται –έπειτα από 32 χρόνια ισχύος του πλέον φιλελεύθερου συνδικαλιστικού νόμου της Ευρώπης, του 1264/1982 –είναι οι εξής:

1. Αλλαγή στον τρόπο λήψης των αποφάσεων για απεργιακές κινητοποιήσεις. Σήμερα οι απεργίες μπορούν να προκηρυχθούν στις περισσότερες περιπτώσεις με αποφάσεις μόνο των διοικητικών ή των γενικών συμβουλίων των οργανώσεων. Με την προωθούμενη νέα διάταξη, η προκήρυξη απεργίας για να είναι νόμιμη πρέπει να έχει υπερψηφιστεί από το 50%+1 των μελών του συνδικάτου. Δηλαδή θα προϋποθέτει τη σύγκληση της γενικής συνέλευσης και τη συμμετοχή των εργαζομένων στη λήψη της απόφασης, καθώς επίσης μεγαλύτερο χρόνο προειδοποίησης και υποχρεωτικά στάδια διαβουλεύσεων ανάμεσα στα σωματεία και την εργοδοτική πλευρά. Στον Νόμο 1264/82 για την κήρυξη απεργίας προβλέπονται τα εξής: «Απεργία στις πρωτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις κηρύσσεται με απόφαση της γενικής συνέλευσης. Για ολιγόωρες στάσεις εφόσον δεν πραγματοποιούνται την ίδια ημέρα ή μέσα στην ίδια εβδομάδα αρκεί απόφαση του διοικητικού συμβουλίου. Η απεργία στις πρωτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις ευρύτερης περιφέρειας ή πανελλαδικής έκτασης κηρύσσεται με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου, όπως και οι απεργίες των δευτεροβάθμιων και τριτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων».

2. Επαναφορά της ανταπεργίας (λοκάουτ). Πρόκειται για το κλείσιμο της επιχείρησης από τον εργοδότη σε περιπτώσεις απεργιών διαρκείας των εργαζομένων, την οποία προέβλεπε ο Νόμος 330/1976 (του τότε υπουργού Εργασίας Κωνσταντίνου Λάσκαρη) και την απαγόρευσε ο Νόμος 1264 το 1982, επί υπουργίας Απ. Κακλαμάνη. Το μέτρο αυτό ισχύει ακόμη σε πολλές χώρες της Ευρώπης.

3. Επανεξέταση του τρόπου και των πηγών χρηματοδότησης των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Σήμερα οι συνδικαλιστικές οργανώσεις χρηματοδοτούνται από το κράτος με ένα κονδύλι το οποίο παρακρατεί ο εργοδότης ως ποσοστό από τις εισφορές που πρέπει να καταβάλλει για τους εργαζομένους. Η μορφή αυτής της χρηματοδότησης έχει αναγκαστικό χαρακτήρα για τη συμμετοχή των εργαζομένων στο σωματείο. Στην Ευρώπη, που αποτελεί πιλότο των όποιων αλλαγών, η χρηματοδότηση καλύπτεται απευθείας μέσω συνδρομών των μελών των συνδικάτων.

4. Αλλαγή στο καθεστώς των συνδικαλιστικών αδειών. Σήμερα ένας μεγάλος αριθμός συνδικαλιστικών στελεχών –κυρίως στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα –δεν εργάζεται, κάνοντας χρήση των λεγόμενων συνδικαλιστικών αδειών. Το καθεστώς θα γίνει αυστηρότερο σε ό,τι αφορά το ποιοι θα δικαιούνται και πώς θα χορηγούνται οι άδειες αυτές.

Η νέα συνδικαλιστική νομοθεσία θα πρέπει να ψηφιστεί μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. Το κείμενο της αξιολόγησης αναφέρει ότι πρέπει να έχει προηγηθεί τον Σεπτέμβριο του 2014 «διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, προκειμένου να νομοθετηθούν οι αναγκαίες μεταβολές που θα φέρουν το ελληνικό πλαίσιο σε ευθυγράμμιση με τις καλές πρακτικές και σε πλήρη σεβασμό με τις διεθνείς συμβάσεις που εφαρμόζονται».

Οι αναφορές στο κείμενο αξιολόγησης καθιστούν σαφές ότι το κέντρο βάρους των αλλαγών αφορά τον τρόπο λήψης απεργιακών αποφάσεων.