Είναι σε όλους γνωστός ο διαχρονικός πρωταγωνιστικός ρόλος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στα εκπαιδευτικά πράγματα και στο επίπεδο σπουδών της χώρας. Είναι λιγότερο γνωστός ο συσχετισμός του ΕΜΠ με την ανάπτυξη της οικονομίας και τη διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου με κοινωνική συνοχή και αειφορική σχέση με το περιβάλλον. Και όμως, από τη λειτουργικότητα και την αποτελεσματικότητα της σύνδεσης του ΕΜΠ με τις προσπάθειες για την έξοδο της πατρίδας μας από τη σημερινή κρίση θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό η επιστροφή της χώρας στην τροχιά της ανάπτυξης.

Η συστράτευση στη βάση μιας κοινής στρατηγικής των διδασκόντων με τους εργαζομένους και τους διδασκομένους του ΕΜΠ είναι προς αυτήν την κατεύθυνση αναγκαία.

Ως αντιπρύτανης του ΕΜΠ, σε μία από τις δυσκολότερες περιόδους της Ιστορίας μας, έχω πλήρη επίγνωση και του μεγέθους των εμφανιζόμενων προβλημάτων αλλά και των τεράστιων δυνατοτήτων που εξακολουθούν να υπάρχουν. Απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιοποίησή τους είναι η ενότητα και η συντεταγμένη πορεία των συντελεστών της ακαδημαϊκής μας κοινότητας. Για αυτό και η υπεράσπιση των διοικητικών υπαλλήλων που απειλούνται με απόλυση δεν είναι μόνο ζήτημα προστασίας των κοινωνικών τους δικαιωμάτων. Είναι, πολύ περισσότερο, αναγκαίος όρος για την αποτροπή της προϊούσας ήδη υποβάθμισης του ρόλου του ΕΜΠ.

Το ζητούμενο είναι με εργασιακή ειρήνη και απόλυτη εξωστρέφεια να κινηθούμε όλοι μαζί και με δυναμικό τρόπο στην υλοποίηση ενός αναπτυξιακού στρατηγικού σχεδιασμού βασιζόμενου στην εμπειρία που έχει συσσωρευθεί, στην τεχνογνωσία του ανθρώπινου δυναμικού και στις παρακαταθήκες των προηγούμενων διοικήσεων και των πρυτανικών Αρχών του Πολυτεχνείου.

Το Πολυτεχνείο εξακολουθεί να αποτελεί χώρο συλλογικής αριστείας και κοινωνικής προσφοράς. Ο δημόσιος χαρακτήρας του, η αυτοτέλειά του και η δωρεάν εκπαίδευση που προσφέρει συνιστούν τους βασικότερους συντελεστές της ανάδειξής του σε ένα κέντρο παραγωγικών πρωτοβουλιών υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης και συνεχούς προαγωγής της έρευνας και της καινοτομίας, χωρίς τις οποίες ούτε η ύφεση μπορεί να αντιμετωπισθεί ούτε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο να κτισθεί. Δεν χρειάζεται, άλλωστε, να υπογραμμίσουμε την αυτονόητη σημασία που έχει η παράδοση του Πολυτεχνείου ως Σχολείου των Τεχνών, ούτε τη συμβολή των μηχανικών στην ανάπτυξη της χώρας.

Χρειάζεται, όμως, ο στρατηγικός επανασχεδιασμός των δράσεών μας με ορίζοντα την επόμενη κρίσιμη τετραετία. Στόχος της δεν είναι μόνο η διάκριση της χώρας στην ευρύτερη περιοχή, στην Ευρώπη και στον κόσμο. Θα πρέπει, πολύ περισσότερο, να είναι η ουσιαστική παραγωγή των εργαλείων με τα οποία η Ελλάδα μπορεί να χαράξει μια νέα και περισσότερο ελπιδοφόρα πορεία.

Ηδη, οι Σχολές του ΕΜΠ παρέχουν διπλώματα που αντιστοιχούν στο έβδομο επίπεδο της οκταβάθμιας ευρωπαϊκής κλίμακας. Η αναγνώρισή τους ως ισοδύναμων του integrated Μaster είναι ένα αυτονόητο αίτημα που πρέπει να ικανοποιηθεί. Η περαιτέρω αναβάθμιση του ενιαίου πενταετούς διπλώματος των Πολυτεχνικών Σχολών θα τις μετατρέψει σε βασικούς συντελεστές ανάπτυξης, δεδομένου ότι με αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί η θέση και ο ρόλος των διπλωματούχων μηχανικών και θα αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των νέων διπλωματούχων που είναι απαραίτητη για την απασχόλησή τους.

Εξίσου κρίσιμη είναι η διασφάλιση της ποιότητας και της λειτουργικότητας των διοικητικών δομών του ιδρύματος. Οι μέθοδοι που πρέπει να εφαρμοσθούν προς αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να συνάδουν με τον πρωτοποριακό χαρακτήρα που οφείλει να έχει το πρώτο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της χώρας. Ως δημόσιο αυτοδιοικούμενο Πανεπιστήμιο δεν μπορεί να εποπτεύεται από τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη για αειφορική διαχείριση της πολυτεχνειακής κοινότητας. Κυρίως δε, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη να δοθεί και να κερδηθεί από το Πολυτεχνείο η μάχη της καινοτομίας. Ο επαναπροσανατολισμός του στη δικτυακή ψηφιακή τεχνολογία, στη βιοτεχνολογία, στα νανοϋλικά, στα μικροσυστήματα και στις νανοδιατάξεις είναι μία από τις προϋποθέσεις για τη νικηφόρα έκβαση αυτής της μάχης. Η άλλη προϋπόθεση είναι η απαγκίστρωση από το παραδοσιακό τεχνολογικό μοντέλο της γραμμής παραγωγής.

Για αυτό και προτεραιότητα των πρυτανικών Αρχών που θα αναδειχθούν από τις επικείμενες πρυτανικές εκλογές θα πρέπει να είναι η συμμετοχή του ιδρύματος σε διεπιστημονικές συμπράξεις, όπως είναι η σύμπραξη της τέχνης με την τεχνολογία, της βιοϊατρικής με την πληροφορική και τη μηχανική, της οικονομίας με τη μηχανική, της αρχιτεκτονικής με τις νέες τεχνολογίες και τον πολιτισμό.

Η δρομολόγηση καινοτόμων μεταπτυχιακών προγραμμάτων και η ανάληψη πρωτοβουλιών διεθνούς κύρους είναι μία από τις προκλήσεις, από την αντιμετώπιση των οποίων θα κριθεί το μέλλον του ιδρύματος και η αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής προσπάθειας της χώρας. Ας είναι αυτή η πρόκληση και το κριτήριο με το οποίο θα κριθούν οι υποψήφιοι στις πρυτανικές εκλογές.

Για μένα, τουλάχιστον, η πρόκληση αυτή, εκτός από βαθύτατα πολιτική, είναι ταυτόχρονα μια πρόκληση ιστορική για τη γενιά μου, τη γενιά του Πολυτεχνείου. Είναι η ευκαιρία της να αποδείξει ότι η διαδρομή της εξακολουθεί να συνδέει την επιστήμη με τον πολιτισμό, την τεχνολογία με την κοινωνία.

Η Τώνια Μοροπούλου είναι αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Προσωπικού του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου