Κατ’ αρχάς υπάρχει ο γενικός κανόνας. Τα πράγματα αλλάζουν, τίποτα δεν μένει σταθερό. Γιατί αυτή η εισαγωγή; Για να εξηγήσω ότι, όπως και στην περίπτωση του βιβλιοπωλείου της Εστίας, έτσι και η απώλεια των περιοδικών Ντίσνεϊ, το κλείσιμο των οποίων ανακοινώθηκε από τους εκδότες τους, ναι μεν μπορεί να είναι έλλειψη και να ανακαλεί τη νοσταλγία, αλλά είναι και ένδειξη σημαντικών αλλαγών. Είναι αλήθεια ότι οι ελληνικές εκδόσεις Ντίσνεϊ, με παράδοση 46 χρόνων, ήταν ιδιαίτερα προσεγμένες –αλλά αν τα κόστη των δικαιωμάτων και των εκτυπωτικών και της διανομής δεν καλύπτονται από τα έσοδα, στα εκτός επιδοτήσεων επιτηδεύματα, κάποια στιγμή υπερισχύει ο αδήριτος νόμος της αγοράς.

Το κλείσιμο του «Μίκι Μάους», πάντως, έδωσε την ευκαιρία να κυκλοφορήσουν ακόμα μια φορά διάφορες γενικεύσεις. Κατ’ αρχάς έπεσε πολύ κλάψα –αλλά όσοι κλαίνε γιατί δεν συνέβαλαν στη βιωσιμότητα του προϊόντος όσο αυτό υπήρχε;

Κατά δεύτερον, επέτρεψε ακόμα μια φορά την κυκλοφορία ορισμένων αφόρητων γενικεύσεων στην προσέγγιση του καλλιτεχνικού προϊόντος «Μίκι Μάους», γενικεύσεων που, καθόλου συμπτωματικά, έχουν να κάνουν με την ιδεολογική ανάγνωσή του. Δεν είναι η πρώτη φορά που για πολλά χρόνια τον τόνο της κριτικής τον έδινε ένα βιβλίο δύο Χιλιανών που όμως πρωτοκυκλοφόρησε στο Παρίσι –το βιβλίο «Ντόναλντ ο απατεώνας» των Ματλάρ και Ντορφμάν, κατά το οποίο τα κόμικς Ντίσνεϊ ήταν «η διήγηση του ιμπεριαλισμού στα παιδιά». Η γενικευτική εκείνη προσέγγιση ισοπέδωνε δεκαετίες ολόκληρες διαφορετικών καλλιτεχνικών εκφράσεων σε μια ιδεολογική ηθικοπλαστική κοινοτοπία. Ο Ντίσνεϊ, οι δυσκολίες του, οι αποτυχίες του, η επιτυχία του, τα κινούμενα σχέδια, ο θαυμασμός που του έδειχνε ο Σεργκέι Αϊζενστάιν, τα πρώτα κόμικς, ο Φλόιντ Γκόντφρεντσον, ο Αλ Ταλιαφέρο, τα παπιά, η ιταλική σχολή, ο Μπαρκς, ο Σκρουτζ όχι ως τσιγκούνης εκατομμυριούχος αλλά ως μαχητικός πάπιος που μοιάζει άνθρωπος που επινοεί συνεχώς τρόπους για να πετύχει τους στόχους του, συλλέκτης τροπαίων σε μια ζωή που ακόμα και για τους ζάπλουτους μπορεί να έχει ήττες…

Για να τα δεις όλα αυτά προϋποτίθενται ορισμένα πράγματα. Να σε ενδιαφέρει η συγκεκριμένη έκφραση. Κι όταν επιχειρείς να την καταλάβεις, να πηγαίνεις λίγο πιο βαθιά από την ακίνητη επιφάνεια μιας γενικής εντύπωσης για τα πράγματα.

Από τις τέχνες ώς την πολιτική, οι πιο πλούσιες προσεγγίσεις των φαινομένων είναι εκείνες που ξεκινούν όχι από μια γενικόλογη εντύπωση ούτε από μια συνολική προκατάληψη, αλλά από τη βαθιά γνώση. Ετσι έχει αξία η κριτική. Κατά τα άλλα, για την απήχηση προϊόντων, εκφράσεων, πολιτικών, αποφασίζει η ζωή. Εκεί όπου η επιτυχία είναι η καλύτερη εκδίκηση.

Τελευταία Νέα