11 Σεπτεμβρίου 1973: το στρατιωτικό πραξικόπημα του Αουγκούστο Πινοτσέτ ανατρέπει τον εκλεγμένο σοσιαλιστή ηγέτη της Χιλής Σαλβαδόρ Αλιέντε, πνίγει στο αίμα ένα φιλόδοξο πείραμα δημοκρατίας και αλλάζει την πορεία ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής.

11 Σεπτεμβρίου 2001: αεροσκάφη που είχαν καταληφθεί από μέλη της Αλ Κάιντα συντρίβονται στους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης και στο Πεντάγωνο, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 3.000 άνθρωποι. Η μάχη κατά της τρομοκρατίας παίρνει νέα τροπή και στο διάβα της, μαζί με τρομοκράτες, συντρίβει και ανθρώπινα δικαιώματα.

Η σημερινή ημέρα είναι έτσι μια διπλή μαύρη επέτειος. Και μας υπενθυμίζει ότι η δημοκρατία είναι ένα πολύτιμο αγαθό που πρέπει να το υπερασπιζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις. Οι εχθροί είναι πολλοί και ύπουλοι, η άγνοια απαγορεύεται.

«Αφέθηκε στα χέρια του Θεού; Ή φοβόταν το τέλος που τον περίμενε εκεί κάτω;». Μετέωρη στον αέρα, όπως ακριβώς η σιλουέτα του ανθρώπου στη φωτογραφία, παραμένει η ερώτηση της Γκουέντολιν Μπράιλι. Το μοναδικό πράγμα που έχει για να θυμάται τις τελευταίες στιγμές του αδελφού της Τζόναθαν Μπράιλι είναι αυτή η φωτογραφία που σύμφωνα με την ίδια τον απεικονίζει καθώς πέφτει από έναν από τους δύο φλεγόμενους πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου της Νέας Υόρκης. Ο φωτογράφος του Associated Press Ρίτσαρντ Ντριου ο οποίος την έβγαλε, το πρωί της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 βρισκόταν κοντά στους Δίδυμους Πύργους για μια φωτογράφιση μόδας.

Κανένας δεν μπορεί να επιβεβαιώσει ότι το σκοτεινό αυτό προφίλ του ανθρώπου που πέφτει με το κεφάλι προς τα κάτω ανήκει όντως στον Τζόναθαν Μπράιλι, υπάλληλο του εστιατορίου που στεγαζόταν στον 106ο όροφο, στην κορυφή του Βόρειου Πύργου. Εκείνη την τραγική ημέρα οι άνθρωποι που επέλεξαν να πεθάνουν πέφτοντας στο κενό ήταν τουλάχιστον διακόσιοι. Οι συγγενείς του Τζόναθαν είναι πεπεισμένοι πως ο άνθρωπος της φωτογραφίας είναι ο δικός τους άνθρωπος. Για τους υπόλοιπους δεν έχει σημασία τόσο η ταυτότητά του όσο το γεγονός ότι αποτέλεσε το σύμβολο μιας τραγικής ελευθερίας. Οτιδήποτε και να σκεφτόταν, η πράξη του ήταν μια ακραία πράξη εναντίωσης στη δολοφονική μανία των τρομοκρατών –εσείς με σκοτώνετε, αλλά εγώ θα επιλέξω πώς θα πεθάνω.

«Ο άνθρωπος που πέφτει» μετατράπηκε σε έμβλημα, έγινε κινηματογραφική ταινία, ακόμα και μυθιστόρημα (από τον Ντον Ντελίλο). Ωστόσο, οι φωτογραφίες που θα μπορούσαν να αποτελούν το σύμβολο των τρομοκρατικών ενεργειών που εγκαινίασαν την τρίτη χιλιετία είναι πολλές. Μια από αυτές μοιάζει να είναι σκηνοθετημένη από τους ίδιους τους τρομοκράτες: η φωτογραφία (ή και το βίντεο) της σύγκρουσης του δεύτερου αεροσκάφους στον δεύτερο από τους Δίδυμους Πύργους. Πολλοί ισχυρίζονται ότι το διάστημα των δεκαπέντε περίπου λεπτών που μεσολάβησε μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης σύγκρουσης ήταν προσχεδιασμένο από τους τρομοκράτες ούτως ώστε να είναι σίγουροι ότι τα τηλεοπτικά μέσα θα απαθανατίσουν την τρομακτική στιγμή σε όλο της το απάνθρωπο μεγαλείο. Στόχος των τρομοκρατών ήταν το δεύτερο αεροσκάφος να ανατιναχτεί στις οθόνες ολόκληρου του πλανήτη. Οπως κι έγινε. Τη σύγκρουση του δεύτερου αεροσκάφους την παρακολούθησαν ταυτόχρονα δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι.

Η φωτογραφία των φλεγόμενων Δίδυμων Πύργων ενδεχομένως να αποτέλεσε ένα μακάβριο έπαθλο για τον Οσάμα μπιν Λάντεν το οποίο εξακολουθεί να στοιχειώνει τους Αμερικανούς. Εκείνοι όμως έχουν τη δική τους φωτογραφία-σύμβολο: μια αναποδογυρισμένη ανθρώπινη φιγούρα μετέωρη στον αέρα και με φόντο τις μεταλλικές κάθετες λωρίδες που περιέβαλλαν τον ουρανοξύστη. Οπως σημειώνει η εφημερίδα «Repubblica», η φωτογραφία κατέληξε να αποτελέσει αντίβαρο στη μανία των τρομοκρατών που λύτρωσε τα πληγωμένα βλέμματα και αναπλήρωσε τον τρόμο εκατομμυρίων Αμερικανών.