Ο Τζέρι περιμένει με ένα πούρο στο στόμα τον Τομ που τρέχει για ακόμη μια φορά να τον αρπάξει στα δόντια του. Οταν ο γάτος φτάνει σε απόσταση αναπνοής, το ποντίκι φυσάει τον καπνό στα μούτρα του. Αλλά ο Τομ δεν πνίγεται από τον καπνό ούτε βήχει. Μαυρίζει από το πυκνό σύννεφο κι αρχίζει να χορεύει σαν «νέγρος» στον ρυθμό του ξερού ήχου των κρουστών της Αφρικής. Γέλασε κανείς; Ασφαλώς όχι. Θα έπρεπε να κοπεί αυτή η σκηνή από τη «χρυσή συλλογή» του θρυλικού ζεύγους των κινουμένων σχεδίων που κυκλοφόρησε πρόσφατα; Οποιος απαντούσε εξίσου κατηγορηματικά μάλλον θα βιαζόταν. Θα έπρεπε πρώτα να σκεφτεί εάν το κόψιμο της σκηνής από τη συλλογή συνιστά κρούσμα λογοκρισίας. Αν είναι ένας κάπως ενοχλητικός θρίαμβος της πολιτικής ορθότητας. Ή εάν, αντίθετα, η σκηνή είναι ένα αποκρουστικό δείγμα ρατσιστικού χιούμορ που πρέπει να πετάξουμε στον κάλαθο των αχρήστων.

Τα κινούμενα σχέδια εκείνης της εποχής ήταν το πιο αυθάδικο είδος τέχνης. Ο Τομ και ο Τζέρι, ο Μπαγκς Μπάνι, το Κογιότ, ο Ντάφι Ντακ, ο Τουίτι ήταν μια παρέα μικρών καθαρμάτων. Μπροστά τους, ο Μπομπ ο Σφουγγαράκης μοιάζει με υπόδειγμα ηθικής και πρότυπο σωστής συμπεριφοράς. Είρωνες, πονηροί, αλαζόνες, ανελέητοι, χωρίς ίχνος ευαισθησίας και με ένα ισχυρό ένστικτο επιβίωσης, ήταν ίσως το μοναδικό δείγμα του ζωικού βασιλείου που δεν εμφανιζόταν στα μάτια μας σε κάποιου είδους εξωραϊσμένη εκδοχή. Κυρίως, όμως, αποτελούν τεκμήρια των αντιλήψεων, της κουλτούρας και του χιούμορ της εποχής τους. Αν αφήσουμε τον κακό λύκο με το παντελόνι και τις τιράντες και θάψουμε εκείνον που η Ντίσνεϊ είχε ντύσει εβραίο έμπορο είναι σαν να αρνούμαστε την ίδια την ύπαρξη της προκατάληψης. Σαν να θέλουμε να τη σβήσουμε από την ιστορική μνήμη, να την εξαφανίσουμε από προσώπου Γης, να την κρύψουμε κάτω από το χαλί.

Είναι σαν να κάνουμε ότι δεν υπήρχε –κι αυτό είναι το χειρότερο. Οι προκαταλήψεις, όμως, έβρισκαν πάντα τον χώρο τους από τις πιο ευτελείς έως τις πιο ευγενικές μορφές της τέχνης. Οι Ινδιάνοι και οι μαύροι δεν ήταν αφελείς και πρωτόγονοι μόνο στα κινούμενα σχέδια της Γουόρνερ Μπρος. Δεν ήταν καθυστερημένοι ανθρωποφάγοι οι Αφρικανοί μόνο στον κόσμο του Τεντέν. Η «Repubblica» θυμίζει έναν δικαστή από τον «Χορό των Μεταμφιεσμένων» του Τζουζέπε Βέρντι να μιλάει για το «βρώμικο αίμα των νέγρων». Θα είχε πολύ μεγαλύτερη αξία, πριν κάνουμε κομματάκια το λιμπρέτο, να αναγνωρίσουμε και να κατανοήσουμε το πρόβλημα. Θα ήταν απείρως χρησιμότερο ειδικά σήμερα που η μισαλλοδοξία, ο φανατισμός και η προκατάληψη κάνουν τον Ηλία τον Αφρικανό να κοιτιέται με πόνο ψυχής στον καθρέφτη.

Τελευταία Νέα