Μέσα στη ζέστη του μεσημεριού, ειδικά κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού που μόλις τελείωσε, στο κέντρο της Τύνιδας δεν κυκλοφορεί κανείς. Γραφεία και μαγαζιά κλείνουν στις 2 το μεσημέρι και η ζωή σταματά καθώς όλοι, πεινασμένοι και διψασμένοι, περιμένουν τη δύση του ηλίου για να μπορέσουν να καθήσουν στο τραπέζι.

Σε ένα δρομάκι πίσω από το υπουργείο Εσωτερικών το μόνο που κινείται είναι το τραμ. Αλλά ανοίγοντας την πόρτα ενός χαμηλού κτιρίου στον δρόμο ανακαλύπτεις ένα καφέ όλο ζωντάνια, γεμάτο ήχους ποτηριών και ζωηρές συζητήσεις. Η ατμόσφαιρα είναι αποπνικτική από τον καπνό των τσιγάρων –που επίσης απαγορεύονται κατά το Ραμαζάνι. Στο Αστέρι του Βορρά, όπως ονομάζεται, η μουσουλμανική νηστεία δεν εφαρμόζεται όπως στην υπόλοιπη πρωτεύουσα. Οι πελάτες παραβιάζουν προκλητικά τους κανόνες και περνούν την ώρα τους πίνοντας εσπρέσο και λεμονάδα.

Αλλά δεν πρόκειται απλώς για ένα καφέ. Δεν κλείνει ποτέ, καλύπτει έναν τεράστιο χώρο που λειτουργεί και ως θέατρο και είναι στέκι ηθοποιών και διανοουμένων –ανθρώπων με επαναστατικές ιδέες. Στους χώρους του φιλοξενούνται από βιβλιοθήκες μέχρι Ιντερνετ καφέ. Ανάμεσα στους θαμώνες του συγκαταλέγονται αρκετοί πρωταγωνιστές της εξέγερσης του 2011, με την οποία ξεκίνησε η Αραβική Ανοιξη. Και όλα αυτά βρίσκονται ένα βήμα μακριά από το υπουργείο Εσωτερικών, στο οποίο γίνονταν πολλοί βασανισμοί κατά την περίοδο της διακυβέρνησης του Μπεν Αλι.

Ο Νουρεντίν ελ Ατι, ηθοποιός και σκηνοθέτης, ίδρυσε το καφέ το 1997. Πιστεύει ότι ο χώρος του δεν μοιάζει με τα άλλα θέατρα στη Βόρεια Αφρική, τα οποία «ανοίγουν 15 λεπτά πριν από την παράσταση και κλείνουν 15 λεπτά μετά, χάνοντας την επαφή με το κοινό τους». Δεν υπάρχει σκηνή και οι ηθοποιοί παίζουν ανάμεσα και γύρω από το κοινό. «Υπάρχει διαρκώς η απορία: υποδυόμαστε ή όχι; Είναι αυτό πραγματικό ή όχι;» λέει ο αντισυμβατικός Ελ Ατι. Ενας ηθοποιός, ο Νασρεντίν Μανάι, χαρακτηρίζει το Αστέρι του Βορρά «οικογένεια και σχολείο ταυτόχρονα». Παρά την επιτυχία του καφέ, οι παραστάσεις έχουν ανάγκη από επιχορήγηση και γι’ αυτό πρέπει να παρουσιάζονται στο υπουργείο Πολιτισμού. Ως τώρα δεν έχει λογοκριθεί ποτέ κάποιο έργο, όμως οι συντελεστές φοβούνται ότι θα υπάρξουν στο μέλλον παρεμβάσεις από τη θρησκευτική Δεξιά.

Το παράπονο του Ελ Ατι είναι ότι κανένα αραβικό κράτος δεν υποστηρίζει τον πολιτισμό. «Δεν μας θέλουν καλλιεργημένους, δεν θέλουν να σκεφτόμαστε», υποστηρίζει. Ο ίδιος, επαναστάτης στην καρδιά, θεώρησε ευπρόσδεκτη την επανάσταση του 2011. Για δύο ημέρες φύλαγε μόνος του το καφέ, προτού ενωθεί και αυτός με το διαμαρτυρόμενο πλήθος. Η εξέλιξη, όμως, τον απογοήτευσε: «Πίστευα ότι ο λαός θα έρθει στην εξουσία και η ισότητα, η διαφάνεια και η ηθική θα κυριαρχήσουν στην κοινωνία, αλλά τελικά συνέβη το ακριβώς αντίθετο».

Η Carlotta Gall είναι βρετανίδα δημοσιογράφος, ανταποκρίτρια σε Αφγανιστάν και Πακιστάν

Τελευταία Νέα