Πρόσφατα ένας φίλος του Πρωθυπουργού τού έστειλε μια φωτογραφία από το 1977. Οπως πάντα, η επιστροφή στο παρελθόν φέρνει μαζί αναμνήσεις και χαμένα συναισθήματα. Αλλά και την ευκαιρία για μια ματιά στη φυσιογνωμία μας. Πόσο άλλαξε αυτή με το πέρασμα του χρόνου; Οχι πολύ. Ο Αντώνης Σαμαράς διατηρεί μια νεανική κοψιά, αλλά όπως είχε κι ο ίδιος την ευκαιρία να διαπιστώσει κάτι άλλαξε από τότε που έγινε αρχηγός της ΝΔ. Τα μαλλιά του, μαύρα ώς τότε, άρχισαν να ασημίζουν. Φυσικά, συμβαίνουν αυτά στην κρίση. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Μπαράκ Ομπάμα. Οπως φαίνεται από τις φωτογραφίες, ο αμερικανός Πρόεδρος απέκτησε μαλλί – αλατοπίπερο –κοινώς άσπρισε –στη διάρκεια της πρώτης θητείας του. Ενώ είχε μπει στον Λευκό Οίκο με κατάμαυρο μαλλί.

Η τρέχουσα διαπραγμάτευση με την τρόικα μπορεί να είναι και η πιο κρίσιμη. Κι αυτό γιατί δοκιμάζεται η μέθοδος Σαμαρά στη διαχείριση των τροϊκανών. Ο Πρωθυπουργός παραμένει ένας πολιτικός με υψηλό μεταβολισμό. Είναι από το πρωί μέχρι το βράδυ στο γραφείο, επτά ημέρες την εβδομάδα. Εχει ανοιχτές γραμμές, ανοιχτά κινητά και διαρκή ενημέρωση για τα πάντα. Και παρεμβαίνει όπου χρειάζεται: Θα βγάλει έναν υφυπουργό από τη διαπραγμάτευση με την τρόικα στο υπουργείο Οικονομικών γιατί ένας υπουργός που είναι στη Βουλή θέλει επειγόντως υπογραφές για νομοθετικές δράσεις που είναι προαπαιτούμενα –αγγλιστί, prior actions –για τους δανειστές μας. Θα μιλήσει με τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς. Θα είναι σε συνεχή επαφή με τους ανθρώπους του στο Μαξίμου και, βέβαια, με τον Γιάννη Στουρνάρα. Ο υπουργός Οικονομικών υπολογίζει να περάσει τις επόμενες εβδομάδες –μέχρι το τέλος του μήνα –στο τραπέζι με την τρόικα. Και μάλλον θα χρειαστεί πορτοκαλάδες. Αλλά τους τροϊκανούς τούς βλέπει και ο Σαμαράς –όπως έγινε χθες στο Μαξίμου σε μια πολιτική ταινία που θα μπορούσε να έχει τίτλο «Ποτέ την Κυριακή».

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο σε αυτή τη διαπραγμάτευση με την τρόικα είναι ότι θυμίζει το Στάλινγκραντ. Μια αποφασιστική μάχη που γίνεται μέσα σε πόλη. Αυτό σημαίνει ότι κάθε χιλιοστό διεκδικείται. Αλλά και ότι δεν υπάρχει μέτωπο. Οι αντίπαλες δυνάμεις είναι μπερδεμένες μέσα στα κτίρια, στα δρομάκια και τις πλατείες και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος φίλιων πυρών. Η ενδοσυνεννόηση είναι κρίσιμη όπως και οι γρήγορες αντιδράσεις. Ας πούμε το Σαββατοκύριακο, το Μέγαρο Μαξίμου είχε να διαχειριστεί γρήγορα το θέμα Μανιτάκη.

Η ΔΗΜΑΡ διανύει τη χειρότερή της φάση από τότε που μπήκε στην κυβέρνηση. Στο ΕΕΤΗΔΕ τον φόρο ακινήτων μέσω λογαριασμών της ΔΕΗ –ο Φώτης Κουβέλης αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί σε μια πιο ρεαλιστική θέση. Σε ό,τι αφορά το Δημόσιο, η προέλαση που έχει επιτευχθεί έχει ως αποτέλεσμα να κινδυνεύει να ξεπεραστεί ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Τρεις ημέρες πριν φύγει η τρόικα με άδεια χέρια από την Αθήνα την προηγούμενη φορά ο Πρωθυπουργός έλεγε κατ’ ιδίαν για τη σημασία που έχει «το να πάρουμε το ένα προς ένα». Δηλαδή, ένας να φεύγει κι ένας να μπαίνει στο Δημόσιο. Το να συμβεί αυτό με τους επιόρκους και τους άλλους –25.000 τον αριθμό –που θέλει η τρόικα να φύγουν από τη Δημόσιο είναι πολύ σημαντικό για πολιτικούς, ψυχολογικούς και ουσιαστικούς λόγους. Επιτρέπει μια επαναστελέχωση του Δημοσίου με νέους ικανούς ανθρώπους.

Αυτό είναι κάτι που η τρόικα το συζητά πλέον. Και είναι ένα στοιχείο που χρωματίζει τη διαπραγμάτευση με τον Στουρνάρα. Αλλά ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης επιμένει σε θέματα νόμου και τάξης σε ό,τι αφορά την έξοδο των επιόρκων. Δηλαδή ήθελε να τηρηθούν οι διαδικασίες –που σημαίνει, περίπου, να μη γίνει τίποτε άμεσα. «Είναι η τρόικα πιο αριστερή από τη ΔΗΜΑΡ;», ρωτούσαν στο υπουργείο Οικονομικών. Αυτό που συμβαίνει, όπως σε κάθε μάχη και ειδικά σε μια μάχη πόλης όπου συχνά βασιλεύει η σύγχυση, είναι ότι τα γεγονότα εξελίχθηκαν πολύ γρήγορα. Κι ένα μέρος της ενεργοποίησης του Σαμαρά το Σαββατοκύριακο ήταν να κρατήσει τις ισορροπίες μεταξύ των κεντρικών πολιτικών επιτελείων την ώρα που το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να κάνει το μπρέικ στη μάχη –γιατί για μάχη πρόκειται όπως είπαμε –με την τρόικα.

Το ερώτημα τώρα είναι αν ο Κουβέλης θα επιδιώξει τη «διάσωση του στρατιώτη Μανιτάκη» ή αν η ΔΗΜΑΡ θα επανεξετάσει το πώς και με ποιον της συμμετοχής της στην κυβέρνηση. Οτι η κατάσταση τρέχει γρήγορα φαίνεται και από την ενεργοποίηση του Βαγγέλη Βενιζέλου, που θέλει να κατοχυρώσει έναν ενισχυτικό ρόλο. Κάτι το οποίο δεν είναι άσχετο με μια πιθανή αναδιάρθρωση της κυβέρνησης που θα δούμε προσεχώς.

Συμπέρασμα: όπως και στο ρωσικό μέτωπο το 1943, οι εγχώριες πολιτικές δυνάμεις φαίνεται να έχουν πάρει μπροστά. Οι επόμενες εβδομάδες είναι ίσως οι πιο κρίσιμες από την άνοιξη του 2010. Αλλά το Δημόσιο μπορεί να αποδειχθεί πιο εύκολη ιστορία από τα τραπεζικά.