«Στην πραγματικότητα, όλος ο κόσμος λέει ψέματα, θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι και θέμα επιβίωσης, ανακατασκευάζουμε συνεχώς την αλήθεια. Αυτό που μας εμποδίζει να λέμε ψέματα συνέχεια δεν είναι τόσο η δική μας συνείδηση όσο η συνείδηση του βλέμματος των άλλων πάνω μας. Οταν το περιβάλλον μας δεν μας ελέγχει, δεν μας διορθώνει, λέμε ψέματα. Οπως τα παιδιά. Οπως αυτός ο τύπος που τρέχει με 200 χιλιόμετρα την ώρα στον αυτοκινητόδρομο και λέει στον εαυτό του πως αν επιβιώσει, είναι επειδή τον αγαπάει η μοίρα».

Επί τέσσερις ολόκληρους μήνες έλεγε ψέματα σε όλους. Κοίταξε τον αρχηγό του κράτους «στα μάτια» και του είπε ψέματα. Ανέβηκε στο βήμα της Βουλής και είπε ψέματα. Στήθηκε μπροστά σε μικρόφωνα και είπε ψέματα. Αρνιόταν ότι είχε κρύψει από την Εφορία, για δεκαετίες, εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Κατηγόρησε τον ερευνητικό ιστότοπο που πρώτος έκανε την καταγγελία για «συκοφαντική δυσφήμηση». Αρνιόταν ότι η φωνή στο ηχητικό ντοκουμέντο που στήριζε την καταγγελία ήταν δική του. Ακόμα και όταν υποχρεώθηκε σε παραίτηση, διαβεβαίωσε πως η παραίτησή του «δεν αλλάζει τίποτα όσον αφορά την αθωότητά του». Οταν πια αναγκάστηκε να ομολογήσει, το θέμα δεν ήταν τόσο ο κρυφός λογαριασμός του στο εξωτερικό όσο οι τέσσερις μήνες των ψεμάτων του. Η βόμβα είχε γίνει πια τόσο ισχυρή που δεν απειλεί μόνο το κόμμα ή την κυβέρνησή του αλλά και ένα από τα θεμέλια της δημοκρατίας, την εμπιστοσύνη στους θεσμούς.

«Ολοι οι πίθηκοι –από τους οποίους και καταγόμαστε –τα ίδια κάνουν. Οι κοινότητες των μπαμπουίνων, για παράδειγμα, διοικούνται από τρία ή τέσσερα κυρίαρχα αρσενικά. Οταν δεν είναι κυρίαρχοι, είναι ισχνοί, κακομοίρηδες. Μόλις γίνουν όμως κυρίαρχοι, οι τρίχες τους μακραίνουν και τα δόντια τους μεγαλώνουν».

Θα μπορούσε να έχει ελληνικό, ιταλικό ή αγγλικό όνομα, ονομάζεται όμως Ζερόμ Καϊζάκ, είναι ο πρώην υπουργός Προϋπολογισμού του Φρανσουά Ολάντ. Η μόνη ιδιαιτερότητα των Γάλλων είναι ίσως η τάση τους να καταφεύγουν σε φιλοσόφους και ψυχολόγους για απαντήσεις. Για να τους ακούσουν κάθε φορά να εξηγούν, όπως εδώ πιο πάνω, πως ο άνθρωπος δεν διαφέρει και πολύ από τον μπαμπουίνο.