Το 1999 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ένα βιβλίο με τίτλο «Η πόλη πάει μπροστά με το ποδήλατο» με στόχο να προωθήσει τη χρήση ποδηλάτου.

Ήταν μία πρωτοβουλία του τότε επιτρόπου περιβάλλοντος Ριτ Μπιερεγκάαρντ. Απευθυνόταν κυρίως στους υπεύθυνους της τοπικής αυτοδιοίκησης με στόχο να τους ενθαρρύνει να ξεκινήσουν πολιτικές για το ποδήλατο.

Το βιβλίο αυτό είχε διανεμηθεί και στην Ελλάδα. Πιθανότατα στα Υπουργεία ΠΕΧΩΔΕ και Εσωτερικών και προφανώς και σε δήμους (εντάξει γι’ αυτό το τελευταίο δεν κόβω και το κεφάλι μου). Είχε φτάσει στα χέρια μου μετά από μία εκδήλωση στην Αθήνα για την ημέρα χωρίς αυτοκίνητο, στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Το είχα στο αρχείο μου και παρουσιάζω μερικά βασικά σημεία του. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δει κανείς πόσα πράγματα μπορεί να κάνει ένας δήμος για το ποδήλατο. Αν βέβαια θέλει.

Ξεφυλλίζοντας κανείς το βιβλίο σήμερα διαπιστώνει πως 14 χρόνια μετά την έκδοσή του οι μεγάλες πόλεις στην Ελλάδα, κυρίως η Αθήνα, έχουν κάνει ελάχιστα απ’ όσα γράφει. Συνειδητοποιείς ότι άλλες πόλεις στην Ευρώπη που έχουν βάλει το ποδήλατο στη ζωή των κατοίκων δεν είναι ούτε πλουσιότερες, ούτε είχαν εξυπνότερες διοικήσεις. Απλά ήθελαν να κάνουν πράγματα για το ποδήλατο και τα υλοποίησαν.

Στις 66 σελίδες του βιβλίου υπάρχουν παραδείγματα άλλων πόλεων, οι οποίες έχουν δώσει χώρο στο ποδήλατο. Μάλιστα, τα στοιχεία που παραθέτει το βιβλίο καταρρίπτουν το μύθο ότι η ποδηλασία είναι εφικτή μόνο στο Άμστερνταμ και την Κοπεγχάγη που είναι επίπεδες πόλεις. Τότε – το 1999 – το εγχειρίδιο ανέφερε πως η χρήση του ποδηλάτου ήταν διαδεδομένη στην Πάρμα της Ιταλίας, στην πόλη Βαστέρας της Σουηδίας, στη Βέρνη της Ελβετίας που έχει δρόμους με κλίσεις 7%. Σε πόλεις δηλαδή με διαφορετικό κλίμα (με κρύο, χιόνι, ζέστη, βροχές) και οι οποίες δεν είναι όλες «φλατ».

Το βιβλίο ενημέρωνε ακόμη τους δημοτικούς άρχοντες πώς μπορούν να εντάξουν το ποδήλατο μέσα στην πόλη με κατάλληλες ρυθμίσεις και αναπλάσεις. Όπως για παράδειγμα με ποδηλατόδρομους, οι οποίοι στις διασταυρώσεις θα διαθέτουν ελεύθερο χώρο μπροστά, για το ποδήλατο, προκειμένου να επιτυγχάνεται η ασφάλεια των ποδηλατών (βέλτιστη ορατότητα).

Για να καταλάβετε πόσα δεν έχουν γίνει στην Αθήνα αρκεί να διαβάσετε μόνο την τελευταία σελίδα. Ουσιαστικά είναι ένα ρεζουμέ για τα βασικά πράγματα που μπορούν να κάνουν οι δήμοι: «12 πρωτοβουλίες που μπορούν να αναληφθούν άμεσα για να ξεκινήσετε την πολιτική σας υπέρ του ποδηλάτου ή για να της δώσετε νέα ώθηση…» έλεγε ο τίτλος απευθυνόμενος στους δήμους. Αναφέρω ενδεικτικά μερικά απ’ αυτά:

-Ανάθεση σε έναν υπάλληλο να αναζητήσει το κατάλληλο πρόσωπο για τη θέση του εκπροσώπου για το ποδήλατο με καθεστώς μερικής απασχόλησης.

-Οργάνωση συνάντησης με τον επικεφαλής της τροχαίας για να συζητηθεί το θέμα μιας ποδηλατοκινούμενης αστυνομικής μονάδας.

-Συλλογή πληροφοριών σχετικά με την αγορά υπηρεσιακών ποδηλάτων από τις υπηρεσίες δημοσίων έργων και πολεοδομίας.

-Ανάθεση σε έναν υπάλληλο να συντάξει μία πρώτη έκθεση επισκόπησης της κατάστασης εντός τριών μηνών.

-Ανάθεση σε έναν υπάλληλο να διοργανώσει μια σύσκεψη μεταξύ όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών.

Πριν από λίγες ημέρες ο δήμαρχος του Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε ένα φιλόδοξο σχέδιο ύψους 913 εκατομμυρίων λιρών με στόχο να κάνει την πόλη περισσότερο φιλική στο ποδήλατο. Το πλάνο του περιλαμβάνει την κατασκευή ποδηλατόδρομου από το Κοινοβούλιο έως τον Πύργο του Λονδίνου αλλά και μεγάλους χώρους στάθμευσης ποδηλάτων.

Ποτέ δεν είναι αργά λοιπόν. Η Αθήνα μπορεί να ξεκινήσει τώρα με βασικές αλλαγές και να πάει μπροστά με το…ποδήλατο.

Δείτε και διαβάστε εδώ το βιβλίο «Η πόλη πάει μπροστά με το ποδήλατο».