Η Κεντροαριστερά διαφέρει ανάλογα με τη χώρα και την εποχή. Στη χώρα μας και στη σημερινή εποχή, η Κεντροαριστερά μπορεί να θεωρηθεί ότι περιλαμβάνει όλες εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις που βρίσκονται στο μεταρρυθμιστικό κέντρο και στον χώρο της Σοσιαλδημοκρατίας. Αντιπροσωπεύει κυρίως τα περισσότερο πολιτικοποιημένα μισθωτά κοινωνικά στρώματα του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα καθώς και άλλες κοινωνικές κατηγορίες, μικροαστικές και αγροτικές, με ιστορικά κεντρώα και κυρίως αριστερή παράδοση.

Αν είναι έτσι τα πράγματα, η Κεντροαριστερά περιλαμβάνει όλα εκείνα τα στρώματα που αντιλαμβάνονται τη σημερινή οικονομική κρίση τόσο ως επώδυνη μείωση της ευημερίας τους όσο και ως αποκάλυψη των αδικιών και των δομικών αδυναμιών του καπιταλιστικού συστήματος, του οποίου ποτέ δεν ήταν υπέρμαχοι. Ηταν προφανώς αναπόφευκτο ο πολιτικός σχηματισμός που εκφράζει κυρίως την Κεντροαριστερά στη χώρα μας, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ, να υποστεί τεράστιο πολιτικό και εκλογικό πλήγμα. Οχι μόνο δεν «προστάτευσε», στην περίοδο της κρίσης, την ευημερία των κοινωνικών στρωμάτων που αντιπροσωπεύει, αλλά πρωταγωνίστησε στην αντιμετώπισή της με «κοινωνικά άδικο» και «νεοφιλελεύθερο» τρόπο, στα μάτια των στρωμάτων αυτών.

Ετσι, ένα μεγάλο μέρος από τα στρώματα αυτά κινήθηκε περισσότερο αριστερά αναζητώντας «προστασία» της πληγείσας ευημερίας του και ικανοποίηση των «αντικαπιταλιστικών» του αισθημάτων, δηλαδή κυρίως προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Τα ερωτήματα που τίθενται τώρα δεν απαντώνται εύκολα και είναι: α) αν ο ΣΥΡΙΖΑ, μέσα στις νέες συνθήκες, μπορεί να περιληφθεί στον χώρο της Κεντροαριστεράς και β) αν η μετακίνηση των κοινωνικών στρωμάτων της «παραδοσιακής» Κεντροαριστεράς προς αυτόν αποτελεί μια μόνιμη και σταθερή πολιτική πραγματικότητα.

Σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές ότι ο χώρος της Κεντροαριστεράς βρίσκεται σε κρίση σε ολόκληρη την Ευρώπη και ιδιαίτερα στη χώρα μας. Η σημερινή οικονομική κρίση αφαίρεσε τη δυνατότητα από το καπιταλιστικό σύστημα, ιδίως στις χώρες της περιφέρειας όπως η Ελλάδα, να ικανοποιεί εισοδηματικά ένα μεγάλο μέρος των μισθωτών και των άλλων μικροαστικών κοινωνικών στρωμάτων, τα οποία αποτελούν την κοινωνική βάση της Κεντροαριστεράς και συνεπώς να νομιμοποιεί τη λειτουργία του, καλύπτοντας τις εγγενείς αδυναμίες του. Συνεπώς, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι το μέλλον του κεντροαριστερού χώρου εξαρτάται, μεταξύ άλλων, σε μεγάλο βαθμό από την υπέρβαση της σημερινής κρίσης.

Ο Ναπολέων Μαραβέγιας είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην υπουργός

Τελευταία Νέα