Σύμφωνα με την παγκόσμια «Εκθεση Εργασίας 2012: καλύτερες θέσεις απασχόλησης για μια καλύτερη οικονομία» του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO), τα μέτρα λιτότητας αποτελούν «παγίδα» που βυθίζει βαθύτερα στην ύφεση την παγκόσμια οικονομία. Η υπηρεσία του ΟΗΕ εκτιμά πως φέτος παρουσιάζεται έλλειμμα 50 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας σε σχέση με το ξεκίνημα της κρίσης το 2008, ενώ η ανεργία φαίνεται να παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις καθώς – όπως υπολογίζεται – το 2016 οι άνεργοι θα αγγίξουν τα 210 εκατομμύρια.

«Δεν πρόκειται για μια φυσιολογική ύφεση», αναφέρεται στην έκθεση. «Υστερα από σχεδόν τέσσερα χρόνια παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, οι ανισορροπίες στην αγορά εργασίας γίνονται όλο και πιο διαρθρωτικές και καθιστούν ακόμα πιο δύσκολη την εξάλειψή της».

Οι γυναίκες και οι νέοι πλήττονται περισσότερο, ενώ οι μακροχρόνια άνεργοι βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο αποκλεισμού από την αγορά εργασίας, γεγονός που όπως σημειώνεται μπορεί να δυσχεράνει την επιστροφή τους ακόμα και μετά την ανάκαμψη της οικονομίας.

Τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για την Ευρώπη, όπου οι εθνικοί μέσοι όροι ανεργίας εμφανίζονται αυξημένοι στα δύο τρίτα των χωρών της ηπείρου. Ωστόσο, στασιμότητα παρουσιάζουν και οι αγορές εργασίας σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία.

«Τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόστηκαν στις ευρωπαϊκές χώρες επικεντρώθηκαν στη μείωση του εθνικού χρέους με σκοπό να καθησυχαστούν οι αγορές.

Ωστόσο, το αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών ήταν ένας φαύλος κύκλος που άρχιζε με τη μείωση της ζήτησης, την ασθενέστερη ανάπτυξη, τη μείωση των επενδύσεων και τελικά την αύξηση της ανεργίας», αναφέρει στα «ΝΕΑ» ο Ρέιμοντ Τόρες, διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου Μελετών για την Εργασία και ένας από τους συντάκτες της έκθεσης. «Κοιτώντας τα προγράμματα λιτότητας δεν βλέπουμε ιδιαίτερα αποτελέσματα όταν οι οικονομικοί στόχοι που τίθενται δεν είναι ρεαλιστικοί. Είναι σημαντικό οι στόχοι να είναι πραγματοποιήσιμοι, ειδάλλως το κακό που προκαλείται στις χώρες είναι πολύ μεγαλύτερο», συμπληρώνει.

ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ. Σύμφωνα με τον ίδιο, «το έλλειμμα θέσεων εργασίας συμβαδίζει παγκοσμίως με παρατεταμένο έλλειμμα επενδύσεων».

Στην Ευρώπη, τα μέτρα λιτότητας δεν απέφεραν τις προσδοκώμενες επενδύσεις στις χώρες όπου εφαρμόστηκαν. Οπως σημειώνεται και στην έκθεση, το ποσοστό μη επενδεδυμένων χρημάτων στους τραπεζικούς λογαριασμούς μεγάλων εταιρειών έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα, ενώ ακόμα και στις προηγμένες οικονομίες οι μικρές επιχειρήσεις εξακολουθούν να έχουν δυσκολία πρόσβασης σε δάνεια, που θα τους επέτρεπαν να επενδύσουν και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.

Για την περίπτωση της Ελλάδας, ο κ. Τόρες σημειώνει πως τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόστηκαν τα δύο τελευταία χρόνια θα μπορούσε να είχαν αποφευχθεί αν η χώρα είχε ακολουθήσει τότε ένα πρόγραμμα επανεκβιομηχάνισης. «Δεν νομίζω ότι η μείωση μισθών ούτε η χαλάρωση των εργασιακών σχέσεων θα αποδειχθούν αποτελεσματικές. Θα μειώσουν μεν την τιμή των παραγόμενων προϊόντων, αλλά δεν θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη.

Αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα είναι μια περισσότερο ανταγωνιστική οικονομία», τονίζει, αναφέροντας ως ενδεικτικό παράδειγμα το Πρόγραμμα Ηλιος που έχει εξαγγείλει και δρομολογεί το ΥΠΕΚΑ. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ο κ. Τόρες υποστηρίζει πως είναι αναγκαία μια ενιαία πολιτική για την ανάπτυξη. «Πιστεύουμε ότι η αλλαγή των κριτηρίων για τη δομή των ευρωπαϊκών κονδυλίων, η κινητοποίηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και ένας κοινός ευρωπαϊκός σχεδιασμός για την ανάπτυξη και την απασχόληση θα βοηθήσουν τις χώρες της Νότιας Ευρώπης να δώσουν ώθηση στις οικονομίες τους».

75 εκατ. νέοι βρίσκονται χωρίς απασχόληση, αποτελώντας το 40% των ανέργων παγκοσµίως

42 εκατ. εργαζόµενοι υποαπασχολούνται στην Ευρώπη, 20% από αυτούς θα επιθυµούσαν να εργάζονται κανονικά

210 εκατ. εκτιµάται ότι θα φθάσουν οι άνεργοι το 2016

40 εκατ. νέοι εργαζόµενοι εισέρχονται

στην αγορά εργασίας κάθε χρόνο

Πηγή: World Work Report 2012: «Better jobs for a better economy»/ΙLO