Αύρα αισιοδοξίας παρέσυρε τη διάθεσή μου όταν διαπίστωσα ότι οι ιδεολογικοί καθοδηγητές της Αριστεράς δεν έχουν καταθέσει, υπό το κράτος του πανικού, τα επιστημονικά όπλα του διαλεκτικού υλισμού. Οταν είσαι επιβάτης στο σκάφος μιας ιστορίας που εξώκειλε στα αβαθή δανείων και επιτοκίων, έχει σημασία να ξέρεις πως μερικοί είναι έτοιμοι να αδράξουν το πηδάλιο και να το οδηγήσουν και πάλι στα ανοιχτά.

Γι’ αυτό και διάβασα με προσοχή τα όσα διαμείφθηκαν στην αλληλογραφία του κυρίου Παναγιώτη Λαφαζάνη, εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ, με τον κύριο Μάκη Μαΐλη, εκ μέρους του ΚΚΕ, με αφορμή μια επιστολή που είχε συντάξει ο Νίκος Ζαχαριάδης το 1945. Η αλήθεια είναι ότι διαβάζοντάς την αναγκάστηκα, για μια ακόμη φορά, να παραδεχθώ την πικρή πραγματικότητα: το μυαλό μου το έχει απορροφήσει η καθημερινότητα της επιβίωσής μου και δυσκολεύομαι να παρακολουθήσω πια όσους στέκουν στα υψώματα και ατενίζουν τη γενναιόδωρη σε ιδέες τοιχογραφία της μεγάλης Ιστορίας. Επέμεινα όμως και με τη δεύτερη ή την τρίτη ανάγνωση κατάφερα να διακρίνω τη λάμπουσα, λαγαρή και απλή μέσα στην πολυπλοκότητά της αλήθεια.

Ο κ. Λαφαζάνης, συμφωνώντας με τον Νίκο Ζαχαριάδη, θεωρεί πως ο αστικοτσιφλικάδικος πολιτικός κόσμος της άτυχης τούτης χώρας τότε όπως και τώρα ήταν υποταγμένος σε ξένα κέντρα εξουσίας, και ως εκ τούτου για να τον ξεφορτωθούμε χρειαζόμαστε ένα πλατύ αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο σαν το ΕΑΜ. Ο κ. Μαΐλης, ο οποίος σε γενικές γραμμές συμφωνεί με τον Νίκο Ζαχαριάδη, σε αντίθεση με τον κ. Λαφαζάνη ο οποίος σε γενικές γραμμές διαφωνεί μαζί του, στο συγκεκριμένο σημείο, με το οποίο συμφωνεί ο κ. Λαφαζάνης, ο ίδιος διαφωνεί. Ο κ. Μαΐλης υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει θέμα υποταγής. Η ανισομερής ανάπτυξη είναι νόμος του καπιταλισμού και ως εκ τούτου οι έλληνες καπιταλιστές είναι οικειοθελώς ανισομερείς σε σχέση με τους γερμανούς, για παράδειγμα. Ως εκ τούτου, θεωρεί την πρόταση περί νέου ΕΑΜ οπορτουνιστική και προβάλλει ως μόνη λύση την άμεση ανατροπή του καπιταλισμού και την επείγουσα εγκαθίδρυση σοσιαλιστικού καθεστώτος.

Ολα αυτά είναι απολύτως λογικά. Παρ’ όλα αυτά, διέτρεξα για μια τελευταία φορά την αλληλογραφία για να διαπιστώσω αν όντως κατάλαβα καλά. Σκέφτηκα, δε, ότι επειδή η σκέψη του Νίκου Ζαχαριάδη αποτελεί εθνικό κεφάλαιο, δεν μπορώ να παραβλέψω και την ψυχική κατάσταση όσων επιθυμούν να το αξιοποιήσουν. Μετά την τελετή στο Α’ Νεκροταφείο κατά την οποία ο Νίκος Ζαχαριάδης επανεντάχθηκε στις τάξεις του ΚΚΕ, είναι φυσικό ο κ. Μαΐλης να θεωρεί εξ ορισμού λανθασμένη την ερμηνεία του κ. Λαφαζάνη, ο οποίος δεν συμμετέχει στις ίδιες κομματικές οργανώσεις με το πνεύμα του εκλιπόντος γραμματέως.

Οσοι, δε, απορούν πώς είναι δυνατόν άνθρωποι ενήλικοι να ασχολούνται με τέτοια ζητήματα, ας θυμηθούν αυτό που είπε κάποτε ο Ροΐδης επί τη ευκαιρία της κρίσης που είχε προκαλέσει η θεωρία του Δαρβίνου: Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν πρόκειται ποτέ να ασχοληθεί με το θέμα γιατί, πολύ απλά, η θεωρία του Δαρβίνου δεν θίγει καμιά από τις αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου της Νικαίας.