Αναζήτηση
Εκτός από τις εκτεταμένες περιοδείες του ανά τον πλανήτη που στέφθηκαν από πρωτοφανή επιτυχία χαρίζοντας μοναδικές στιγμές συγκίνησης σε εκατοντάδες χιλιάδες οπαδούς, τα τελευταία χρόνια έχει δρομολογηθεί κι ένα πρόγραμμα επανέκδοσης όλων των σημαντικών άλμπουμ του κορυφαίου ποιητή-τραγουδοποιού, καθώς και οπτικών και ηχητικών ντοκουμέντων που στην εποχή τους ελάχιστοι είχαν την τύχη να απολαύσουν.
Σε αυτή την κατηγορία ανήκει και η ταινία «Bird on the Wire», που κυκλοφόρησε πέρυσι σε DVD και περιλαμβάνει στιγμιότυπα μοναδικής πρόσβασης στη σκηνή αλλά και στα παρασκήνια της παγκόσμιας τουρνέ του Κοέν πριν από σαράντα ακριβώς χρόνια. Εκεί μπορεί να ακούσει κανείς και τον παρακάτω εκπληκτικό (προφητικό;) επί σκηνής μονόλογό του στο Μάντσεστερ της Αγγλίας: «…Οι φονιάδες που κυβερνούν άλλες χώρες προσπαθούν να μας πείσουν να απαλλαγούμε από τους φονιάδες της δικής μας χώρας. Εγώ πάντως προτιμώ την εξουσία των δικών μας. Είμαι πεπεισμένος ότι ο ξένος φονιάς θα σκοτώσει πιο πολλούς από μας. Ειλικρινά δεν πιστεύω ότι κανείς εκεί έξω επιθυμεί πραγματικά να επιλύσει τα κοινωνικά μας προβλήματα. Αυτό το βασίζω στα αισθήματά μου για τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας. Εύχομαι απλώς να μη γίνει αυτός ακόμη πιο άσχημος. Θα έλεγα τελικά ότι είμαι πατριώτης. Δεν μου αρέσει να βλέπω εθνικά σύμβολα να καίγονται, διότι αυτό εξωθεί τους φονιάδες κάθε πλευράς σε ακόμη χειρότερες ακρότητες, ώσπου να μη μείνει κανένας ζωντανός… Ξέρετε, κάθε λέξη που αρθρώνω καταγράφεται σε φιλμ, κι έτσι χωρίς αμφιβολία, αν η ηλεκτρονική εποχή επιμείνει, οι απόγονοί μας, τα εγγόνια μας, σε κάποια νέα μορφή στυλ, σε κάποια νέα μόδα ή νέο εξάρτημα του μέλλοντος, θα μπορούν ίσως να με δουν να στέκομαι σε αυτήν εδώ τη σκηνή. Και εύχομαι αυτοί οι φανταστικοί απόγονοι να μπορούν να με κοιτάξουν στην οθόνη την ώρα που θα λέω στον καθένα χωριστά: Δεν υπάρχει κανένας λόγος να με θυμάσαι…».
Σαράντα χρόνια – και πολλές περιπέτειες – μετά ο Κοέν επιστρέφει αυτές τις ημέρες στη δισκογραφία (πρόκειται για το «Old Ideas», το πρώτο του άλμπουμ από το «Dear Heather» του 2004) και η χαρακτηριστικά βαρύτονη και βαθιά εκφραστική απαγγελία του μοιάζει να έχει κάτι από τη φωνή του (πρόσφατου) Ντίλαν. Στο «Going Home», το εναρκτήριο κομμάτι του νέου άλμπουμ, αυτοσυστήνεται ξανά σε τρίτο πρόσωπο με διάθεση αυτοσαρκασμού: «Μου αρέσει να μιλάω με τον Λέοναρντ, είναι σπόρτσμαν και ποιμένας, είναι ένας τεμπέλης μπάσταρδος που ζει σ’ ένα κοστούμι». Ολα τα στοιχεία της προσωπικότητας του Κοέν – ο ρομαντικός εραστής γυναικών, ο γκουρού της ζεν πνευματικότητας, ο ταπεινόφρων εστέτ – μοιάζουν να συμπυκνώνονται στον στίχο αυτόν.
Στο «The Darkness» η ματαιότητα και η μοιρολατρία, που τόσο έντεχνα ξόρκιζε μια ζωή, μοιάζει να τον καταβάλλουν, αλλά τους στίχους του μπορεί να τους παίρνει κάποιος τοις μετρητοίς, και όχι απαραίτητα κυριολεκτικά: «Δεν έχω μέλλον, το ξέρω ότι οι μέρες είναι μετρημένες, η παρουσία όχι η ευχαρίστηση μετράει, έχω τόσα να κάνω, νόμιζα ότι το παρελθόν θα διαρκούσε, αλλά το σκοτάδι το μάζεψε κι αυτό, δεν καπνίζω πια τσιγάρα, δεν πίνω πια αλκοόλ, δεν μου λείπει, μωρό μου, δεν έχω γεύση για τίποτε απολύτως πια».
Το τελευταίο τραγούδι («It’s Crazy to Love You») τού συγχρόνως συβαρίτη και αναχωρητή Λέοναρντ Κοέν καταλήγει ως εξής: «Βαρέθηκα να επιλέγω τον πόθο, με σώζει μια ευλογημένη κούραση, αλλά το τρελό βρίσκει μέρη να κρύβεται, μέρη πιο βαθιά από οποιοδήποτε αντίο».
