Νταμάρια και παλιοντάμαρα
«Παλιοντάμαρου» κραυγάζει αγανακτισμένη η θείτσα Βαγγελή στον αλκοολικό πατέρα τής Λενάκης στον «Γάμο», το εμβληματικό έργο της Βάσας Σολωμού – Ξανθάκη που ανεβάζει ξανά το Θεσσαλικό Θέατρο. Και «χαζοντάμαρου». Και… «πάει για σλόγκαν» στους νεότερους μου ‘λεγε ο Κώστας Τσιάνος που το σκηνοθέτησε. Και τώρα η «μετάφραση»: όπου «παλιό» με την έννοια του κακού (όπως λέμε παλιάνθρωπε, παλιόπαιδο κτλ.) και «χαζό» με τη γνωστή έννοια του ελαφρόμυαλου. Και «νταμάρι», τουρκική λέξη (εξάλλου η Θεσσαλία απελευθερώθηκε από την Τουρκοκρατία εξήντα και πλέον χρόνια μετά την υπόλοιπη Νότια Ελλάδα), σημαίνει «φλέβα» και καθώς τα βουνά φλεβοκοπούνται για την εξόρυξη επικράτησε ο όρος και στα ελληνικά. Εδώ το νταμάρι χρησιμοποιείται ως δεύτερο συνθετικό με την έννοια της φλέβας, του κυττάρου, του γένους, της καταγωγής, της ρίζας. Ανθρωπος με κακή φλέβα, με καταγωγή από ελαφρόμυαλους. «Πιστά τα των Θετταλών». Και στο θέατρο και στη γλώσσα. Και όχι «πονηρά τα των Θετταλών», όπως επί βυζαντινής περιόδου μετατράπηκε ο όρος «άπιστα» που χρησιμοποίησε ο ρήτορας Δημοσθένης στους περίφημους «Φιλιππικούς» του για καθαρά πολιτικούς τής εποχής λόγους.
Β.Χ.
Ευχάριστη έκπληξη
Δεν το περίμενα. Οχι επειδή δεν το αξίζει, αλλά επειδή αυτή την εποχή αισθάνομαι πως υπάρχει μια αδιαφορία και μια απαξίωση για πολλά πράγματα γύρω μας. Και πίστευα πως προχθές στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς θα ήμασταν εμείς κι εμείς στην εκδήλωση για τον Νίκο Χουλιαρά. Φίλοι και συνεργάτες, κάποιοι που αγαπούσαν τη δουλειά του, ίσως ορισμένοι που τον είχαν γνωρίσει. Μέχρι εκεί. Και βρέθηκα μπροστά σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο όπου δεν υπήρχε ούτε σκαλοπάτι άδειο ούτε εκατοστό ελεύθερο στους διαδρόμους. Κόσμος και ντουνιάς για να ακούσει τέσσερα ανέκδοτα τραγούδια του από την κιθάρα του Νότη Μαυρουδή και την αισθαντική φωνή με άρωμα δεκαετίας ‘60 του νεαρού Χρήστου Κωνσταντόπουλου. Τον Νίκο Ξυδάκη συγκινημένο στο πιάνο να ερμηνεύει το «Πέτρινο χαμόγελο» – από τις μεγάλες επιτυχίες του Νίκου Χουλιαρά. Την Αλίκη Καγιαλόγλου να διαβάζει με την ιδιαίτερη φωνή της αποσπάσματα από το «Μπακακόκ» και αυθόρμητα να τραγουδά α καπέλα μια μελωδία. Και τον Μιχάλη Γκανά να διαβάζει ποιήματα του Χουλιαρά προσθέτοντας πινελιές με αγαπημένα ανέκδοτα του ηπειρώτη δημιουργού με τα χαμογελαστά μάτια. Εκπληξη ευχάριστη που ήρθε να «δέσει» με την ατμοσφαιρική αναδρομική του έκθεση που φιλοξενείται ώς τις 29 Ιανουαρίου – πήρε παράταση – στο μουσείο. Ισως επειδή «δεν έμοιαζε με καμιά άλλη τέτοια εκδήλωση», όπως ψιθύρισε ένας φίλος δίπλα μου.
Μ.Α.
Στην ουρά για τη δούκισσα
Η δούκισσα του Κέμπριτζ φαίνεται ότι δεν απογοήτευσε τους υπηκόους του αγγλικού θρόνου. Η Κέιτ Μίντλτον έκανε τα πρώτα της Χριστούγεννα ως μέλος της βασιλικής οικογένειας. Και αυτός ήταν ο λόγος που 3.000 άνθρωποι σχημάτισαν ουρά έξω από τον ναό του Σάντριχαμ για να τη δει από κοντά. Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου από τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, η δούκισσα του Κέμπριτζ ντυμένη με βαθύ μοβ παλτό και ίδιας απόχρωσης καπέλο σχήματος τρίλμπι, επέλεξε για τη χριστουγεννιάτικη λειτουργία να ντυθεί με δημιουργία νέου άγγλου σχεδιαστή. Το όνομα του οποίου το Μπάκιγχαμ δεν δημοσιοποίησε. Η συγκέντρωση του πλήθους για να δει από κοντά τι φορούσε η Κέιτ μπορεί να συγκριθεί με τις ουρές που έκαναν οι τουρίστες στο Λονδίνο την παραμονή των εκπτώσεων τη δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων. Και διόλου με τους καταληψίες του κινήματος «Καταλάβατε το Λονδίνο» που είχαν κατασκηνώσει στον Αγιο Παύλο.
Ε.Φ.
