Χθες Τετάρτη, συναντήθηκαν στο Παρίσι παράγοντες του χρηματοπιστωτικού τομέα για την αναμόρφωση της πρότασης μετακύλισης των ελληνικών ομολόγων λήξης 2011-2014. Οι διαβουλεύσεις ήταν πρακτικά υποχρεωτικές μετά την παρέμβαση των οίκων αξιολόγησης που θεωρούν ότι η αρχική πρόταση της Ενωσης Γαλλικών Τραπεζών υποχρεώνει σε χαρακτηρισμό της κατάστασης ως «επιλεκτική χρεοκοπία».

Από όσα έχουν γίνει μέχρι στιγμής γνωστά, ο στόχος της αποφυγής χαρακτηρισμού ως «πιστωτικού γεγονότος» επιτυγχάνεται. Σε σχέση με την αρχική πρόταση, η λήξη των παλαιών ομολόγων αποσυνδέεται τυπικά από την επαναγορά χρέους (νέα 30ετή ομόλογα). Η συμμετοχή αφορά συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και των εθελοντών, χωρίς να επηρεάζει τους μη πρόθυμους. Ο σκόπελος φαίνεται να αποφεύγεται.

Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας (αν επιτευχθεί τελικά) συνιστούν θετική εξέλιξη για την Ελλάδα. Το καθαρό ποσό το οποίο επανεπενδύεται σε ελληνικό χρέος (50%) είναι το ίδιο. Στην προηγούμενη εκδοχή, η Ελλάδα αναλάμβανε το κόστος εξασφάλισης των νέων ομολόγων, με αποτέλεσμα την αύξηση του χρέους κατά 20%. Η νέα φόρμουλα προβλέπει την ανάληψη αυτής της εγγύησης, με παρόμοιο μηχανισμό, από τους συναινούντες δανειστές. Ναι μεν επιχειρείται η μείωση του κινδύνου των δανειστών μας, αλλά όχι εξόδοις της Ελλάδας – πλην του επιτοκίου βέβαια. Παράπλευρο όφελος από τη διαφοροποιημένη δομή είναι το γεγονός ότι απαιτείται μεγαλύτερη συμμετοχή των ιδιωτών, οπότε η διαπραγματευτική ικανότητα της γαλλικής και γερμανικής κυβέρνησης θα παίξει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις. Πολλά έχουν ειπωθεί για τον ρόλο των οίκων αξιολόγησης, στο συγκεκριμένο τουλάχιστον η παρέμβασή τους λειτούργησε θετικά για τα ελληνικά συμφέροντα.

Σχετικά με το επιτόκιο των νέων ομολόγων, φαίνεται ότι θα υπάρξει μια ελαφρά βελτίωση όσον αφορά το βασικό του κομμάτι (με τα σημερινά δεδομένα περίπου 4,25% έναντι 5,5%). Προβλέπεται και πάλι premium μέχρι 2,5%, συνδεδεμένο όμως με την εξέλιξη του ελληνικού πληθωρισμού αντί της αύξησης του ΑΕΠ. Εκτός ευχάριστου απροόπτου, η αλλαγή αυτή επιβαρύνει τους τόκους κατά τα πρώτα χρόνια (αναμένεται ότι ο πληθωρισμός θα είναι υψηλότερος τα πρώτα χρόνια, ενώ η ανάπτυξη θα καθυστερήσει).

Στα επείγοντα θέματα που συνδέονται με τη νέα δανειακή σύμβαση, η εξέλιξη μπορεί να θεωρηθεί θετική. Η έκπληξη – είχε προαναγγελθεί δύο φορές – ήλθε από τον πρόεδρο του IIF Τσαρλς Νταλλάρα. Πρότεινε τη δημιουργία ενός ταμείου (fund) ύψους 50 δισ. ευρώ, στο οποίο θα επενδύονται τα ποσά της εθελοντικής συμμετοχής των δανειστών. Το ταμείο θα επαναγοράζει ελληνικό χρέος από τη δευτερογενή αγορά, εκμεταλλευόμενο τη σημαντική έκπτωση που μπορεί να επιτευχθεί λόγω της πίεσης των αγορών. Η ιδέα φαίνεται ιδιαίτερα επεξεργασμένη (δεν έρχεται από τη Γαλλία!). Το μικρό μέγεθος του ταμείου (50 δισ. έναντι συνόλου 250 δισ. ευρώ των ελληνικών ομολόγων) και το πλαίσιο στρατηγικής επιλεκτικών αγορών που παρουσιάσθηκε περιορίζουν τις ευκαιρίες των κερδοσκόπων. Η βασική αντίδραση για την επαναγορά χρέους (από Αυστρία και Ολλανδία) βασιζόταν στην προφανή αντίδραση των αγορών όταν κάποιος κυκλοφορεί με ρευστό και «ψωνίζει»: αυτομάτως η έκπτωση του 50% γίνεται 5% ή μηδενίζεται.

Η ιδέα του Τσαρλς, η οποία είναι συμπληρωματική της τρέχουσας διαδικασίας μετακύλισης, είναι το δεύτερο καλύτερο πράγμα που μπορεί να συμβεί, μετά την περίπτωση κάποιος φίλος να αγοράζει κρυφά «σκοτωμένα» ομόλογα και να μας τα προσφέρει στην τιμή κτήσης σε μεταγενέστερο χρόνο. Να και μια συναυλία Νταλλάρα που θα ήθελα να παρακολουθήσω!

Πολλές λεπτομέρειες απομένουν προς διευκρίνιση ή επεξεργασία, με σοβαρότερες τους όρους επαναπώλησης των ομολόγων στην Ελλάδα και το όφελος των εθελοντών-μετόχων του ταμείου. Ομως, η συγκεκριμένη πρόταση ανοίγει παράθυρα: (α) Είναι προφανές ότι το μέγιστο όφελος θα προκύψει εάν το ταμείο είναι σε συνεργασία με την τρόικα, μέχρι σημείου εκπόνησης ενιαίας στρατηγικής. (β) Μπορεί να ενισχυθεί με άλλους πόρους (π.χ., έσοδα από αποκρατικοποιήσεις – αλλά και από τα χρήματα των Κινέζων που μπορεί να φέρει ο Μίκης! – συγγνώμη, δεν μπορούσα να κρατηθώ). (γ) Εάν επιτευχθεί η συνεργασία με την τρόικα, μπορεί να καταλήξει να είναι το ταμείο ο αποδέκτης των καταβολών για επαναχρηματοδότηση χρέους ώστε να επιτυγχάνεται μέγιστη αποτελεσματικότητα και να «αποφορτισθεί» η διαδικασία των τριμηνιαίων ελέγχων – θα ικανοποιούνται και οι καταστατικές απαιτήσεις του ΔΝΤ. Το μόνο άσχημο που βλέπω είναι ότι ο ΟΔΔΗΧ έως και θα πρέπει να συρρικνωθεί σε υπηρεσία, αντίθετα με τον μεγαλεπήβολο σχεδιασμό μετατροπής του σε σούπερ οίκο διαχείρισης (ψηφίστηκε με τον νόμο για το Ταμείο Παρακαταθηκών!). Αυτό δεν είναι κακό.

Ο Γιώργος Προκοπάκης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων