ΕΝΝΕΑ ΧΡΟΝΙΑ µετά το τροµοκρατικό χτύπηµα στη Ν. Υόρκη, η Δύση φαίνεται ότι είναι ανίσχυρη να κερδίσει έναν πόλεµο έστω και περιορισµένης εµβέλειας, παρά την τεράστια στρατιωτική δύναµη που (υποτίθεται ότι) διαθέτει. Η εµπειρία του Αφγανιστάν (και όχι µόνο) οδηγεί σ’ αυτό το ενδιαφέρον συµπέρασµα.

Εδώ και εννέα χρόνια, η Δύση µε επικεφαλής τις ΗΠΑ (και την άµεση εµπλοκή του ΝΑΤΟ για πρώτη φορά σε στρατιωτικές επιχειρήσεις) διεξάγει µε όλα τα σύγχρονα µέσα πόλεµο ενάντια στους Ταλιµπάν, πόλεµο που αυτήν τη στιγµή φαίνεται πλέον βέβαιον ότι θα χάσει µε ό,τι αυτό µπορεί να συνεπάγεται (το τέλος, π.χ. του ΝΑΤΟ, όπως διατείνονται ορισµένοι). Η τεράστια υπεροχή σε δύναµη και τεχνολογικό εξοπλισµό φαίνεται ότι δεν αποτελούν τα µέσα για την επιτυχή διεξαγωγή ενός µη συµβατικού πολέµου.

Η εµπειρία αυτή πιστοποιεί τους «περιορισµούς» της στρατιωτικής δύναµης στον σηµερινό περίπλοκο κόσµο των «αποτυχηµένων κρατών» όπου οι κύριοι δρώντες δεν είναι το κράτος αλλά υποκρατικοί, υποεθνικοί παράγοντες. Παράλληλα, πιστοποιεί την αυξανόµενη σηµασία των ήπιων µέσων ισχύος (oικονοµίας, διπλωµατίας, συλλογικών πολιτικών δράσης κ.λπ.). Η «ήπια δύναµη» εµφανίζεται να αποτελεί το πλέον αποτελεσµατικό µέσον για την επίτευξη στόχων και επέκταση επιρροής µιας χώρας. Παράδειγµα και πάλι η Τουρκία. Η τελευταία αναδεικνύεται σε περιφερειακή δύναµη µε αξιώσεις παγκόσµιας επιρροής µέσω κυρίως της αξιοποίησης της οικονοµίας της, των εµπορικών σχέσεων, ενεργειακών διαύλων, διπλωµατίας, κ.ά. Δεν στηρίζεται τόσο στη στρατιωτική ισχύ (χωρίς να παραµελεί και αυτήν). Το ίδιο ισχύει σε κάποιον βαθµό για την Ευρωπαϊκή Ενωση η οποία λειτουργεί πρωτίστως ως πολιτική δύναµη ήπιας ισχύος και µέσων (διεύρυνση, εµπορικές σχέσεις κ.λπ.). Η Ελλάδα από την πλευρά της εµφανίζεται τελευταία σε δευτερεύουσα θέση εξαιτίας της οικονοµικής της εξασθένισης – που αναγκαστικά την έφερε κάτω από τον ασφυκτικό, αλλά κακά τα ψέµατα ευεργετικό, έλεγχο της τρόικας (ΔΝΤ, Ε.Ε., ΕΚΤ). Το καταληκτικό συµπέρασµα είναι εποµένως σαφές: ούτε πόλεµοι ούτε επιρροή κερδίζονται τελικά σήµερα µε τη στρατιωτική ισχύ και µόνο. Κερδίζονται µε την οικονοµική ευρωστία, τη δηµοκρατική, πολιτική συγκρότηση, την άσκηση ευφυούς, πρωτοβουλιακής εξωτερικής πολιτικής.

Ο Π. Κ. Ιωακειµίδης είναι καθηγητής του Πανεπιστηµίου Αθηνών και µέλος του Δ.Σ. του ΕΛΙΑΜΕΠ.

Τελευταία Νέα