Bέβαιο είναι πως πάμε προς μια δραστική μείωση του βιοτικού επιπέδου μας. Και αυτό, όσο οδυνηρό κι αν είναι, περιλαμβάνει ένα στοιχείο δικαιοσύνης. Ζούσαμε πολύ πάνω από τις παραγωγικές δυνατότητές μας και ειλικρινά, αν δεν πιστεύουμε ότι είμαστε ο περιούσιος λαός στον οποίο κάποιοι οφείλουν να προστρέχουν, δεν βλέπω για ποιον λόγο θα έπρεπε να συνεχιστεί η όποια ευημερία μας με δανεικά και αγύριστα. Αν υπάρχουν τέτοια διαθέσιμα λεφτά, πολλές πάμφτωχες χώρες του κόσμου (στην Αφρική ή στην Ανατολική Ευρώπη) μάλλον έχουν προτεραιότητα.

Πολλοί αυταπατώνται ότι το δράμα μας οφείλεται στο πελατειακό κράτος, στην απίστευτη σπατάλη του δημόσιου χρήματος (ιδίως της τελευταίας κυβέρνησης), στη διαφθορά. Κι ενώ είναι βέβαιο ότι όλα αυτά συνέβαλαν αποφασιστικά στην κατάρρευση, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι από τη μεταπολίτευση και μετά οικοδομήσαμε ένα κοινωνικό τέρας, νομίζω πρωτόγνωρο στην ιστορία της ανθρωπότητας, που δημιούργησε έναν άγριο καπιταλιστικό καταναλωτισμό υπό κρατική ομπρέλα χωρίς καμία σχέση με τις παραγωγικές δυνατότητές μας. Δεν πρέπει να υπάρχει άλλη χώρα με τόσους πολλούς πολίτες που ενώ είναι βουτηγμένοι μέχρι τον λαιμό στην κατανάλωση, λένε ότι οι αγορές είναι κάτι κακό, οι τράπεζες κάτι ακόμη χειρότερο, το κέρδος κλοπή και οι κερδοφόρες επιχειρήσεις αμαρτία, λες και ένα σοβιέτ χωρίς παραγωγική βάση θα τους μοιράσει αγαθά.

Τη στιγμή που καλούμαστε να σταματήσουμε την κατάρρευση είναι δύσκολο να το κάνουμε με όρους δικαιοσύνης. Ο καθένας φωνάζει ότι δεν είναι δίκαιο να πληρώσει αυτός αλλά κάποιος άλλος. Η τραγική αλήθεια είναι ότι όπως και να μοιραστεί η πίτα, αυτή έχει τόσο πολύ λιγοστέψει, που καμιά μοιρασιά δεν θα είναι δίκαιη. Πάρτε για παράδειγμα τις συντάξεις. Δεν είναι δίκαιο να κόβουμε τις συντάξεις, μας λένε. Πώς θα ζήσουν οι άνθρωποι που δεν μπορούν πια να εργαστούν; Αλλά μήπως είναι δίκαιο να φορτώσουμε κι άλλα χρέη στις επόμενες γενιές, έτσι ώστε ο δικός μας κύκλος να ολοκληρωθεί σαν να μη συνέβη τίποτε;

Φοβάμαι πως ό,τι και να γίνει οι μόνοι πραγματικά αδικημένοι αυτής της χώρας είναι οι νέοι. Είναι περισσότερο από βέβαιο ότι έχουμε υπονομεύσει όχι το μέλλον τους, αλλά όλη τους τη ζωή. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι τους έχουμε εκπαιδεύσει με τις αξίες μας και πολλοί από αυτούς τις έχουν ενστερνισθεί. Θέλουν ένα κράτος σαν της Κούβας που να μοιράζει Αρμάνι. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα πάμε σε ένα κράτος που να μοιράζει συσσίτιο.

Από τη μεταπολίτευση και μετά οικοδομήσαμε ένα κοινωνικό τέρας πρωτόγνωρο στην ιστορία της ανθρωπότητας

Τελευταία Νέα