Αναζήτηση
Εφαρμόζεται από σήμερα επισήμως το μέτρο της καπνοαπαγόρευσης, αλλά με ανοιχτά «παράθυρα» στην απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, όπως κατηγορεί το ΠΑΣΟΚ την κυβέρνηση και όπως δείχνουν όλα τα στοιχεία.
Ο πολιτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για την Υγεία Γ. Φλωρίδης σε χθεσινή του συνέντευξη κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «υπέκυψε σε ποικιλώνυμα συμφέροντα και ανθρώπους της νύχτας που έδρασαν διά των ΜΜΕ» και τόνισε ότι «η υπόθεση κινδυνεύει να εξελιχθεί σε ιλαροτραγωδία», καθώς η κυβέρνηση «είναι παντελώς απροετοίμαστη» για να εφαρμόσει την απαγόρευση.
Ανέφερε ακόμη ότι «οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν έχουν ενημερωθεί σχετικά και ο υπουργός Υγείας ερμηνεύει κατά το δοκούν τον νόμο του, τον οποίο αλλάζει ερήμην της Βουλής». Επίσης, έκανε λόγο για «επικοινωνιακή φούσκα που έσκασε με πάταγο» και επεσήμανε ότι «δεν χωρούν αναβολές στη λήψη μέτρων που θα περιορίζουν το κάπνισμα».
Δοκιμαστική περίοδος
Η πραγματική εφαρμογή του νόμου θα κριθεί τον Οκτώβριο. Το καλοκαίρι κρίνεται ως δοκιμαστική περίοδος, καθώς όλα τα κέντρα διασκέδασης, εστιατόρια κ.ά. «στεγάζονται» σε ανοιχτούς χώρους. Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση, απαγορεύεται μεν το κάπνισμα σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, αλλά:
– Κατάστημα έως 70 τ.μ. μπορεί να λειτουργήσει αποκλειστικά ως χώρος καπνιζόντων με τροποποίηση της άδειας λειτουργίας του.
– Σε κατάστημα από 70 τ.μ. έως και 300 τ.μ. μπορεί να δημιουργηθεί χώρος καπνιζόντων (το πολύ το 30% του ωφέλιμου χώρου), που θα είναι πλήρως διαχωρισμένος από το υπόλοιπο κατάστημα.
– Στον νόμο δεν εμπίπτουν τα τραπεζάκια έξω, ακόμη και αν καλύπτονται με σκέπαστρο.
Τα «ναι» και τα «όχι»
1 Είναι υποχρεωτικό ο χώρος να είναι κατάλληλα εξοπλισμένος για τον εξαερισμό και τον καθαρισμό εσωτερικά.
2 Απαγορεύεται η είσοδος, παραμονή και η οποιασδήποτε μορφής απασχόληση ανηλίκων στους χώρους καπνιζόντων, ακόμα και στις περιπτώσεις ιδιωτικών εκδηλώσεων, ανεξάρτητα από το αν συνοδεύονται από ενήλικες.
3 Κέντρα διασκέδασης με ζωντανή έγχορδη μουσική άνω των τριακοσίων τετραγωνικών μέτρων (300 τ.μ.) μπορούν να δημιουργήσουν χώρο για καπνίζοντες (ώς το 40% του συνολικού χώρου), ο οποίος θα διαχωρίζεται από το υπόλοιπο κατάστημα με διαχωριστικό ύψους δύο μέτρων.
4 Για τα καζίνα, οι όροι απαγόρευσης του καπνίσματος στις αίθουσες παιχνιδιού θα καθοριστούν από το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών και το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης.
5 Στους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας, τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, και στους χώρους των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων κάθε βαθμίδας, τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, απαγορεύεται πλήρως το κάπνισμα. Εξαιρούνται τα ψυχιατρικά ιδρύματα και οι μονάδες ψυχικής υγείας για τους ασθενείς.
6 Στους εργασιακούς χώρους του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα επιτρέπεται η δημιουργία χώρων για καπνίζοντες, υπό όρους και προϋποθέσεις.
Ιnfo
Το κείμενο της Υπουργικής Απόφασης έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του υπουργείου Υγείας (www. yyka.gov.gr ή www.mohaw.gr)
Από τους Μάγια στην απαγόρευση
6000 π.Χ. Στην Κεντρική Αμερική φυτρώνει το φυτό καπνός 1000 π.Χ.- Οι Μάγια αρχίζουν να μασούν και να καπνίζουν φύλλα καπνού 1492 – Ο Ροντρίγκο ντε Χέρεζ (ναύτης του Χριστόφορου Κολόμβου) γίνεται ο πρώτος Ευρωπαίος καπνιστής 1493 – Ο μοναχός Ραμόν Πέιν φέρνει το κάπνισμα στην Ευρώπη 1512 – Η Πορτογαλία γίνεται η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που καλλιεργεί καπνό.
Τέλη 16ου αιώνα- Μεταφέρεται ο καπνός στην Ελλάδα 1760 – Δημιουργείται η πρώτη εταιρεία επεξεργασίας καπνού στη Νέα Υόρκη 1828- 1807 – Απομονώνεται η νικοτίνη ως «η ουσία (essence) του καπνού» 1828 – Δημιουργούνται τα πρώτα τσιγάρα στην Ισπανία, ενώ στη Γερμανία πειράματα δείχνουν ότι η καθαρή νικοτίνη είναι «επικίνδυνο δηλητήριο» 1964 – Δημοσιεύεται στις ΗΠΑ η πρώτη έκθεση που συσχετίζει το κάπνισμα με τον καρκίνο του πνεύμονα 1973 – Στην Αριζόνα των ΗΠΑ νομοθετείται η πρώτη απαγόρευση του καπνίσματος σε ορισμένους κλειστούς δημόσιους χώρους 1988 – Η νικοτίνη ανακηρύσσεται από τις υγειονομικές αρχές των ΗΠΑ «ισχυρά εθιστική ουσία» 2004 – Το Μπουτάν γίνεται η πρώτη χώρα που απαγορεύει την πώληση όλων των προϊόντων καπνού.
Η Ιρλανδία γίνεται η πρώτη χώρα που απαγορεύει το κάπνισμα σε όλους τους κλειστούς χώρους εργασίας (συμπεριλαμβάνονται μπαρ και εστιατόρια)
«Δεν θέλω να ενοχλεί ο καπνός μου»
Ρεπορτάζ: Γιάννης Δεβετζόγλου, gdevetzoglou@dolnet.gr
Την ίδια άποψη ενστερνίζεται και κ. ο Βασίλης Σπυρόπουλος, ο οποίος αν και καπνιστής θεωρεί αναπόσπαστο δικαίωμα των συμπολιτών του να αναπνέουν καθαρό αέρα. «Γνωρίζω ότι με την εφαρμογή του μέτρου από σήμερα θα είναι δύσκολο να μην καπνίζω σε κλειστούς δημόσιους χώρους, αλλά η ατμόσφαιρα ειδικά στα εστιατόρια θα είναι εξαιρετική», εξηγεί ο κ. Σπυρόπουλος, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά τις βλαβερές συνέπειες του παθητικού καπνίσματος και γι΄ αυτόν αλλά και για τους διπλανούς του…
Κάθε χρόνο περίπου 2.500 Έλληνες και περί τους 80.000 πολίτες στην Ευρώπη χάνουν τη ζωή τους εξ αιτίας της βλαβερής συνήθειας των… άλλων.
Μάλιστα, στη χώρα μας παρατηρούνται πολύ υψηλότερα επίπεδα θνητότητας σε όσους αναπνέουν τον καπνό σε δημόσιους χώρους και στο σπίτι, σε σχέση με τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. Ελαστικοί
Παρ΄ όλα αυτά, οι μη καπνιστές είναι αρκετά ελαστικοί και ας γνωρίζουν ότι ο καπνός του τσιγάρου του διπλανού τους κάνει κακό στη δική τους υγεία.
«Πρόκειται για μια συνήθεια ετών, κάτι καθιερωμένο, που δεν αναγνωρίζω σαν κακό… » μας λέει η κ. Μαρία Βούλτσου. Η ίδια δεν καπνίζει και την ενοχλεί ο καπνός του τσιγάρου του συζύγου της επειδή… κιτρινίζει τις κουρτίνες. Γενικότερα δεν την ενοχλεί ο καπνός του τσιγάρου στους δημόσιους χώρους, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις της προκαλεί εμετό.
«Όταν πάω το πρωί στην τράπεζα και ο ταμίας μου φυσάει τον καπνό στο πρόσωπο, νομίζω πως θα κάνω εμετό. Είναι αντιεπαγγελματικό να καπνίζουν άνθρωποι σε τέτοια πόστα», λέει η ίδια.
Στα μπαράκια στα οποία θα απαγορεύεται το κάπνισμα, κάποιοι σκέφτονται ότι θα ωφεληθούν… «Έχουμε μειώσει σημαντικά το κάπνισμα στο σπίτι, διότι πρόσφατα αποκτήσαμε μωρό. Τώρα που το μπαρ στο οποίο εργάζομαι είναι μη καπνιστών, νομίζω ότι θα το κόψω τελείως», λέει ο κ. Κώστας Δημητρακόπουλος, που είναι μπάρμαν σε μπαρ στο κέντρο της Αθήνας.
Ο ίδιος μας εξηγεί πως δεν έχουν ενημερωθεί για τα μέτρα από το αρμόδιο υπουργείο, δεν έχουν λάβει κάποιο σήμα και γενικά έχει την αίσθηση πως «δεν μας ενημερώνουν επίτηδες, για να μας κυνηγήσουν με πρόστιμα και μετά θα μας πουν ότι δεν εφαρμόσαμε τον νόμο. Είναι απαράδεκτη η κατάσταση».
Δεν είναι όμως όλοι τόσο χαλαροί, όταν μάλιστα κάποιοι από αυτούς αντιμετωπίζουν ήδη πρόβλημα υγείας και αναζητούν χώρους μη καπνιζόντων για να εργαστούν ή να πιουν τον καφέ τους. «Έχω χρόνιο άσθμα και στον χώρο εργασίας μου επιτρέπεται το κάπνισμα. Επί χρόνια ο διπλανός μου καπνίζει ασταμάτητα. Τον παρακαλούσα αρκετές φορές να μην το κάνει. Δεν σταματούσε και ας με έβλεπε να παθαίνω κρίσεις άσθματος και να παίρνω οξυγόνο», λέει η κ. Μαρκέλλα Σούγκα.
Η ασυνειδησία αρκετών καπνιστών ακόμη και απέναντι σε ανθρώπους που πάσχουν από ειδικά νοσήματα του πνεύμονα πολλές φορές ξεπερνά κάθε προηγούμενο.
«Έχω δεχθεί επίθεση από καπνιστή τον οποίο παρακάλεσα, μέσα σε καφέ, να μη φυσάει τον καπνό του πάνω μου. Μάλιστα μου είπε να μη βγαίνω έξω από το σπίτι μου, αφού ζω σε μια χώρα στην οποία καπνίζουν ακόμη και οι γάτες», μας λέει ο δημοσιογράφος Γιώργος Αμυράς.
«Έμενα σπίτι»
Ο ίδιος πάσχει από βρογχικό άσθμα και κυρίως τον χειμώνα αναγκάζεται να μένει στο σπίτι με φίλους, αφού σε εστιατόρια και μπαράκια η κατάσταση γι΄ αυτόν είναι απελπιστική. «Εκτιμώ πως κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μολύνει τον αέρα δημόσιου χώρου και να θέτει στο περιθώριο ανθρώπους που έχουν αναπνευστικό πρόβλημα», εξηγεί ο κ. Αμυράς.
Ακόμη ένα «αγκάθι» σχετικά με το παθητικό κάπνισμα εντοπίζεται στα ελληνικά σχολεία. «Τα παιδιά δεν θα πρέπει να μας βλέπουν να καπνίζουμε ούτε είναι σωστό να μυρίζει ο δάσκαλος καπνό. Επιπλέον, θα έπρεπε να υπήρχαν εδώ και χρόνια κυρώσεις για τους εκπαιδευτικούς που καπνίζουν μπροστά στα παιδιά», εξηγεί ο εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και διευθυντής σε δημοτικό σχολείο της Αθήνας, Δημήτρης Κρητικός, ο οποίος είναι καπνιστής.
Το παραμύθι που έγινε εφιάλτης
Του Κωνσταντίνου Ι. Γουργουλιάνη
κατοίκων από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα. Τα πράγματα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για τις γυναίκες, καθώς στη δεκαπενταετία 1990-2005, ενώ οι άνδρες καπνιστές μειώθηκαν κατά 10%, το ποσοστό των καπνιστριών είχε αλματώδη αύξηση κατά 20%.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η Ελλάδα παρουσιάζει τη μεγαλύτερη κατά κεφαλήν κατανάλωση τσιγάρων στον κόσμο. Η ευρηματική διαφήμιση της καπνοβιομηχανίας εγκατέστησε το κάπνισμα σαν μια κοινωνικά αποδεκτή συνήθεια. Τα παιδιά που προσελκύονται από αυτή προέρχονται από οικογενειακό περιβάλλον όπου το κάπνισμα συνηθίζεται. Κοινωνικές επιδράσεις μπορεί να λειτουργήσουν ως μοχλοί τροποποίησης της καπνισματικής συνήθειας. Οι επιδράσεις αυτές μπορεί να οδηγήσουν στην αποτροπή του καπνίσματος, με τη διαμόρφωση νοοτροπίας μη καπνίσματος στο σύνολο του γενικού πληθυσμού και με την εξυγίανση του περιβάλλοντος πρώτα σε δημόσιους χώρους. Η απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους από σήμερα, η οικονομική κρίση, η ακριβή τιμή του πακέτου των τσιγάρων, η ενημέρωση του κοινού, η αρνητική διαμορφούμενη νοοτροπία για το τσιγάρο, βοηθούν να αλλάξουν οι καπνισματικές συνήθειες. Όπως όλα τα παραμύθια τελειώνουν, τώρα ήρθε η σειρά της «Σταχτοπούτας». Όλοι πρέπει να συνεργασθούν και πρώτα οι καπνιστές οι οποίοι αν σταματήσουν να καπνίζουν σε δημόσιους κλειστούς χώρους, πρώτα τα κοντινά τους αγαπημένα πρόσωπα και ύστερα όλοι εμείς θα αναπνέουμε καθαρότερο αέρα. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν όλοι να κάνουμε το τσιγάρο μια μακρινή ανάμνηση.
Ο Κωνσταντίνος Ι. Γουργουλιάνης είναι πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, καθηγητής Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή και πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας
Οι… παράπλευρες απώλειες
Ρεπορτάζ: Γιάννης Δεβετζόγλου, gdevetzoglou@dolnet.gr
Ρυτίδες σε μικρή ηλικία, κίτρινα δόντια, ανάσα που μυρίζει άσχημα, προβλήματα στύσης, χαλαροί μύες, καρκίνος τραχήλου και αύξηση κατά… 1.500 φορές του κινδύνου τύφλωσης μετά την ηλικία των 65 ετών, είναι μερικά από αυτά.
Ρυτίδες. Όπως εξηγεί η δερματολόγος Κατερίνα Λαμπρινοπούλου, μέλος της Ευρωπαϊκής και Αμερικανικής Ακαδημίας Δερματολογίας, το κάπνισμα αποτελεί το κυριότερο αίτιο για την πρόκληση μιας νέας μορφής πρόωρης γήρανσης του δέρματος που αποκαλείται οξειδωτική. Η νέα «επιδημία» προκαλεί διαταραχές στη μικροκυκλοφορία του αίματος και στα επίπεδα οξυγόνου, ενώ παράλληλα αυξάνει το ποσοστό ελευθέρων ριζών. Ο συνδυασμός αυτός προκαλεί ρυτίδες, χαλάρωση, κίτρινη ή σταχτιά χροιά, τραχύ δέρμα, αργή επούλωση των τραυμάτων. Με το κάπνισμα είκοσι τσιγάρων την ημέρα, το δέρμα δέχεται καθ΄ όλο το 24ωρο μειωμένη ροή οξυγόνου, με συνέπεια να γερνάει πρόωρα. Εκτός από το δέρμα του προσώπου, η οξειδωτική πρόωρη γήρανση εμφανίζεται με κύστες σε μασχαλιαίες κοιλότητες και μηρογεννητικές πτυχές (ανάμεσα στα πόδια).
Δυσοσμία και καρκίνος του στόματος. Το κάπνισμα προκαλεί δύο ειδών βλάβες στο στόμα: τις «αθώες» και εκείνες που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή, κατά τον κ. Γιώργο Λάσκαρη, αναπληρωτή καθηγητή Στοματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και επισκέπτη καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Στις αθώες κατατάσσονται η κακοσμία του στόματος, το κιτρινόμαυρο χρώμα των δοντιών, η ουλίτιδα και η νικοτινική στοματίτιδα που είναι μία αντίδραση στον ουρανίσκο και οφείλεται στην υπερβολική θερμοκρασία που αναπτύσσεται με το κάπνισμα. Στις επικίνδυνες για τη ζωή βλάβες κατατάσσονται η λευκοπλακία (προκαρκινική βλάβη που σχετίζεται απόλυτα με το κάπνισμα αφού το 90% των πασχόντων από λευκοπλακία και καρκίνο του στόματος είναι καπνιστές) και μία άλλη μορφή καρκίνου του στόματος, το μυρμηκιώδες καρκίνωμα, που συνδέεται 100% με το κάπνισμα.
* Απώλεια των δοντιών. Πρόσφατα αποδείχθηκε σε κλινικές μελέτες ότι το κάπνισμα σχετίζεται άμεσα με την περιοδοντική νόσο, η οποία αποτελεί βασική αιτία απώλειας δοντιών σε ενηλίκους. Αυτό σημαίνει ότι ανεξάρτητα από το επίπεδο υγιεινής και την ύπαρξη ή όχι πλάκας, οι καπνιστές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν περιοδοντίτιδα σε σχέση με τους μη καπνίζοντες, διότι «ο καπνός μειώνει την απώλεια αίματος, η οποία αποτελεί κύριο σύμπτωμα της περιοδοντίτιδας, με συνέπεια ο καπνιστής να αντιλαμβάνεται αργά ότι έχει πρόβλημα», εξηγεί η χειρουργός οδοντίατρος Βέρα Εργινουσάκη-Τασάκου. «Επιπλέον, ο καπνός επηρεάζει τα λευκά αιμοσφαίρια και έτσι παρατηρείται μειωμένη τοπική άμυνα στις τοπικές φλεγμονές».
Προβλήματα στον θυρεοειδή. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα επηρεάζει τη λειτουργία του θυρεοειδούς, προκαλώντας ήπια διόγκωση (βρογχοκήλη) που υποδηλώνει ήπια υπολειτουργία του αδένα, αναφέρει ο ενδοκρινολόγος Φραγκίσκος Ν. Οικονόμου, επιστημονικός συνεργάτης της Πανεπιστημιακής Ενδοκρινολογικής Μονάδας στο Ευγενίδειο Θεραπευτήριο. Επιπλέον, μπορεί να αυξήσει τη βαρύτητα των συμπτωμάτων του υποθυρεοειδισμού, καθώς και τον κίνδυνο να αναπτυχθεί θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια στους ασθενείς με νόσο του Graves (είναι μια μορφή υπερθυρεοειδισμού). Επίσης, η ανταπόκριση στη θεραπεία της θυρεοειδικής οφθαλμοπάθειας είναι έως και τέσσερις φορές μεγαλύτερη στους μη καπνιστές από ό,τι στους καπνιστές.
Κακή και μικρής διάρκειας στύση. Οι καπνιστές έχουν 70% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν προβλήματα στύσης από τους μη καπνιστές, εξαιτίας των βλαβών που προκαλεί το κάπνισμα στα αιμο φόρα αγγεία του πέους, αναφέρει ο ουρολόγος- ανδρολόγος Κωνσταντίνος Ρόκκας, διευθυντής του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας. Όταν ένας άνδρας καπνίζει περισσότερο από ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα, θα αρχίσει να παρουσιάζει στυτική δυσλειτουργία έπειτα από 10- 15 χρόνια, ενώ θα δυσκολεύεται και να διατηρήσει καλή στύση.
Χαλαρό σώμα. Οι καπνιστές παθαίνουν συχνότερα μυϊκές θλάσεις και παθήσεις των τενόντων όταν γυμνάζονται, διότι το κάπνισμα προκαλεί μειωμένη οξυγόνωση σε όλο το σώμα και έτσι αυξάνει την επιρρέπεια στους τραυματισμούς, κατά τον ορθοπεδικό χειρουργό Ιωάννη Τερζίδη, πρόεδρο της Αθλητιατρικής Εταιρείας Ελλάδος. Επιπλέον, οι μύες τους δεν μπορούν να σφίξουν αρκετά, με συνέπεια να έχουν χαλαρό σώμα, ενώ συσσωρεύουν περισσότερο σωματικό λίπος με συνέπεια να κάνουν μειωμένες καύσεις στον μυϊκό ιστό.
Καρκίνος τραχήλου της μήτρας. Εάν μία γυναίκα είναι μολυσμένη με έναν από τους ιούς των θηλωμάτων που προκαλούν καρκίνο του τραχήλου και παράλληλα είναι καπνίστρια, το κάπνισμα μπορεί να διεγείρει την ανάπτυξη του καρκίνου, αναφέρει η μαιευτήρας γυναικολόγος Ιωάννα Τσιαούση. Και εξηγεί πως το κάπνισμα αποτελεί τον μόνο διαπιστωμένο παράγοντα ο οποίος βοηθά τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων να εξελιχθεί σε καρκίνο του τραχήλου. Τύφλωση. Το κάπνισμα αυξάνει κατά… 1.500 φορές τον κίνδυνο να αναπτυχθεί εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, λέει ο κ. Αναστάσιος Κανελλόπουλους, χειρουργός οφθαλμίατρος, αναπληρωτής καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Η εκφύλιση αυτή αναπτύσσεται σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, εκδηλώνεται στο κεντρικό τμήμα (λέγεται ωχρά κηλίδα) του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του ματιού και αποτελεί τη συνηθέστερη αιτία τύφλωσης των ηλικιωμένων. Το κάπνισμα παίζει επίσης ρόλο στην ανάπτυξη καταρράκτη.
Γιατί κάποιοι δεν αρρωσταίνουν
Του Δημήτρη Κρεμαστινού
Βασική απαγόρευση για τον καρδιοπαθή αποτελεί το κάπνισμα. Αυτός όμως διερωτάται πώς, αφού το κάπνισμα είναι καταστροφικό, πολλοί καπνιστές φτάνουν στην ηλικία των 80 ετών χωρίς να πάθουν ούτε έμφραγμα, ούτε καρκίνο.
Η απάντηση είναι απλή.
Κάθε άνθρωπος διαθέτει σύστημα γονιδίων τα οποία τον προφυλάσσουν ή τον αφήνουν απροφύλακτο στην πίσσα και τη νικοτίνη που περιέχει το τσιγάρο.
Ο ένας στους τέσσερις ανθρώπους προφυλάσσεται πλήρως και είναι ελεύθερος να απολαμβάνει το κάπνισμα. Οι τρεις, όμως, κάποια στιγμή θα πάθουν έμφραγμα ή καρκίνο. Μάλιστα, οι τρεις αυτοί είναι στατιστικώς βέβαιο πως δεν θα φτάσουν στην ηλικία των 65 ετών γιατί θα έχουν αποχωρήσει πολύ νωρίτερα.
Οι κύριες ηλικίες που πλήττονται από το έμφραγμα είναι η εικοσαετία μεταξύ 40 και 60 ετών. Εάν μάλιστα ο ασθενής εκτός από καπνιστής είναι διαβητικός, υπερχοληστεριναιμικός ή υπερτασικός, τότε η πιθανότητα ο ένας στους τέσσερις να γλιτώσει ανατρέπεται πλήρως.
Μέχρις ότου η ιατρική πρόοδος φτάσει στο σημείο που- γονιδιακά- θα μπορεί κανείς να γευτεί την απόλαυση του τσιγάρου, η ιατρική στην καθ΄ ημέρα πράξη θα στηρίζεται στο οικογενειακό ιστορικό. Αυτό προλέγει πολλές φορές το μέλλον για τους απογόνους. Έτσι, όταν υπάρχει κακό οικογενειακό ιστορικό, τότε κάθε άνθρωπος πρέπει να προφυλάσσεται. Δυστυχώς, όμως, το αντίθετο δεν ισχύει. Εάν το οικογενειακό ιστορικό είναι λευκό δεν εξασφαλίζει 100% το άτομο, γιατί πολλές φορές μπορεί τα παθολογικά γονίδια να προέρχονται από προγενέστερες γενεές και να κληρονομούνται. Έτσι, αφού με κανέναν τρόπο δεν μπορεί να διασφαλιστεί η πρόγνωση για το μέλλον, η πρόληψη εξακολουθεί για όλους να κατέχει τα σκήπτρα για τη διαφύλαξη της υγείας.
Ο Δημήτρης Κρεμαστινός είναι καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, διευθυντής της Β΄ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής στο Νοσοκομείο «Αττικόν» και πρώην υπουργός Υγείας
Τα μυστικά των γιατρών για να κόψετε το κάπνισμα
Ρεπορτάζ: Μάρθα Καϊτανίδη mkaitanidi@dolnet.gr
«Όλα είναι θέμα εγκεφάλου. Δεν υπάρχουν μαγικά ραβδιά και μυστικές συνταγές» τονίζει στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής της Πανεπιστημιακής Μονάδας Εντατικής Θεραπείας στο Νοσοκομείο «ΚΑΤ», όπου λειτουργεί και εξωτερικό Ιατρείο Διακοπής του Καπνίσματος, κ. Γιώργος Μπαλτόπουλος. Μιλάει άλλωστε εκ πείρας: μέσα σε μία ημέρα πριν από μερικά χρόνια πήρε την απόφαση να το κόψει μαχαίρι, όταν κατά τη διάρκεια ενός αεροπορικού ταξιδιού συνειδητοποίησε ότι βήχει εξ αιτίας του καπνού των άλλων παρότι ήταν και ο ίδιος καπνιστής.
Όμως, η απεξάρτηση από το κάπνισμα δεν είναι για όλους το ίδιο εύκολη. Αυτός είναι και ο λόγος που στο πρώτο ραντεβού οι γιατροί αναλύουν στους καπνιστές τις βλαβερές συνέπειες του τσιγάρου στον οργανισμό. Στόχος είναι να τους βοηθήσουν να καταλάβουν τους μηχανισμούς μέσω των οποίων ο καπνός φθείρει το σώμα, διότι το πιο δυνατό όπλο για να βάλουν «Χ» στο τσιγάρο είναι να αποτελέσει συνειδητή επιλογή.
Επιπλέον, κατά την πρώτη συνάντηση οι καπνιστές καλούνται να δώσουν ιστορικό και να συμπληρώσουν ένα ειδικό ερωτηματολόγιο βάσει του οποίου οι γιατροί είναι σε θέση να τους κατηγοριοποιήσουν σε ελαφριάς, βαριάς ή μέτριας βαρύτητας καπνίζοντες.
Όμως, η έναρξη της προσπάθειας διακοπής αρχίζει ουσιαστικά κατά το δεύτερο ραντεβού, όπου οι καπνίζοντες επισκέπτονται τους ειδικούς κρατώντας στα χέρια τους το «ημερολόγιο» των τσιγάρων που ανάβουν την ημέρα. «Το σύστημα αυτό έχει ως σκοπό να μειωθούν τα «ανώδυνα» τσιγάρα, αυτά δηλαδή που θα τους λείψουν λιγότερο» αναφέρει ο κ. Μπαλτόπουλος. Πάντως, τα δύσκολα αρχίζουν δύο εβδομάδες μετά, όταν οι καπνιστές καλούνται να κόψουν ένα-ένα εκείνα τα τσιγάρα που με τα χρόνια έχουν γίνει αγαπημένη καθημερινή συνήθεια. Οι συναντήσεις αρχικά είναι εβδομαδιαίες, αργότερα όμως η προσωπική επαφή δίνει τη θέση της στις τηλεφωνικές συνομιλίες με τους γιατρούς.
Στον δρόμο προς την απεξάρτηση
Επειδή ο εθισμός στο τσιγάρο συμπεριλαμβάνει σωματικούς, συμπεριφορικούς και ψυχολογικούς παράγοντες, για να κατορθώσει ένας καπνιστής να απαλλαγεί θα πρέπει να τους αντιμετωπίσει όλους.
Όπως εξηγεί ο καρδιολόγος Δημήτρης Ρίχτερ, πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας Πρόληψης Στεφανιαίας Νόσου της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, οι γιατροί έχουν πλέον στα χέρια τους τα όπλα που χρειάζονται για να βοηθήσουν φαρμακευτικά και ψυχολογικά τους καπνιστές που θέλουν να διακόψουν.
«Υπάρχουν τα αυτοκόλλητα (συνιστώνται μέχρι 16 ώρες ημερησίως) και οι τσίχλες νικοτίνης (9-12 ημερησίως αλλά μπορεί να φτάσει κανείς μέχρι τις 25) που βοηθούν αρκετά, αν και όχι θεαματικά, αυτόν που επιθυμεί τη διακοπή», λέει. «Μετά είναι το αντικαταθλιπτικό βουπροπιόνη, που διαπιστώθηκε ότι έχει καλά αποτελέσματα στη διακοπή του καπνίσματος, ειδικά σε συνδυασμό με τα αυτοκόλλητα νικοτίνης. Λόγω της φύσης της όμως έχει συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως αϋπνία (30%), κεφαλαλγία (25%) και ξηροστομία (10%)».
Ένα άλλο φάρμακο «είναι η βαρενικλίνη που καταλαμβάνει εν μέρει τους υποδοχείς νικοτίνης στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να μειώνεται το σύνδρομο στέρησης. Η διάρκεια θεραπείας με αυτήν υπολογίζεται στους 3 μήνες, αλλά εάν υπάρχει υποψία υποτροπής συνιστάται η περαιτέρω λήψη για άλλους 3 μήνες. Ωστόσο, δεν συνιστάται η λήψη της ταυτόχρονα με συμπληρώματα νικοτίνης, ενώ στις ανεπιθύμητες ενέργειές της συμπεριλαμβάνονται ναυτία, αϋπνία, κεφαλαλγίες (12% των ασθενών).
Ποια νοσοκομεία έχουν Ιατρείο Διακοπής
* Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος «Σωτηρία» τηλ.: 1535 * Νοσοκομείο Σισμανόγλειο τηλ.:
1535, 210 8039139 * Ευγενίδειο Θεραπευτήριο τηλ.:
210 7293407 * Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», τηλ.: 1535 * Ογκολογικό Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» τηλ.: 1535, 2106409120 * Νοσοκομείο Μελισσίων «Αμαλία Φλέμινγκ» τηλ.: 1535, 2108038134 * Νοσοκομείο «ΚΑΤ» τηλ.:
2106280702 * Νοσοκομείο Νίκαιας «Άγιος Παντελεήμων» τηλ.: 1535 * ΝΙΜΤΣ τηλ.: 2107288110 * 251 Νοσοκομείο Αεροπορίας τηλ.: 2107463300, 2107702047 Θεσσαλονίκη
* Νοσοκομείο «Γεώργιος Παπανικολάου» τηλ.: 1535 * Νοσοκομείο «Άγιος Παύλος» τηλ.: 1535, 2310493500 * Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» τηλ.: 2310693229, 2310693000 Πελοπόννησος
* Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών, Ρίο, τηλ.: 2610990000 * Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος «Άγιος Λουκάς» τηλ.:
2613600300 Μακεδονία
* Γενικό Νοσοκομείο Σερρών (Αντικαπνιστική Κλινική) τηλ.:
1535, 2321094500 * Γενικό Νοσοκομείο Καβάλας τηλ.: 1535 * Γενικό Νοσοκομείο Βέροιας τηλ.: 2331351400 * Γενικό Νοσοκομείο Έδεσσας τηλ.: 2381022222 * Νοσοκομείο Γιαννιτσών τηλ.:
2382056555-6 * Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας «Μποδοσάκειο» τηλ.:
2463022222 Κρήτη
* Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου τηλ.: 2810542107 * Νοσοκομείο Ηρακλείου Βενιζέλειο – Πανάνειο τηλ.: 2810368189 * Νοσοκομείο Ρεθύμνου τηλ.:
2831027494 * Νοσοκομείο Χανίων «Ο Άγιος Γεώργιος»τηλ.: 2821022540, 2821022193 * Νοσοκομείο Ιεράπετρας τηλ.: 2842340124 Υπόλοιπη Ελλάδα
* Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας τηλ.: 1535 * Περιφερειακό Νοσοκομείο Λάρισας τηλ.: 1535 * Γενικό Νοσοκομείο Καρδίτσας τηλ.: 2441351212 * Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης τηλ.: 1535 * Νοσοκομείο Κομοτηνής τηλ.:
2531057529 * Νοσοκομείο Χαλκίδας τηλ.:
2221086666 * Νοσοκομείο Χίου Σκυλίτσειο τηλ.: 2271044301
