Ένας νέος τύπος αντικαρκινικής θεραπείας, ένα «έξυπνο» φάρμακο που σκοτώνει τα κακοήθη κύτταρα, αλλά αφήνει ανέπαφα τα υγιή, εμφάνισε στην πρώτη δοκιμή αποτελέσματα που δίνουν πολλές υποσχέσεις.


Τουλάχιστον οι μισοί από τους 60 ασθενείς που υποβλήθηκαν στην εν λόγω θεραπεία είδαν τους όγκους τους να συρρικνώνονται ή να σταθεροποιούνται, παρ΄ όλο που είχαν προηγουμένως δοκιμάσει άλλες θεραπείες οι οποίες είχαν αποτύχει να επιβραδύνουν την ασθένειά τους. Ο προχωρημένος καρκίνος ενός από τους ασθενείς εξακολουθεί να βρίσκεται σε ύφεση δύο χρόνια μετά τη θεραπεία.

Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν χθες στην επιθεώρηση «Νew Εngland Journal of Μedicine», η οποία έλαβε την ασυνήθιστη απόφαση να δημοσιεύσει αυτή τη μικρή δοκιμή, τη στιγμή που βρίσκεται ακόμη σε τόσο πρώιμο στάδιο, λόγω των «σημαντικών αποτελεσμάτων» της. Στο συνοδευτικό κύριο άρθρο επισημαίνεται πως τα αποτελέσματα αυτά «οδηγούν προς μια νέα κατεύθυνση την ανάπτυξη αντικαρκινικών φαρμάκων».

Η συρρίκνωση

Η ανακοίνωση έγινε πέντε ημέρες αφότου επιστήμονες στην Κλινική Μayo των ΗΠΑ ανέφεραν πως είχαν επιτυχία με ένα νέο φάρμακο για τον καρκίνο του προστάτη. Δύο ασθενείς με όγκους που δεν επιδέχονταν χειρουργική επέμβαση υποβλήθηκαν σε θεραπεία με το φάρμακο ipilimumab, ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα. Έπειτα από έγχυση του φαρμάκου, οι όγκοι τους συρρικνώθηκαν αρκετά ώστε να καταστεί δυνατή η χειρουργική αφαίρεση και οι δύο ασθενείς ανάρρωσαν πλήρως.

Η τελευταία εξέλιξη αφορά ένα διαφορετικό φάρμακο, το olaparib, το οποίο λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο. Το olaparib ανήκει σε μια νέα τάξη φαρμάκων που αποκαλούνται αναστολείς ΡΑRΡ και λειτουργούν αναστέλλοντας τη δράση του ενζύμου πολυ-πολυμεράση (ΡΑRΡ). Το ένζυμο αυτό χρησιμοποιείται από τα καρκινικά κύτταρα για να επιδιορθώνει τις βλάβες του DΝΑ τους- ακόμη και αυτές που τους προκαλεί η χημειοθεραπεία. Εμποδίζοντας τη δράση αυτού του ενζύμου, οι επιστήμονες υπονομεύουν την ικανότητα των καρκινικών κυττάρων να αυτοεπιδιορθώνονται.

Τεστ σε ασθενείς με κληρονομικούς καρκίνους


ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ τεστ πραγματοποιήθηκαν σε ασθενείς με κληρονομικούς καρκίνους του μαστού, των ωοθηκών και του προστάτη που προκαλούνται από μεταλλάξεις στα γονίδια ΒRCΑ1 και ΒRCΑ2. Οι άνθρωποι που έχουν αυτές τις γενετικές μεταλλάξεις (περίπου ένας στους 500) διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο έως και κατά 80% στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού.

Ο δρ. Γιόχαν ντε Μπόνο, επιστήμονας στο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο και επικεφαλής της έρευνας που πραγματοποιήθηκε στη Βρετανία και την Ολλανδία, δήλωσε ότι η δοκιμή έδειξε «πολύ εντυπωσιακά αποτελέσματα». «Προσφέρει σε ασθενείς που έχουν ήδη δοκιμάσει πολλές συμβατικές θεραπείες μακρές περιόδους ύφεσης, χωρίς τα συμπτώματα του καρκίνου και χωρίς σημαντικές παρενέργειες». Ο καθηγητής Σταν Κέι, ερευνητής του Ινστιτούτου, δήλωσε: «Είναι ένα πολύ σημαντικό φάρμακο για τη θεραπεία των καρκίνων που σχετίζονται με τις μεταλλάξεις των γονιδίων ΒRCΑ1/2. Το επόμενο βήμα είναι να δοκιμαστεί σε άλλους πιο συνηθισμένους τύπους καρκίνων των ωοθηκών και του μαστού, για τους οποίους ελπίζουμε ότι θα είναι εξίσου αποτελεσματικό».

«Μοιάζει να έχει εξαφανιστεί»


Ο ΤΖΟΥΛΙΑΝ ΛΟΥΙΣ, 62 χρονών, διαγνώστηκε το 2004 με καρκίνο του προστάτη που είχε κάνει μετάσταση στα οστά. Εδώ και δύο χρόνια υποβάλλεται σε θεραπεία με olaparib. Το φάρμακο διατήρησε σε ύφεση τον καρκίνο του προστάτη, ενώ ο καρκίνος στα οστά «μοιάζει να έχει σχεδόν εξαφανιστεί», λέει ο ίδιος. Παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών, ζει στην Οξφόρδη και εργάζεται ως ερευνητής στον αντικαρκινικό τομέα. Ο ίδιος είναι φορέας του μεταλλαγμένου γονιδίου ΒRCΑ2 ενώ η αδελφή του πέθανε από καρκίνο των ωοθηκών. «Ήταν ανέκαθεν το όνειρο της αντικαρκινικής έρευνας να ανακαλύψει φάρμακα που σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα και αφήνουν ανέπαφα τα υγιή κύτταρα», λέει. «Τώρα έχουμε τα εργαλεία για να ανακαλύψουμε τι δεν πάει καλά στα κύτταρα ενός καρκίνου και τα κάνει να συμπεριφέρονται άτακτα. Αν μπορείς να εντοπίσεις τη μετάλλαξη που τα κάνει επικινδύνως διαφορετικά, μπορείς να την αξιοποιήσεις για να σκοτώσεις επιλεκτικά τα κύτταρα. Με άλλα λόγια, μπορείς να στρέψεις το όπλο αυτού που κάνει τη ζημιά εναντίον του εαυτού του».