Η οικονομική κρίση κατά την πορεία εξέλιξης του τρέχοντος έτους βαθαίνει τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ιδιαίτερα οι 630.000 απολύσεις τον μήνα στις ΗΠΑ και οι 8,5 εκατ. θέσεις εργασίας που θα χαθούν στην Ε.Ε. τη διετία 2009-2010, σύμφωνα με εκτιμήσεις τις Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε σύγκριση με τα 9,5 εκατ. νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν την περίοδο 2006-2008, σηματοδοτούν τις ανησυχίες των φορέων άσκησης της οικονομικής πολιτικής για την οικονομική πορεία των δύο αυτών οικονομικών σχηματισμών. Ταυτόχρονα, οι προβλέψεις για αρνητικούς ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ, αύξησης των ελλειμμάτων και του χρέους, παράλληλα με την έκρηξη της ανεργίας, αποδεικνύουν τις σοβαρές επιφυλάξεις που διατυπώνονται για την πρόβλεψη εξόδου από την κρίση σε ΗΠΑ και Ευρώπη στις αρχές του 2010 μετά τη σταθεροποίηση των οικονομιών κατά το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.

Έτσι, η δέσμη των μέτρων αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης αναφέρεται κυρίως στην ενίσχυση της ρευστότητας των οικονομιών και των επιχειρήσεων (ΗΠΑ), καθώς και στη δημοσιονομική- εισοδηματική πειθαρχία και τη συνολική απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων με την αλλαγή του συστήματος των συλλογικών συμβάσεων εργασίας (Ευρωπαϊκή Ένωση).

Συγκεκριμένα, η ένταση της εφαρμοζόμενης επεκτατικής πολιτικής στις ΗΠΑ για την αντιμετώπιση της κρίσης εξηγείται από το γεγονός της ανυπαρξίας κοινωνικού κράτους ικανού να εξασφαλίσει επαρκείς και μεσοπρόθεσμες συνθήκες προστασίας της ανεργίας. Η διαπίστωση αυτή σημαίνει ότι η αμερικανική οικονομία δεν μπορεί να συνυπάρξει εξ αυτού του λόγου με την ύπαρξη μαζικής ανεργίας. Γι΄ αυτόν ακριβώς τον λόγο οι φορείς άσκησης της οικονομικής πολιτικής στις ΗΠΑ είναι κυρίως προσανατολισμένοι, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες της οικονομικής κρίσης, σε πολιτικές δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, μη αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στην αύξηση των δημοσίων ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η εφαρμογή πολιτικών δημοσιονομικής και εισοδηματικής πειθαρχίας για την αντιμετώπιση της κρίσης φιλοδοξεί μάταια την επίτευξη συνθηκών σταθεροποίησης της ευρωπαϊκής οικονομίας, αφού αυτή η στρατηγική επιλογή μπορεί να επιτευχθεί με προϋποθέσεις και δημόσιες πολιτικές ανάκαμψης και όχι με συνθήκες στασιμότητας και ενδεχόμενου αποπληθωρισμού στα κράτη- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στην κατεύθυνση αυτή οι επιχειρήσεις και το κράτος σχεδιάζουν τρόπους μείωσης των μισθών και των εισοδημάτων γενικότερα των εργαζομένων οι οποίοι, για να διασώσουν τη θέση εργασίας τους, αποδέχονται χαμηλότερους μισθούς. Όμως, η μείωση των μισθών είναι σύμπτωμα μιας ασθενούς οικονομίας. Σύμπτωμα που μπορεί να επιδεινώσει περαιτέρω την υγεία της (Ρ. Κrugman, 2009).

Πράγματι, η μείωση των μισθών και των εισοδημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση επιφέρει μείωση της ζήτησης, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνθήκες περαιτέρω επιδείνωσης και ύφεσης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Έτσι, οι τάσεις αυτές καθίζησης της οικονομικής δραστηριότητας στην ευρωπαϊκή οικονομία θα επιδεινώσουν τις συνθήκες στην αγορά εργασίας με την περαιτέρω αύξηση της ανεργίας. Η παρατήρηση αυτή σημαίνει ότι η προσδοκία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των φορέων άσκησης της οικονομικής πολιτικής στις ΗΠΑ για σταθεροποίηση των οικονομιών και έξοδο από την κρίση στις αρχές του 2010 δεν μπορεί να επέλθει με μείωση των μισθών και των εισοδημάτων. Η προσδοκία αυτή επέρχεται με ουσιαστική ανάκαμψη των οικονομιών, διαμέσου της άσκησης δημόσιων πολιτικών αναδιανομής του εισοδήματος, ενίσχυσης της παραγωγικής δραστηριότητας των επιχειρήσεων, δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και αύξησης του εισοδήματος των νοικοκυριών.

Η ΕΞΟΔΟΣ

από την κρίση επιτυγχάνεται με αναδιανομή εισοδήματος, ενίσχυση της παραγωγής, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και αύξηση του εισοδήματος των νοικοκυριών

Ο Σάββας Ρομπόλης είναι καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και επιστημονικός διευθυντής Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ- ΑΔΕΔΥ.

Τελευταία Νέα