Από την Αίγυπτο μέχρι την Τουρκία και από τον Λίβανο έως τους Αγίους Τόπους, οι χριστιανοί ήταν κάποτε ζωτική δύναμη στη Μέση Ανατολή. Λειτουργούσαν ως σύνδεσμος με τη Δύση, ένα αντίβαρο στις επικρατούσες τάσεις. Όμως η πολιτική βία, η έλλειψη οικονομικών ευκαιριών και η άνοδος του σκληροπυρηνικού Ισλάμ τούς κατέστησαν είδος απειλούμενο με εξαφάνιση.


Κάποτε κυριαρχούσαν στον Λίβανο· κάλυπταν καίριες θέσεις στο παλαιστινιακό κίνημα· πρωταγωνιστούσαν στην πανεπιστημιακή και επαγγελματική ζωή του Ιράκ· είχαν ισχυρή παρουσία στην Τουρκία· μεγάλο πλούτο στην Αίγυπτο· στους Αγίους Τόπους αποτελούσαν πριν από έναν αιώνα το 20% του πληθυσμού – σήμερα δεν ξεπερνούν το 5%.

«Φοβάμαι την εξάλειψη της Χριστιανοσύνης στο Ιράκ και στη Μέση Ανατολή» λέει ο αιδεσιμότατος Ζαν Μπέντζαμιν Σλέιμαν, ο καθολικός Αρχιεπίσκοπος της Βαγδάτης. Τελώντας μια λειτουργία την Τρίτη στους πρόποδες του Όρους των Ελαιών, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄, ο οποίος πραγματοποιεί (μετ΄ εμποδίων) την πρώτη του επίσκεψη στους Αγίους Τόπους, χαρακτήρισε «τραγική πραγματικότητα» την «αποχώρηση τόσο πολλών μελών της χριστιανικής κοινότητας τα τελευταία χρόνια»: «Παρ΄ ότι κατανοητοί λόγοι οδηγούν πολλούς, ιδιαίτερα τους νέους, να μεταναστεύσουν, η απόφαση αυτή φέρνει μαζί της μια πολιτισμική και πνευματική αποδυνάμωση της πόλης».

Η αβεβαιότητα

Η Μέση Ανατολή είναι σήμερα, φυσικά, συντριπτικά μουσουλμανική. Πέραν του Ισραήλ, με τους έξι εκατομμύρια Εβραίους του, δεν υπάρχει καμία άλλη χώρα στην οποία να μην επικρατεί το Ισλάμσυμπεριλαμβανομένων του Λίβανου, όπου οι χριστιανοί αποτελούν σήμερα το ένα τέταρτο του πληθυσμού, και των μη αραβικών χωρών του Ιράν και της Τουρκίας. Οι χριστιανοί που έχουν απομείνει δεν ξέρουν αν πρέπει να σημάνουν συναγερμό ή να παραμείνουν σιωπηλοί, αβέβαιοι για το κατά πόσον η προσοχή θα μειώσει το πρόβλημα ή θα το εντείνει. Με το Ισλάμ να έχει κάνει τον εθνικισμό πρωταγωνιστική πολιτική δύναμη, οι χριστιανοί που διαδραμάτισαν σημαίνοντες ρόλους σε πολλούς εθνικούς αγώνες βρίσκονται σήμερα παραγκωνισμένοι. Και δεδομένου τού ότι η ισλαμική κουλτούρα, ιδιαίτερα στις πιο φονταμενταλιστικές εκδοχές της, συχνά αυτοπροσδιορίζεται σε αντιδιαστολή με τη Δύση, ο Χριστιανισμός έχει σε ορισμένες περιοχές εξοριστεί στον ρόλο μιας εχθρικής- ή τουλάχιστον ξένης- κουλτούρας.

«Εκτός και αν υπάρξει μια στροφή προς την κοσμικότητα στον αραβικό κόσμο, δεν πιστεύω ότι υπάρχει μέλλον για τους χριστιανούς εδώ» λέει ο Σαρλίς Ναούμ, χριστιανός αρθρογράφος της λιβανικής εφημερίδας «Αλ Ναχάρ». «Όταν άλλοι Άραβες ανακαλύπτουν πως είμαι χριστιανός, πολλοί σοκάρονται από τη διαπίστωση πως μπορείς να είσαι Άραβας και χριστιανός ταυτόχρονα» λέει ένας Σύρος εργαζόμενος σε διεθνή οργάνωση αρωγής που προτιμά να παραμείνει ανώνυμος. Η συρρίκνωση του πληθυσμού και της φωνής τών χριστιανών στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, όμως, δεν προκαλεί ανησυχία μόνο στους ίδιους τους χριστιανούς αλλά και σε αρκετούς ανοιχτόμυαλους μουσουλμάνους: «Εδώ στον Λίβανο», λέει ο ιστορικός Κεμάλ Σαλιμπί, «οι μουσουλμάνοι λένε συχνά πως η χώρα δεν είναι τίποτα χωρίς τους χριστιανούς- και το εννοούν. Το κράμα θρησκειών και πολιτισμών που καθιστά τον τόπο αυτό τόσο ανεκτικό θα εξαφανιζόταν».

Καταδίκασε το τείχος ο Πάπας Βενέδικτος


ΣΤΗ ΣΚΙΑ του ισραηλινού «τείχους ασφαλείας» που χωρίζει τη Βηθλεέμ από την Ιερουσαλήμ μίλησε χθες ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ χαρακτηρίζοντάς το ένα τραγικό σύμβολο του αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει η ειρηνευτική προσπάθεια στη Μέση Ανατολή. Σε μια εποχή που τα σύνορα ανοίγουν στα ταξίδια, το εμπόριο και τον πολιτισμό, δήλωσε ο Πάπας σε ένα σχολείο του ΟΗΕ στον παλαιστινιακό προσφυγικό καταυλισμό Άιντα, μόλις λίγα μέτρα μακριά από το τείχος, «είναι τραγικό να βλέπεις ακόμα να ανεγείρονται τείχη». «Οι καταπιεσμένοι έγιναν καταπιεστές», έγραφε ένα γκράφιτι στο τείχος, πίσω του. «Γέφυρες, όχι τείχη!», ένα άλλο.

«Παρότι τείχη μπορεί εύκολα να χτιστούν, όλοι γνωρίζουμε πως δεν αντέχουν για πάντα: μπορεί να πέσουν», είπε ο Ποντίφικας απευθυνόμενος στους Παλαιστινίους που είχαν συγκεντρωθεί να τον ακούσουν- μεταξύ αυτών και ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς.

«Πρώτα όμως χρειάζεται να απομακρυνθούν τα τείχη που χτίζουμε γύρω από τις καρδιές μας. Η πιο μεγάλη ευχή μου για εσάς, τον λαό της Παλαιστίνης, είναι να συμβεί αυτό σύντομα». Έπειτα από τις επικρίσεις που δέχθηκε στο Ισραήλ για τον «στεγνό», όπως θεώρησαν οι Ισραηλινοί, τρόπο με τον οποίο καταδίκασε το Ολοκαύτωμα, ο Πάπας φρόντισε να κρατήσει χθες τις ισορροπίες: αναγνώρισε τους φόβους του Ισραήλ για την ασφάλειά του και κάλεσε τους Παλαιστινίους να μην καταφεύγουν «σε πράξεις βίας ή τρομοκρατίας», αλλά να αναζητήσουν την ειρήνη με τους γείτονές τους.

Τελευταία Νέα