ΣΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ, Ο ΙΑΠΩΝΑΣ
ΝΟΜΠΕΛΙΣΤΑΣ ΓΙΑΣΟΥΝΑΡΙ ΚΑΟΥΑΜΠΑΤΑ ΓΡΑΦΕΙ
ΓΙΑ ΤΗ ΔΑΙΜΟΝΙΚΗ ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ,
ΤΟΝ ΠΛΗΓΩΜΕΝΟ ΕΡΩΤΑ, ΤΗ ΖΗΛΕΙΑ. ΚΑΙ ΤΟΝ
ΘΑΝΑΤΟ, ΠΟΥ ΚΛΕΙΝΕΙ ΤΕΛΕΣΙΔΙΚΑ ΤΟΥΣ
ΑΝΟΙΧΤΟΥΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΣ. Η ΑΦΗΓΗΣΗ ΤΟΥ
ΟΜΩΣ ΜΕΝΕΙ ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ
Το 1968 ο Γιασουνάρι Καουαμπάτα ήταν ο πρώτος Ιάπωνας που τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ. Ο συγγραφέας έζησε τον ανεμοστρόβιλο της παγκόσμιας αναγνώρισης. Ταξίδεψε παντού. Το αποτέλεσμα: σταμάτησε να γράφει. Τέσσερα χρόνια μετά, αυτοκτόνησε με γκάζι στο γραφείο του. Δεν άφησε κανένα επιθανάτιο σημείωμα. Είχε προηγηθεί η τελετουργική αυτοκτονία του Γιούκιο Μισίμα, που υπήρξε πνευματικό τέκνο του Καουαμπάτα. Στη δεκαετία του 1960, ο συγγραφέας ανέπτυξε κοινωνικοπολιτική δράση. Συντάχθηκε με τους συντηρητικούς και υπέγραψε, μαζί με τον Γιούκο Μισίμα και ορισμένους άλλους συγγραφείς, ένα κείμενο που καταδίκαζε την πολιτιστική επανάσταση του Μάο στην Κίνα.

Σε αρκετά βιβλία του ανίχνευσε το θέμα του σωματικού πόθου, της σεξουαλικής εμμονής και της σεξουαλικής πράξης. Πώς η επιθυμία κυλά στο αίμα και καθορίζει τη ζωή των ανθρώπων.

Πώς οριοθετεί τις πολιτισμικές τους προσλαμβάνουσες.

Με ποιους υπόγειους τρόπους θεμελιώνει τον πολιτισμό, πιο αποτελεσματικά από τις εγκυκλοπαίδειες και τα πανεπιστήμια.

Το μυθιστόρημαΟμορφιά και θλίψηείναι το τελευταίο βιβλίο που εξέδωσε ο Καουαμπάτα. Ο τίτλος αποδίδει το συγγραφικό σύμπαν του και το έμμονο κέντρο της μυθοπλασίας του. Η υπόθεση έχει ως εξής: Ο πενηνταεξάχρονος συγγραφέας Όκι Τοσίο αποφασίζει να ταξιδέψει μόνος του στο Κιότο, για να ακούσει τις καμπάνες του τέλους του έτους. Ο βαθύτεροςκαι ανομολόγητος- λόγος για τον οποίο ο Όκι παίρνει αίφνης την παράξενη αυτή απόφαση είναι μόνο ένας: επιθυμεί να ξαναδεί την Οτόκο Ουένο, μια γυναίκα με την οποία είχε παράνομο δεσμό πριν από 25 χρόνια. Ο Όκι είχε ξεπαρθενέψει τη δεκαεξάχρονη Οτόκο, όταν ήταν τριάντα ενός ετών. Είχε ήδη γυναίκα και παιδί. Η κοπέλα τον ερωτεύτηκε βαθιά, με πάθος και προσήλωση. Ο Όκι την άφησε έγκυο, το κορίτσι έχασε το παιδί, έκανε απόπειρα αυτοκτονίας, κόντεψε να τρελαθεί. Η μητέρα της Οτόκο, όταν κατάλαβε ότι ο Όκι δεν σκόπευε να αποκαταστήσει την τιμή και την κατεστραμμένη ζωή της κόρης της, μετακόμισε μαζί με το κορίτσι στο Κιότο. Εκεί η Οτόκο έγινε διάσημη ζωγράφος.

Μεσολάβησαν δυόμισι δεκαετίες σιωπής. Ο Όκι επέστρεψε στη ζωή του και η Οτόκο ταμπουρώθηκε στην τέχνη της. Ο Όκι χρησιμοποίησε την ερωτική ιστορία τους ως συγγραφικό καύσιμο: εξέδωσε μυθιστόρημα με τίτλοΤο δεκαεξάχρονο κορίτσι.

Ήταν το βιβλίο που τον έκανε πλούσιο και διάσημο. Το βιβλίο που μετέτρεψε τη βιωμένη ζωή και τις κρυμμένες σκέψεις του σε ευπώλητη και διαβαστερή αφήγηση.

Στα χρόνια που μεσολάβησαν ο Όκι βαρύνεται από ενοχές για τον τρόπο, με τον οποίο τσάκισε τη ζωή της Οτόκο. Η σύζυγος του Όκι έζησε πλάι του, ξέροντας πως υπήρξε για τον άντρα της αναγκαστική επιλογή. Ποτέ δεν ξεπέρασε τη σαρκοβόρα ζήλεια της.

Η Οτόκο έμεινε ανύπαντρη και άτεκνη. Συζεί με τη μαθήτριά της, την Κέικο Σακάμι.

Η Κέικο είναι μια εύφλεκτη νεαρή, σπάνιας καλλονής, που εξελίσσεται σε ιδιότυπη ζωγράφο. Η Οτόκο παραμένει στα σαράντα της γυναίκα σπαρακτικής ομορφιάς. Οι δυο τους ζουν ένα λεσβιακό έρωτα, που απ΄ τη μεριά της Κέικο εξελίσσεται σε παράφορο πάθος.

Η Κέικο ζηλεύει αρρωστημένα τον Όκι και επιθυμεί να τον εκδικηθεί γιατί, όπως πιστεύει, κατέστρεψε τη ζωή της ερωμένης της. Το νοσηρό σχέδιό της περιλαμβάνει σεξ με τον Όκι και σεξ με τον γιο του Όκι. Πατέρας και γιος μπλέκονται στα δίχτυα της. Το τραγικό τέλος είναι αναπόφευκτο.

Η αυλαία κλείνει με δάκρυα.

Το κείμενο του Καουαμπάτα δεν μπορεί να νοηθεί έξω από το γιαπωνέζικο πολιτισμικό σύμπαν.

Δομείται γύρω από σκέψεις και αισθήματα, που ίσως μοιάζουν ανοίκεια στον Δυτικοευρωπαίο αναγνώστη. Ο Καουαμπάτα αντικρύζειδύο ήρωες, τον Όκι και την Οτόκο, που έζησαν χωριστά, παρά ταύτα ο ένας σκίαζε για χρόνια τη ζωή του άλλου. Αντικρύζειδύο τέχνες, τη συγγραφή και τη ζωγραφική, μέσα από τις οποίες οι δύο ήρωες γιατρεύουν τις παλιές πληγές.

Υasunari Κawabata

OΜΟΡΦΙΑ ΚΑΙΘΛΙΨΗ

ΜΤΦ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗΣ, ΕΚΔ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ, 2009, ΣΕΛ. 262, ΤΙΜΗ: 19 ΕΥΡΩ