Η αλήθεια, αν αποκαλυφθεί ποτέ, θα έρθει πολύ αργά για την οικογένεια Χιρόν. Για 65 χρόνια η Εμιλία προσπαθούσε να μάθει τι είχε απογίνει ο Χεσούς, ένα από τα επτά παιδιά της.


O Χεσούς ήταν ένα από τα χιλιάδες θύματα του παιδομαζώματος του καθεστώτος του Φράνκο από δημοκρατικές οικογένειες. Και τώρα η Ισπανία αρχίζει να ψάχνει τα χαμένα παιδιά της.

Γεννημένος την πρώτη περίοδο του καθεστώτος του Ισπανού δικτάτορα, ο Χεσούς αποσπάστηκε βίαια από την οικογένειά του με την πρόφαση ότι έπρεπε να βαπτιστεί αμέσως μετά τη γέννησή του. Ήταν η τελευταία φορά που τον έβλεπε η μητέρα του. «Μέχρι τον θάνατό της, η μητέρα μου είχε την αγωνία να μάθει τι είχε συμβεί στον Χεσούς. Λαχταρούσε να βρει το παιδί που της είχαν κλέψει», λέει ο Αντόνιο Πράδα, το μεγαλύτερο από τα επτά παιδιά τής Εμιλία. Το δράμα της οικογένειας Χιρόν άρχισε όταν η φρανκική αστυνομία επισκέφθηκε το σπίτι τους ψάχνοντας τον δημοκρατικό αδελφό τής Εμιλία. Η ίδια και ο σύζυγός της οδηγήθηκαν στη φυλακή, όπου γεννήθηκε ο Χεσούς. Αυτή είναι μόνο μια ιστορία ενός από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια της δικτατορίας του Φράνκο. Και αυτό το σκοτεινό κεφάλαιο επανήλθε στο προσκήνιο τον περασμένο Νοέμβριο, όταν ο δικαστής Μπαλτάθαρ Γκαρθόν άρχισε να ερευνά τις εξαφανίσεις παιδιών που αποσπάστηκαν από τις δημοκρατικών φρονημάτων οικογένειές τους για να απαλλαγεί η Ισπανία από τη μαρξιστική επιρροή.

Χιλιάδες

«Υπήρξε μια “νομιμοποιημένη” εξαφάνιση ανηλίκων, των οποίων ο αριθμός είναι αβέβαιος», έγραψε στην 152 σελίδων έκθεσή του ο δικαστής Γκαρθόν, εκτιμώντας ότι τα θύματα μπορεί να είναι και «χιλιάδες». Ούτε οι ιστορικοί είναι σε θέση να προσδιορίσουν τον αριθμό. Κάποια από αυτά τα παιδιά βαφτίστηκαν με άλλα ονόματα, ενώ οι ληξιαρχικές πράξεις γέννησής τους καταστράφηκαν. Άλλα στάλθηκαν στην εξορία στη διάρκεια του εμφυλίου και επέστρεψαν μετά τον πόλεμο με νέες ταυτότητες. Σε κάθε περίπτωση, ο σκοπός του Φράνκο ήταν να «αναμορφώσει» τα παιδιά των εχθρών του. Η ιδέα φαίνεται ότι ήταν του Αντόνιο Βαγιέχο Ναχέρα, ενός ψυχολόγου του ισπανικού στρατού, ο οποίος πίστευε ότι η Ισπανία μπορούσε να σωθεί από τον μαρξισμό εάν απομόνωνε τα παιδιά από τις δημοκρατικές οικογένειές τους. Ένα διάταγμα του 1940 επέτρεπε στο κράτος να απομακρύνει ένα παιδί από την οικογένειά του εάν κινδύνευε η «ηθική διαμόρφωσή του».

Η «αναμόρφωση»

Το έργο της «αναμόρφωσης» ανέλαβαν τα καθολικά σχολεία και τα κρατικά οικοτροφεία. Ιερείς και κρατικοί λειτουργοί δίδασκαν στα παιδιά σε ένα πλαίσιο αυστηρής πειθαρχίας τη φασιστική θεωρία και το καθολικό δόγμα. Σύμφωνα με τον Ισπανό ιστορικό Ρίκαρντ Βινιές, περίπου 31.000 παιδιά τέθηκαν υπό κρατική κηδεμονία από το 1945 έως το 1954. Σε ένα καθολικό οικοτροφείο έζησε από τα 6 έως τα 18 του χρόνια και ο Ουξένου Αμπλάνια. Ο Αμπλάνια, σήμερα 79 ετών, τέθηκε υπό κρατική κηδεμονία, όταν η μητέρα του δολοφονήθηκε από την αστυνομία και ο πατέρας του φυλακίστηκε. «Όταν πήγα εκεί με αποκάλεσαν παιδί ενός κόκκινου κομμουνιστή διαβόλου», λέει. Όσο για τον Χεσούς Χιρόν, φαίνεται ότι δύσκολα θα εντοπιστούν τα ίχνη του. Όταν κάποτε η γιαγιά του ζήτησε να τον δει στο ορφανοτροφείο, ο διευθυντής την απείλησε ότι θα τη στείλει στη φυλακή. Και σήμερα ο αδελφός του έχει ελάχιστες ελπίδες: «Είναι σαν να ψάχνεις ψύλλους στ΄ άχυρα», λέει.

Σε αριθμούς


36

χρόνια διήρκεσε στην Ισπανία το καθεστώς του Φράνκο (1939-1975)

31.000

παιδιά δημοκρατικών οικογενειών τέθηκαν υπό κρατική κηδεμονία την περίοδο 1945-54 500.000

υπολογίζονται τα θύματα του ισπανικού εμφυλίου 110.000

περιπτώσεις εξαφανίσεων επί Φράνκο ερευνά η ισπανική δικαιοσύνη 19

μαζικοί τάφοι ζήτησε να ανοίξουν ο δικαστής Γκαρθόν. Σε έναν από αυτούς πιστεύεται ότι βρίσκονται και τα οστά του ποιητή Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα

Τελευταία Νέα