Μπορεί η μουσική να αποκτήσει…

αυτοσχεδιαστική σχέση με τη λογοτεχνία και την ποίηση; Η Σαβίνα Γιαννάτου και η «Μουσική Δωματίων» της το δοκιμάζουν. Και δη στους υπολογιστές

Η Σαβίνα Γιαννάτου ηχογράφησε για τη γερμανική δισκογραφική ΕCΜ ένα ακόμη CD με τους Ρrimavera en Salonico

Υπάρχουν και παραμύθια που είναι για μεγάλους. Και το πιο γοητευτικό είναι εκείνο που διηγείται τις ημιφωτισμένες πλευρές του εαυτού μας, τους φόβους μας, την αναίτια χαρά μας, τις εικόνες που νοσταλγούμε. Η Σαβίνα Γιαννάτου στη «Μουσική Δωματίων» (Lyra), ολοκληρωτικά δική της δουλειά («τρέλα» την ονομάζει εκείνη), είναι μια παραμυθού που χρησιμοποιεί τη φωνή, τον υπολογιστή και τους μουσικούς της για να μας διηγηθεί τις ημιφωτισμένες περιπέτειες του νου που φτερουγίζει μέσα σε ένα κλειστό δωμάτιο.

Η ιδέα βασίζεται στην ομότιτλη εκπομπή που είχε στο Τρίτο Πρόγραμμα, αλλά και σε ένα τυχαίο περιστατικό που της συνέβη πριν από πολλά χρόνια στην Πλάκα. «Κάποιο δειλινό, ένας πλανόδιος βιολιστής έπαιζε και τραγουδούσε το «Κάποιο Δειλινό, σαν όνειρο, σαν άνοιξη, θα έρθεις να με βρεις, σε περιμένω» του Γιώργου Μουζάκη. Το βιολί θύμιζε σύγχρονη μουσική, ενώ η φωνή του έφερνε κάτι από τη Σμύρνη. Το 2005 μπήκα στο στούντιο κι έγραψα το κομμάτι μόνη μου και ό,τι βγήκε είναι μια ανάμνηση από εκείνη την εικόνα».

Είναι πολύ δύσκολο στις μέρες μας να μπορέσει ένας καλλιτέχνης να κάνει αυτό που θέλει και μάλιστα αν είναι εκτός εμπορικού πνεύματος.

Είναι αλήθεια. Εγώ όμως ήθελα να το κάνω. Πράγματα που με συγκίνησαν, που υπήρχαν στο νου μου σαν ημιτελειωμένες εικόνες… Αυτή η σχέση του ανοργάνωτου με το οργανωμένο μου αρέσει πολύ. Από τη μια υπάρχουν μελωδικά μέρη (Χατζιδάκις, Μουζάκης) και από την άλλη ελεύθεροι αυτοσχεδιασμοί, τους οποίους έκοψα και έραψα ξανά και έτσι είναι σαν να βγαίνει ένα άλλο κομμάτι.

Το κλίμα που δημιουργείται μοιάζει με εσωτερικό ταξίδι…

Αυτό είχα στο μυαλό μου. Την εσωτερική διαδρομή στο μυαλό ενός άνδρα. Ίσως γιατί η όλη ιδέα άρχισε από εκείνον τον πλανόδιο βιολιστή. Κάποια εποχή ήταν μόδα ο αυτοσχεδιασμός στην τέχνη…

Βέβαια. Και είχε κοινό σε όλο τον κόσμο. Ήταν η εποχή του ΄60, όταν έσπαγαν οι φόρμες και το ζητούμενο ήταν η ελευθερία στην έκφραση.

Σήμερα υπάρχει κοινό γι΄ αυτό;

Koινό υπάρχει για όλα. Το βλέπουμε παντού, στις μουσικές, στα θέατρα, σε δύσκολες παραστάσεις… Άνθρωποι που θέλουν να αισθανθούν, να ξυπνήσουν, να προβληματιστούν. Αν αυτό το CD φτάσει εκεί που πρέπει και πει σε κάποιους ανθρώπους κάτι, είμαι πολύ ευχαριστημένη. Ακούγοντας το CD μοιάζει κάπου σαν να έχεις γράψει κάτι ανάποδα…

Δεν είναι ακριβώς έτσι. Αλλά δεν έχει σημασία η τεχνική τελικά. Σημασία έχει πως ο λόγος γίνεται κάποια στιγμή ήχος και πως ο ακροατής είναι ικανός να συνεχίσει την ιστορία μόνος του. Γιατί ο ήχος μεταφέρει συναίσθημα. Ακόμη και ο τρόπος που θα αρθρώσεις τη λέξη, που θα αναπνεύσεις ή θα σιωπήσεις έχει σημασία.

Αισθάνεσαι ότι η συνεργασία με την ΕCΜ διευρύνει σιγά σιγά το κοινό σου εκτός Ελλάδας;

Με ενδιαφέρει να συνεχίσω αυτό που κάνω. Να ταξιδεύω πολύ, να βρίσκομαι μέσα σ΄ αυτήν την ευρύτερη παρέα μουσικών απ΄ όλο τον κόσμο, να μπορώ να ακούω και να βλέπω νέα πράγματα. Είναι ένα άνοιγμα ψυχής. Σαν να διευρύνεις διαρκώς τα σύνορά σου.

Παιχνίδια με το κομπιούτερ


Στη «Μουσική Δωματίων» της Σαβίνας Γιαννάτου στίχοι ποιητών (Τάκης Σινόπουλος, Γιώργης Παυλόπουλος, Τάσος Λειβαδίτης, Ομάρ Καγιάμ, Χόρχε Λούις Μπόρχες, αποσπάσματα από το Άσμα Ασμάτων του Σολομώντα κ.ά.) συνδέονται μουσικά σε ένα αυτοσχεδιαστικό κολάζ μέσα από το κοντραμπάσο του Μιχάλη Σιγανίδη, το ακορντεόν του Ηρακλή Βαβάτσικα και τις επεμβάσεις της τεχνολογίας. Αν βάλουμε στο παιχνίδι το αναρχικό πνεύμα της Σαβίνας που συνυπογράφει συνθετικά πολλά από τα κομμάτια (μαζί με τον Μιχάλη Σιγανίδη) και τους φωνητικούς της αυτοσχεδιασμούς, πλησιάζουμε κάπως το σουρεαλιστικό «δωμάτιο», ένα έργο για πιο απαιτητικό κοινό.

«Ένα κοινό που μπορεί να συνδέσει τη μουσική με τη λογοτεχνία ή που αγαπάει το θέατρο. Ξέρω ότι άρεσε και σε ανθρώπους που ακούνε τζαζ», λέει η Σαβίνα.