Αναζήτηση
Τι γλυκούτσικα… θύματα
Έφηβοι κατέληξαν στο νοσοκομείο έπειτα από αλόγιστη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή. «Έφτασε και στη χώρα μας το κακό», έλεγε ένας εκ των πρωινών ενημερωτών με τρομολαγνικό ρίγος στη φωνή. Αναστατωμένα πάνελ ανακάλυπταν τη νέα «θανατηφόρο ασθένεια» που πλήττει παιδιά και κυρίως εφήβους: την προσκόλληση στην οθόνη του κομπιούτερ, τον εθισμό στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και στην ηλεκτρονική λάμψη της οθόνης.
Κάθε νέα τεχνολογία προκαλεί κύματα δαιμονολογιών και κάθε δαιμονολογική προσέγγιση έχει ως επίκεντρο τα παιδιά και τη βλαβερή επίδραση σε αυτά. Μέχρι που, φυσικά, επιβεβαιώνεται από την πραγματικότητα. Μόνο που η πραγματικότητα δεν αφορά μόνον τη νέα τεχνολογία, αλλά και την κοινωνία που την υποδέχεται και τη χρησιμοποιεί, την ποιότητα των αξιών και του πολιτισμού της, τους στόχους, τις επιδιώξεις της και κατ΄ επέκταση την αντίληψή της για τα παιδιά, τον τρόπο με τον οποίον αντιμετωπίζει την παιδική και την εφηβική ηλικία.
Το φαινόμενο του εθισμού στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και στην οθόνη του υπολογιστή έχει εμφανιστεί με ιδιάζουσα έξαρση εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες στην Ιαπωνία, όπου έχει γίνει αντικείμενο μελέτης και πλήθους συζητήσεων η ύπαρξη μιας ξεχωριστής «φυλής» νεαρών με παθολογική εξάρτηση από τις οθόνες των υπολογιστών, των Ουτάκου. Οι φωτογραφημένοι και κινηματογραφημένοι από τον Ζαν-Ζακ Μπενέξ νεαροί Ουτάκου δεν έχουν καμία απολύτως επαφή με το περιβάλλον, παρά μόνο με τον υπολογιστή και καμία απολύτως φυσική επαφή με τον πλησίον παρά μόνο μέσω της οθόνης. Ο απόλυτος τρόμος και το απόλυτο φαινόμενο της τεχνολογικής εποχής. Ως απόλυτο τρόμο αντιμετωπίζουν στα πρωινά πάνελ (π.χ. στου Παπαδάκη) την «ανακάλυψη» ότι η ανεξέλεγκτη χρήση του υπολογιστή έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία. Αφού έγιναν οι σχετικές τρομοκρατικές περιγραφές από τους συνήθεις πανελίστες ψυχολόγους και οι νουθεσίες προς τους γονείς, το χρέος προς την τηλεθέαση και την κοινωνία επετεύχθη.
Ωστόσο η εξάρτηση των παιδιών από τις οθόνες κρούει έναν κώδωνα κινδύνου, όχι μόνο για τους γονείς. Ευάλωτα εξ ορισμού λόγω ανωριμότητας, αλλά και διότι δεν υπάρχει γύρω τους το πλέγμα προστασίας που θα ενίσχυε το ανοσοποιητικό τους σύστημα για να αντισταθεί στη «μόλυνση» από την εθιστική γοητεία της οθόνης. Το πρόβλημα είναι το περιβάλλον και όχι ο υπολογιστής.
Ανατριχιάζουν οι πανελίστες ψυχολόγοι- όπως ο γνωστός και μη εξαιρετέος κ. Σούρας των τηλεδιαγνώσεων, από την υπόθεση Άλεξ μέχρι το πενταπλό φονικό στα Καλύβια Αγρινίου- αλλά ουδείς εξ αυτών έχει θίξει ποτέ το ζήτημα του πολιτισμικού κενού απέναντι στη νέα αυτή τεχνολογία της «επικοινωνιακής» απομόνωσης, ούτε πολύ περισσότερο της εξ ίσου εθιστικής γοητείας της τηλεόρασης (αφού φυσικά αποτελούν προνομιακούς συντελεστές τηλεθεαμάτων συσκότισης των πραγματικών αιτιών μιας τέτοιας ακραίας συμπεριφοράς παιδιού).
Ουδείς εξ αυτών έχει ποτέ εξεγερθεί για τον τρόπο με τον οποίο το τηλεοπτικό θέαμα χρησιμοποιεί παιδιά σε σόου ντυμένα μεγαλίστικα, σε σίριαλ που φορτώνουν αφ΄ ενός τα ίδια με το βάρος της διασημότητας και αφ΄ ετέρου τα συνομήλικά τους με το πρότυπο του πρώιμου τηλεσουξέ. Ουδείς εξ αυτών και ουδείς εκ των ευαίσθητων ενημερωτών, που σπεύδουν να τους καλέσουν για να αναπτύξουν τα τρομοκρατικά αποτελέσματα του ηλεκτρονικού εθισμού, δεν έχει εκδηλώσει ανησυχία για το γεγονός ότι ο πολιτισμός μας έχει μετατρέψει τα παιδιά σε σφουγγάρια, που «ξεχειλίζουν» από διαφημίσεις, ασημαντολογίες, σκόρπιες εικόνες τα οποία και απορροφούν από το πρωί ώς το βράδυ.
Εκπαίδευση στα τηλε-στούντιο
Στα τέλη του 18ου αιώνα, ο R. Αrkwright, κουρέας στο επάγγελμα, ανέπτυξε το σύστημα των εργοστασίων ως εξής: στα κλωστήρια βάμβακος εκπαίδευε εργάτες, κυρίως παιδιά «για να συμμορφωθούν στην κανονική ταχύτητα της μηχανής».
Στην εποχή μας έχουμε διαμορφώσει ένα εντυπωσιακό οικοδόμημα δικαιωμάτων του παιδιού, αλλά το θυμόμαστε όταν είναι να το ενεργοποιήσουμε ως άλλοθι για συζητήσεις ακραίων συμπεριφορών κατά παιδιών, οι οποίες διαμορφώνουν ένα κλίμα τρόμου και οδηγούν σε απαγορεύσεις και καταστολή. Εν τω μεταξύ όμως, ουδόλως έχει βοηθήσει στην καλλιέργεια υπευθυνότητας απέναντι στα παιδιά· αντιθέτως, τα πνίγουμε σε σαλιαρίσματα και χαδάκια και τα εκπαιδεύουμε στα τηλεοπτικά στούντιο των Μικρούτσικων και των Τατιάνων (είχε καλεσμένη τις προάλλες τη μικρή πρωταγωνίστρια σειράς) «για να συμμορφωθούν στις ταχύτητες της τηλεοπτικής κοινωνίας μας». Ε, το βήμα ώς την ταχύτητα του υπολογιστή είναι… φυσικό για ένα παιδί!
