Άνθρωποι της διπλανής πόρτας, που έκαναν την επανάστασή τους με το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα, αλλά σήμερα είναι πολιτικά αποστασιοποιημένοι και «παροπλισμένοι»αν και αμιγώς αριστεροί- ήταν οι πρωτεργάτες του Πολυτεχνείου.


Αυτό προέκυψε από την έρευνα για το «πρόσωπο» της γενιάς του Πολυτεχνείου, την οποία παρουσίασε χθες στην ημερίδα που οργάνωσε το Κέντρο Πολιτικών Ερευνών του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου η Χριστίνα Λεβεντάκου, υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος.

Οι πρωτεργάτες του Πολυτεχνείου ήταν κατά κύριο λόγο γόνοι δεξιών ή κεντρώων γονέων οι οποίοι πέρασαν… απέναντι, στην Αριστερά, και παραμένουν εκεί ώς σήμερα αν και δεν έχουν ενεργό πολιτική δράση. «Η γενιά αυτή δίνει πιστά την εικόνα της

ΟΙ ΠΡΩΤΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ

ήταν κυρίως γόνοι δεξιών ή κεντρώων γονέων, οι οποίοι πέρασαν… απέναντι, στην Αριστερά, και παραμένουν εκεί ώς σήμερα

διαδρομής της ελληνικής κοινωνίας από τη μετεμφυλιακή δεκαετία του ΄50 στη δεκαετία ριζοσπαστικοποίησης του ΄60», τόνισε ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πάντειο και διευθυντής του Κέντρου Πολιτικών Ερευνών Γιάννης Βούλγαρης.

Η έρευνα διαψεύδει κι άλλον έναν μύθο, πρόσθεσε ο Γ. Βούλγαρης. Τον μύθο της γενιάς που εκμεταλλεύθηκε θέσεις, αφού οι περισσότεροι εκπρόσωποί της δεν δραστηριοποιούνται στα κόμματα, παρά μόνο σε επαγγελματικά και συνδικαλιστικά σωματεία. «Πρόκειται για ordinary people (συνηθισμένους ανθρώπους), αλλά και για μια μεταιχμιακή γενιά. Ήταν η τελευταία γενιά των καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης και της ελληνικής ανέχειας, και η πρώτη της δημοκρατικής και οικονομικής ευημερίας. Ήταν η γενιά που είδε τη διάψευση των οραμάτων της, αλλά και χαϊδεμένη γιατί έσωσε την αντιστασιακή τιμή της Ελλάδας. Κατηγορήθηκε για πόστα που δεν κατέλαβε, για υποσχέσεις που δεν εκπλήρωσε», είπε χαρακτηριστικά ο Γιάννης Βούλγαρης, ενώ πρόσθεσε ότι ένα από τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα είναι «πώς και γιατί η γενιά δεν βρήκε το μερίδιο που της αναλογούσε στο πολιτικό σκηνικό της χώρας».

Ο πληθυσμός της έρευνας ήταν η σπουδάζουσα νεολαία των πανεπιστημιακών σχολών της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας που είχε ιδιαίτερα ενεργό ρόλο στο αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα. Πρόκειται για ένα σύνολο 937 ατόμων, τα οποία έχουν καταγραφεί επισήμως από τις διωκτικές αρχές της δικτατορίας. Από αυτά, η Χρ. Λεβεντάκου εντόπισε και επικοινώνησε με 376, ενώ έλαβε 295 απαντήσεις και 81 αρνήσεις. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η χαρτογράφηση της γενιάς του Πολυτεχνείου και ως προς την προέλευση των εκπροσώπων της με βάση τα επαγγέλματα των γονέων. «Η γενιά προέρχεται από δύο άκρα, ελεύθερους επαγγελματίες και δημοσίους υπαλλήλους από τη μια και εργάτες/ αγρότες από την άλλη, γεγονός που δεν προκαλεί εντύπωση, καθώς το δεύτερο κομμάτι σχετίζεται με το αίτημα της κοινωνικής ανέλιξης», υποστήριξε η Χρ. Λεβεντάκου.

Ενώ οι πρωτεργάτες του Πολυτεχνείου ήταν αριστεροί, κατά κύριο λόγο οι γονείς τους ήταν κεντρώοι. Αλλά ακόμη κι όσοι είχαν δεξιό πατέρα, στράφηκαν σε ποσοστό 72% στην Αριστερά. Εντύπωση προκαλεί, πάντως, η εικόνα… πολιτικού παροπλισμού της γενιάς, αφού το 72% δεν έχει καμιά οργανωμένη δραστηριότητα σε κόμμα. Ωστόσο, η Αριστερά παραμένει σταθερός προσανατολισμός των εκπροσώπων της γενιάς. Ως προς την πολιτική τοποθέτηση των γονέων, ενδιαφέρουσες είναι οι διαφορές που παρουσιάζονται από το 1958 ώς το 1973, αφού μέχρι το 1958 τα ποσοστά της Αριστεράς ήταν υψηλά, παραπέμποντας στα αυξημένα ποσοστά της ΕΔΑ, ενώ από το 1958 ώς το 1967 οι συσχετισμοί μεταβάλλονται λόγω της ίδρυσης της Ένωσης Κέντρου, με τα ποσοστά του κεντρώου χώρου να φθάνουν το 51%, την Αριστερά να πέφτει και τη Δεξιά να εξασθενεί σε ποσοστό 17%.

«Οι ελληνικές πηγές δεν είναι διαθέσιμες»


ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΙΑ του ΄68 μέσα από τη χρήση της αυτοβιογραφίας και της μαρτυρίας, πηγών δηλαδή που βασίζονται στη μνήμη, αλλά και για την ανάγκη να διερευνηθούν πιο αναλυτικά οι πτυχές της γενιάς του Πολυτεχνείου μίλησε η Ιωάννα Λαλιώτου, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Ο Σωτήρης Ριζάς, διευθυντής στο Κέντρο Έρευνας της Ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών, μίλησε για ιστοριογραφικά κεκτημένα, αλλά και τα ζητούμενα της εποχής της δικτατορίας. Μάλιστα, επανέλαβε το πάγιο παράπονο των Ελλήνων ερευνητών για τα αρχεία του υπουργείου Εξωτερικών που αφορούν την ταραγμένη δεκαετία του ΄60, τα οποία δεν είναι ανοικτά στους ερευνητές, με αποτέλεσμα να είναι αναγκασμένοι να καταφεύγουν στα ξένα αρχεία και κυρίως στα αμερικανικά. «Οι ελληνικές πηγές δεν είναι διαθέσιμες, γιατί δεν υπάρχει κανένας κανόνας», είπε. «Αυτό που δεν ξέρουμε είναι ποια είναι η Ελλάδα που βγήκε από τη δικτατορία.

Αυτό είναι ένα “μαύρο κουτί”», πρόσθεσε ο Γ. Βούλγαρης.