«Όλα τα αεροσκάφη αναγνωρίστηκαν και αναχαιτίστηκαν κατά την πάγια τακτική». Η φράση αυτή συνοδεύει παγίως τα 2-3 τελευταία χρόνια την καθημερινή ενημέρωση του Πενταγώνου προς τον Τύπο για την τουρκική αεροπορική δραστηριότητα και τις προκλήσεις των γειτόνων στο Αιγαίο. Εδώ και οκτώ μήνες όμως, η φράση αυτή δεν ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα!


Από τα μέσα Απριλίου η διαδικασία αναγνώρισης- αναχαίτισης είναι κολοβή: με άνωθεν οδηγίες προς την Πολεμική Αεροπορία, πλέον οι πιλότοι δεν προσεγγίζουν πάντα και όλα τα τουρκικά αεροσκάφη που μπαίνουν χωρίς σχέδια πτήσης στο FΙR Αθηνών, με σκοπό να καταγράψουν τον κωδικό αριθμό που φέρουν στο κάθετο πτερύγιό τους. Μέχρι τότε ο αριθμός αυτός και άλλα στοιχεία (τύπος, είδος και ποσότητα οπλισμού κ.λπ.) περιλαμβάνονταν στο διπλωματικό διάβημα που έκανε στη συνέχεια το υπουργείο Εξωτερικών προς την Άγκυρα και ενίοτε στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.

12 Ο βαθμός επιτελικής ετοιμότητας στο Πεντάγωνο παραμένει υψηλός

Σύμφωνα με τις νέες οδηγίες, η αναγκαία προσέγγιση για την καταγραφή του αριθμού γίνεται μόνο αν το «προφίλ» των πτήσεων των τουρκικών αεροσκαφών είναι εξ αρχής- ή καθίσταται εν συνεχεία- επιθετικό, επικίνδυνο ή ύποπτο όπως π.χ. μια αποστολή αεροφωτογράφισης. Πριν από τη σύγκρουση. Η υιοθέτηση αυτής της πιο ήπιας διαδικασίας, σχεδόν ένα μήνα πριν από τη σύγκρουση των δύο F-16 στην περιοχή της Καρπάθου, έγινε προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν εντάσεις καθώς – όπως λένε στρατιωτικές πηγές – διαφαινόταν ήδη καθαρά ότι κάποιοι κύκλοι στο εσωτερικό της Τουρκίας επιδιώκουν τσαμπουκά στον αέρα. Παράλληλα, είχαν ενταθεί και οι έξωθεν πιέσεις από «φίλους και συμμάχους», προτρέποντας και τις δύο πλευρές να υπάρξει κάποια διευθέτηση στο Αιγαίο.

Παρά την ήπια διαδικασία που εφήρμοζαν οι Έλληνες, τα άσχημα δεν άργησαν: τέλη Μαΐου ένα ελληνικό και ένα τουρκικό F-16 συγκρούστηκαν με ευθύνη του πιλότου τού δεύτερου, ο οποίος έκανε ξαφνική σφήνα.

Αυτοσυγκράτηση. Η κατάσταση στο Αιγαίο μετά το περιστατικό αυτό και τις διπλωματικές και στρατιωτικές επαφές που ακολούθησαν, είναι ένα τεστ διαρκείας για τις δύο χώρες.

Και οι δύο πλευρές έχουν επιδείξει αυτοσυγκράτηση, η Άγκυρα όμως έχει εντάξει το «θερμόμετρο» του Αιγαίου στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής: πότε κρύο πότε ζέστη, ανάλογα με την πορεία των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Ισορροπία σε τεντωμένο σχοινί


Παρά την «ευημερία των αριθμών» (με τις μειώσεις των παραβιάσεων, των εμπλοκών και των εισόδων οπλισμένων αεροσκαφών), διπλωματικοί και στρατιωτικοί κύκλοι εκτιμούν ότι η ισορροπία είναι εύθραυστη- άλλωστε οι μειώσεις οφείλονται και στις δικές μας κολοβές αναχαιτίσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι ο βαθμός της επιτελικής ετοιμότητας στο Πεντάγωνο παραμένει υψηλός: όταν π.χ. ο κ. Μεϊμαράκης μετέβη για 24 ώρες στο Αφγανιστάν, απέφυγε να πάρει μαζί του- ως είθισται- τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, ενώ τις ημέρες των εορτών ο κ. Χηνοφώτης «απέδρασε» μόνο το διήμερο των Χριστουγέννων…

Στο κλίμα αυτό, οι ίδιοι κύκλοι εκτιμούν ότι στην εξ αναβολής επίσκεψη του κ. Γκιουλ στην Αθήνα τον Ιανουάριο ή Φεβρουάριο, όπου θα συζητήσει με την κ. Ντόρα Μπακογιάννη νέο πακέτο Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), ο Κώδικας Συμπεριφοράς Χηνοφώτη- Μπουγιούκανιτ δεν θα περιλαμβάνεται σε αυτό. Ενδέχεται όμως να προωθηθούν μέτρα που προνοούν για τη δημιουργία κοινής Μονάδας Ελλήνων και Τούρκων στο ΝΑΤΟ.