Το τελευταίο γνωστό καταφύγιο του ανθρώπου του Νεάντερταλ προτού οδηγηθεί

στον αφανισμό λόγω του σύγχρονου ανθρώπου και της αλλαγής του κλίματος, έχει

εντοπιστεί σε μία σπηλιά στο Γιβραλτάρ.

Νέες ανασκαφές στο Σπήλαιο Γκόρχαμ, στα βρετανικά εδάφη του Γιβραλτάρ,

φανερώνουν πως ο άνθρωπος του Νεάντερταλ κατοικούσε εκεί χιλιάδες χρόνια

αργότερα από τότε που εθεωρείτο πως είχε εξαλειφθεί.

Λίθινα εργαλεία σχεδιασμού Νεάντερταλ έχουν ανακαλυφθεί στην τοποθεσία αυτή

και έχουν – σύμφωνα με τη χρονολόγησή τους – κατασκευαστεί, το αργότερο πριν

από μόλις 28.000 χρόνια και το νωρίτερο πριν από 24.000 χρόνια. Τα ευρήματα

αυτά μοιάζουν να δείχνουν ότι οι Νεάντερταλ επιβίωσαν στην Ευρώπη για πολλά

περισσότερα χρόνια απ’ ό,τι γενικά πίστευαν: παρ’ ότι εκφράζονται αμφιβολίες

για τα αποδεικτικά αυτά στοιχεία που προκύπτουν από τη χρονολόγηση ευρημάτων,

οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι τα πιο πρόσφατα απολιθώματα και

αντικείμενα του ανθρώπου του Νεάντερταλ που είχαν βρεθεί έως τώρα ήταν

τουλάχιστον 30.000 ετών.

Οι νέες έρευνες

Καθώς ο σύγχρονος Homo Sapiens είναι γνωστό πως ήταν παρών στη Νότια Ισπανία

πριν από τουλάχιστον 32.000 χρόνια, και είχε φτάσει σε άλλα σημεία της Ευρώπης

πριν από 36.000 χρόνια, οι νέες έρευνες δείχνουν πως τα δύο είδη πρέπει να

συνυπήρξαν πλάι-πλάι για αρκετές χιλιετίες. Παλιότερα στοιχεία που είχαν

ανακαλυφθεί, οδηγούσαν τους ειδικούς στο συμπέρασμα ότι οι Νεάντερταλ

επιβίωσαν μονάχα έως πριν από 30.000- 33.000 χρόνια, κάτι που αφήνει πολύ

μικρά περιθώρια για συνύπαρξή τους με τους Homo sapiens.

Έτσι, χάρη στις νέες ανακαλύψεις, μπορεί να χυθεί λίγο φως στο ανεπίλυτο

ερώτημα, γιατί οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν τόσο σύντομα μετά την έλευση του

σύγχρονου ανθρώπου στην Ευρώπη, ενώ είχαν ευδοκιμήσει στη Γηραιά Ήπειρο για

εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια.

Η νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nature» ισχυρίζεται πως για την

εξαφάνιση των Νεάντερταλ δεν υπάρχει μία και μόνη αιτία, αντίθετα το είδος

αυτό υπέφερε από το κλίμα που άλλαζε προς το πιο κρύο, και από τον εις βάρος

του ανταγωνισμό για τους διαρκώς μειούμενους φυσικούς πόρους, με τους πιο

ευφυείς Homo Sapiens. Αν και, σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης, ο σύγχρονος

άνθρωπος πιθανώς ήρθε σε άμεση διαμάχη με τον «ξάδελφό» του, άνθρωπο του

Νεάντερταλ, οι επιστήμονες τώρα θεωρούν απίθανη την εκδοχή που έφερε τους

Νεάντερταλ να ήταν θύματα μιας γενοκτονίας σε ολόκληρη την Ευρώπη που

εξαπέλυσαν οι Χόμο Σάπιενς εναντίον τους.

Δεν προσαρμόστηκαν

Ο Κλάιβ Φίνλεϊσον, από το Μουσείο του Γιβραλτάρ, ο οποίος ηγήθηκε της

ερευνητικής ομάδας, σημειώνει επίσης: «Καθώς τα δάση μετατρέπονταν σε τούνδρα,

ο τρόπος ζωής των Νεάντερταλ γινόταν ολοένα και πιο δύσκολο να συνεχιστεί, ενώ

οι σύγχρονοι άνθρωποι μπορούσαν να προσαρμοστούν πιο εύκολα. Έτσι οι

Νεάντερταλ θα περιορίζονταν σε ολοένα και μικρότερες ομάδες που, όπως ξέρουμε

από τις τίγρεις και τα πάντα, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε ανθρώπινες

επιδράσεις και σε αρρώστιες».

Μία πιο μακρόχρονη συνύπαρξη των δύο αυτών ανθρώπινων ειδών επίσης αυξάνει την

πιθανότητα επιμειξιών μεταξύ τους, παρ’ ότι κάτι τέτοιο πρέπει να ήταν σπάνιο,

επειδή γενετικά στοιχεία φανερώνουν ότι ο σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει γενετικό

υλικό (DNA) ανθρώπου του Νεάντερταλ. Παρ’ όλα αυτά, οι τελευταίες χρονολογίες

που έχουν βρεθεί και αποδεικνύουν πως Νεάντερταλ ζούσαν στον καταυλισμό στο

Σπήλαιο του Γκόρχαμ, συμπίπτουν με εκείνες που έχουν καθοριστεί όσον αφορά τη

χρονολόγηση του παιδιού του Λάγκαρ Βέλιο, ενός απολιθώματος που βρέθηκε στην

Πορτογαλία που εικάζεται πως είναι υβρίδιο Χόμο Σάπιενς με άνθρωπο του

Νεάντερταλ.