Δεν μας δίδαξαν τίποτε τα λεγόμενα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, τα

περίφημα ΜΟΠ, δεν μας έγινε δυστυχώς μάθημα το απίστευτο αλαλούμ του B’

Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, δεν φαίνεται να μας συνέτισαν ούτε οι «αυστηροί

κανόνες» διαχείρισης του τρέχοντος Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.

Συστήσαμε ορθώς «διαχειριστικές αρχές» στην περιφέρεια και στο κέντρο για τον

ουσιαστικό και αποτελεσματικό έλεγχο της πορείας των έργων του Γ’ ΚΠΣ,

δαπανώντας σε ενοίκια και εξοπλισμούς και αμείβοντας καλά τους ικανούς

ομολογουμένως υπαλλήλους που τις στελεχώνουν, αποσπώντας τους μάλιστα κατά

κανόνα από τις ούτως ή άλλως αποδεκατισμένες υπηρεσίες.

Εν τούτοις, παρά τις φιλότιμες προσπάθειές μας, η κοινοτική παρέμβαση και ο

φόβος για περικοπές πόρων ανέδειξαν τις τεράστιες αδυναμίες των μηχανισμών που

διαχειρίζονται τα έργα, αλλά και την ατολμία (για να χρησιμοποιήσω επιεική

προσδιορισμό) της διοίκησης. Πώς να μην παγώσει η ροή των πόρων από τα

κοινοτικά ταμεία, όταν η απορροφητικότητα κονδυλίων κατά το πρώτο εξάμηνο του

2005 βρισκόταν σε απίστευτα χαμηλά επίπεδα (λόγω εκλογών άραγε, όπως ελέχθη, ή

λόγω των γνωστών αδυναμιών της διοίκησης;), με εξαίρεση ορισμένα πολιτιστικά

έργα που εκτελούνται μάλιστα απολογιστικώς και με αυτεπιστασία;

Πώς να ολοκληρώσεις μέσα στα προβλεπόμενα χρονοδιαγράμματα το φυσικό

αντικείμενο του έργου που ανέλαβες, πώς να φθάσεις στα επιθυμητά όρια

απορρόφησης των πιστώσεων, όταν κατά πάγια τακτική, από το 2000 και εξής,

φθάνει στα χέρια σου κατά μήνα Ιούνιο με Ιούλιο η πρώτη δόση της

προγραμματισμένης και εγκεκριμένης ετήσιας χρηματοδότησης; Οι καθυστερήσεις

αποδίδονται συνήθως στο υπουργείο Οικονομίας.

Θα μου επιτρέψετε, ωστόσο, να έχω διαφορετική άποψη. Μέσα στο δαιδαλώδες

γραφειοκρατικό πλέγμα που διέπει τη διαχείριση των έργων, δημιουργούνται συχνά

απρόβλεπτες εμπλοκές με υπαίτια τα ίδια τα διοικητικά στελέχη που υποτίθεται

ότι έχουν ορισθεί και ταχθεί ακριβώς για την απεμπλοκή και την άμεση επίλυση

των προβλημάτων.

Για παράδειγμα, επί τρία τουλάχιστον χρόνια, και αφού υπέβαλα κατά καιρούς

οτιδήποτε μου ζητήθηκε από την αρμόδια Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας

Κρήτης στο Ηράκλειο και από την Τεχνική Υπηρεσία του Πανεπιστημίου της Κρήτης

στο Ρέθυμνο σε σχέδια μελετών αρχιτεκτονικών και στατικών, σε αποφάσεις και

εγκρίσεις μελετών από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, σε τεύχη

δημοπράτησης, σε «επικαιροποιήσεις», σε αναπροσαρμογές και πάει λέγοντας,

μέχρι αυτή τη στιγμή δεν έχει ακόμη δημοπρατηθεί ένα απλό (όχι μεγαλόπνοο ή

αυτοκλιματιζόμενο και καθόλου δαπανηρό) μεταλλικό στέγαστρο.

Το στέγαστρο αυτό, του οποίου ο προϋπολογισμός είναι από ετών εγκεκριμένος και

αποτελεί μικρό τμήμα έργου ενταγμένου στο Γ’ ΚΠΣ (Περιφέρεια Κρήτης),

πρόκειται να προστατεύσει από τις καιρικές συνθήκες τα ευαίσθητα ψηφιδωτά

δάπεδα της πρωτοβυζαντινής βασιλικής που έφερε στο φως η πανεπιστημιακή

ανασκαφή που πραγματοποίησα στην Αρχαία Ελεύθερνα της Κρήτης από το 1985 έως

το 2003, οπότε και συνταξιοδοτήθηκα. Σημειωτέον ότι έχουμε να κάνουμε με τη

βασιλική του πρώτου επισκόπου Ελευθέρνης Ευφρατά, ο οποίος πήρε μέρος στην

Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας το 451. Το όνομα του ιδρυτή επισκόπου είναι

γραμμένο με μελανές ψηφίδες στο δάπεδο του νάρθηκα!

Πόσοι χειμώνες, αλήθεια, θα πρέπει ακόμα να περάσουν ώσπου να στεγαστεί η

ταλαίπωρη βασιλική και τα ψηφιδωτά της; Νοιάζεται, αλήθεια, καθόλου για την

ουσία της υπόθεσης η Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας Κρήτης; Έχει, αλήθεια,

κανείς από τους αρμοδίους της περιφέρειας αυτής διαβάσει τα σχετικά

δημοσιεύματα και τις μονογραφίες για το σημαντικό αυτό μνημείο της

πρωτοβυζαντινής Κρήτης, έχει μήπως επισκεφθεί την έκθεση που λειτουργεί ακόμη

στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης N. Γουλανδρή με πρωτότυπα αντικείμενα από τις

ανασκαφές του Πανεπιστημίου Κρήτης στην Αρχαία Ελεύθερνα; Πότε, επιτέλους, θα

δημοπρατηθεί το πολυπόθητο στέγαστρο;

Ο Πέτρος Θέμελης είναι καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας