Πρόσωπα Mια μικρή ρεβάνς

Την καλύτερη πρόποση την έκανε ο Γκριγκόρι Γιαβλίνσκι: «Αυτός μας έδωσε την

ελευθερία. Τώρα έκλεισε τα 75 και είμαστε εδώ για να τον γιορτάσουμε. Τι

κάναμε όμως με την ελευθερία αυτή;».

H πρόποση σίγουρα δεν ήταν και πολύ κολακευτική για τους περίπου 200

προσκεκλημένους που γιόρτασαν τις προάλλες τα γενέθλια του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ

σε μια μεγάλη αίθουσα συμποσίων της Μόσχας. Ο εορταζόμενος πήγε να τον

αγκαλιάσει και όλοι κατάλαβαν τον υπαινιγμό. Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, ο

Πούτιν είχε οργανώσει τη γιορτή για τα γενέθλια του Μπόρις Γέλτσιν στο

Κρεμλίνο και μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες τον χαιρέτισε με τη φράση «εσείς

μας δώσατε τη δημοκρατία»… Μερικές ημέρες μετά, ο ραδιοσταθμός Ράντιο

Μαγιάκ, ο οποίος έχει τη μεγαλύτερη ακροαματικότητα στη Ρωσία, έκανε μια μικρή

δημοσκόπηση μεταξύ των ακροατών του. H ερώτηση ήταν: «Οφείλουμε άραγε στον

Γέλτσιν τη δημοκρατία μας;». Το 80% των περίπου 3.000 ακροατών που τηλεφώνησαν

απάντησαν όχι.

Οι Ρώσοι δεν αισθάνονται λοιπόν και πολύ ευγνώμονες στον Γέλτσιν. Και ο

Γκορμπατσόφ παίρνει τη μικρή του ρεβάνς, τουλάχιστον στο επίπεδο της

δημοτικότητας. Όλα τα ρωσικά τηλεοπτικά δίκτυα μετέδωσαν ρεπορτάζ από τη

δεξίωση των γενεθλίων του και θύμισαν τις νίκες, αλλά και τις ήττες του.

Αυτοπροσώπως ήρθαν για να του ευχηθούν ο Χέλμουτ Κολ και ο Χανς Ντίτριχ

Γκένσερ. Από γιγαντοοθόνες ήρθαν οι ευχές του Τζωρτζ Μπους πατρός, του Μπιλ

Κλίντον, του Τεντ Τέρνερ και του Λεονάρντο Ντι Κάπριο, γερουσιαστών και

βουλευτών, Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών. Αλλά ενδιαφέρον είχαν και οι Ρώσοι

ευχέτες. Στο ίδιο τραπέζι με τον Κολ, καθόταν ο Εβγκένι Μαξίμοβιτς Πριμακόφ,

πρώην αρχηγός της αντικατασκοπίας και πρώην πρωθυπουργός. Επίσης υπουργοί των

τελευταίων κυβερνήσεων του Γκορμπατσόφ, αλλά και κυβερνήσεων του Γέλτσιν. Δεν

ήταν παρών ο νυν δήμαρχος της Μόσχας, αλλά ήταν ο προκάτοχός του, ο Γκαβρίλ

Ποπόφ, που ήταν παλιότερα από τους στενότερους συνεργάτες του Γέλτσιν. Ήταν

ακόμη δημοσιογράφοι όλων των τάσεων, ανάμεσά τους και αυτοί που τον επέκριναν

χρησιμοποιώντας την γκλάσνοστ που τους είχε χαρίσει – και την οποία δεν θέλησε

να τους στερήσει ούτε κι όταν τον έθαβαν στα κείμενά τους. Παρόντες ήταν ακόμη

κοσμοναύτες και στρατηγοί, πρώην κυβερνήτες και πρόεδροι των αυτόνομων ρωσικών

δημοκρατιών, φίλοι, πρώην εχθροί και πρώην φίλοι που τον πρόδωσαν για να

συνταχθούν με τη νέα εξουσία και βρέθηκαν στο περιθώριο.

Έπειτα από κάθε πρόποση, ο Γκορμπατσόφ σηκωνόταν από το τραπέζι με ένα ποτήρι

βότκα στο χέρι και αγκάλιαζε, έσφιγγε το χέρι ή ακουμπούσε το χέρι του στον

ώμο του ευχέτη. Μικρές χειρονομίες, που είχαν όμως νόημα για τους παρόντες.

Όχι πως έχουν καμιά σοβαρή σημασία, η εξουσία είναι πια αλλού, αλλά έδειχναν

πως ο Γκορμπατσόφ δεν ξεχνάει τίποτε και κανέναν.