Ο… αόρατος βασιλιάς των γκάλοπ

Ο Μπιλ Γκέιτς βρίσκεται στη γραμμή ένα και ο Μπιλ Κλίντον στην αναμονή.

Σειρά μετά θα έχουν οι άνθρωποι της Χίλαρι και μία τηλεδιάσκεψη με τον Τόνι

Μπλερ… Καλώς ήλθατε στον κόσμο του Μαρκ Πεν, του «βασιλιά των

δημοσκοπήσεων», του πιο σημαντικού ανθρώπου στην Ουάσιγκτον, για τον οποίο

ουδέποτε έχετε ακούσει κουβέντα!

Στον τοίχο απέναντι από το γραφείο του, στον έβδομο όροφο ενός επιβλητικού

κτιρίου στην Ουάσιγκτον, κρέμεται κορνιζαρισμένο ένα πρωτοσέλιδο της

«Washington Post». Κάτω ακριβώς από τον πηχυαίο τίτλο «Απαλλάχθηκε ο Κλίντον»,

υπάρχει ένα χειρόγραφο σημείωμα: «Thanks – Bill». Πιο πέρα, πάνω σε έναν

πίνακα, εκτίθεται συνοπτικά η νέα εκστρατεία του Μαρκ Πεν για λογαριασμό της

Ford. Στον διάδρομο, πλάι σε ένα υπογεγραμμένο αντίγραφο της ομιλίας που

εκφώνησε ο Μπιλ Κλίντον το 1996 αναλαμβάνοντας για δεύτερη συνεχόμενη φορά

προεδρικά καθήκοντα, υπάρχει η φωτογραφία του απαστράπτοντος Τόνι Μπλερ:

«Μαρκ, ήσουν καταπληκτικός. Σ’ ευχαριστώ».

Σαν σκύλος. Αν το Χόλιγουντ αποφάσιζε να γυρίσει σε ταινία τη ζωή του

ανθρώπου αυτού, το πιθανότερο είναι πως θα επέλεγε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο

έναν Τομ Κρουζ ή έναν Μάικλ Ντάγκλας. Και όμως, ο 51 χρόνων Πεν μοιάζει

περισσότερο με τον… Τζον Γκούντμαν. H φήμη που τον ακολουθεί τον θέλει να

είναι αφοσιωμένος σαν σκύλος και μυστικοπαθής μέχρις αηδίας. Οι συνάδελφοί του

τον περιγράφουν ως έναν άνθρωπο μυγιάγγιχτο και άκρως επιφυλακτικό. Ίσως αυτός

να είναι ο λόγος για τον οποίο, παρ’ ότι βρίσκεται αυτήν τη στιγμή στην

κορύφωση της καριέρας του, παρ’ ότι κινείται στα ανώτατα κλιμάκια του

επιχειρηματικού και του πολιτικού κόσμου, παρ’ ότι οι υποψήφιοι «πελάτες»

κάνουν ουρά και είναι όλοι «ένας κι ένας», ο Πεν εξακολουθεί να περιγράφεται

ως ο πιο σημαντικός άνθρωπος στην Ουάσιγκτον για τον οποίο ουδείς έχει ακούσει

κουβέντα.

Για να κατανοήσει κανείς τη δύναμη που έχει στα χέρια του, πρέπει να κάνει μια

αναδρομή στο παρελθόν. Ο Πεν ήταν δέκα ετών όταν ο πατέρας του, Πολωνός

πτηνοτρόφος, απεβίωσε. H μητέρα του, δασκάλα με ουγγρικές καταβολές, επέστρεψε

στη δουλειά της ώστε να στείλει τον γιο της σε ένα ιδιωτικό σχολείο του

Μπρονξ. Ήταν 13 ετών όταν έκανε την πρώτη του δημοσκόπηση. Παίρνοντας

συνεντεύξεις από τους συμμαθητές του, ο Πεν ανακάλυψε πως ήταν πολύ

φιλελεύθεροι σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα του πολίτη από ό,τι όλο το έθνος

συνολικά. Αργότερα, στο Χάρβαρντ, «συνεταιρίστηκε» με τον Νταγκ Σεν, τον

επιχειρηματικό του εταίρο εδώ και 30 χρόνια. Οι δυο τους έκαναν δημοσκοπήσεις

για κάθε θέμα που θα μπορούσε να ενδιαφέρει έναν φοιτητή – για πλάκα.

Ένα χόμπι. Με απλά λόγια; H επιτυχία του Πεν οφείλεται στο γεγονός ότι

έκανε το χόμπι του επάγγελμα και πως δεν περιορίζεται στις δημοσκοπήσεις.

Είναι και σύμβουλος και σχεδιαστής πολιτικής. Το άστρο του άρχισε να ανατέλλει

τη δεκαετία του 1970, όταν η αμερικανική εταιρεία τηλεφωνίας ΑΤ&Τ τον

προσέλαβε προκειμένου να ανακτήσει το αγοραστικό μερίδιο που είχαν αρχίσει να

«κλέβουν» οι ανταγωνιστές της. Μέσα σε έξι εβδομάδες το πρόβλημα είχε λυθεί. Ο

Πεν εμπνεύσθηκε τη διαφημιστική εκστρατεία «Your True Voice» («H αληθινή σου

φωνή»), έδειξε στην εταιρεία πώς να κερδίσει τους «αναποφάσιστους πελάτες»,

όπως τους μετανάστες που τηλεφωνούσαν συχνά στην πατρίδα τους, και σύντομα…

εξασφάλισε συμβόλαια με τη Microsoft, τα McDonald’s, τη ΒΡ, τη Vodafone, καθώς

και καμιά δωδεκαριά πολιτικές εκστρατείες.

Ο λόγος του και μόνο είναι αρκετός

Ο Μαρκ Πεν ήταν παρών στην εκστρατεία επανεκλογής τού Κλίντον το 1995. («Οι

δημοσκοπήσεις του Πεν», είχε πει τότε ο πρώην πρόεδρος της Αμερικής, «δεν

κάνουν απλώς μια διάγνωση, δεν δίνουν απλώς μια εξήγηση. Μου λένε τι να

κάνω»). Ήταν παρών πέρυσι στην εκστρατεία επανεκλογής τού Βρετανού

πρωθυπουργού. (Αυτός εμπνεύσθηκε το σύνθημα «Μπροστά, όχι πίσω». Κάποιοι Τόρις

το είχαν βρει τότε «πολύ αμερικανικό». Διαψεύσθηκαν – ευχάριστα). Θα είναι,

όπως όλα δείχνουν, παρών και στην εκστρατεία της Χίλαρι Κλίντον για να πάρει

το χρίσμα των Δημοκρατικών για την προεδρία. Σε κάθε περίπτωση, βρίσκεται σε

συνεχή επικοινωνία μαζί της.

«Θα ήταν δύσκολο να βρείτε ένα θέμα για το οποίο να μην έχω κάνει

δημοσκόπηση», λέει ο Πεν. «Αυτό που κάνουμε, όμως, είναι στην πραγματικότητα

πολύ διαφορετικό από αυτό που νομίζει το κοινό. Βοηθάμε στο να ενημερωθούν οι

πελάτες μας για το τι συμβαίνει και πώς μπορούν να πάνε το μήνυμά τους στο

επόμενο επίπεδο, ώστε να έχει επιτυχία η εκστρατεία τους». Ο Πεν επιμένει πως

βοηθά απλώς τον πελάτη να επικοινωνήσει με τους δικούς του πελάτες,

μεταφέροντας σε αυτούς τους στόχους και το πρόγραμμά του. Επιμένει ότι δεν

καθορίζει εκείνος τους στόχους, το πρόγραμμα αυτό. Και όμως, το σχέδιο του

Μπιλ Κλίντον να καταπολεμήσει το AIDS, το 1997, με το να διανέμονται δωρεάν οι

σύριγγες στους ναρκομανείς, ακυρώθηκε μόλις μία ώρα προτού ανακοινωθεί. Οι

δημοσκοπήσεις του Πεν είχαν δείξει πως μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ. Ο

λόγος του ήταν αρκετός.

© The Times, 2006