ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Στασιμότητα στη θεραπεία των εξαρτημένων με υποκατάστατα διαπιστώνει η

πρώην πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ. Κι ενώ είναι ενθαρρυντική η μείωση των χρηστών, η

ίδια βρίσκει προς το παρόν άστοχη την εμπλοκή ιδιωτών στη θεραπεία.

Αύξηση των θανάτων από ναρκωτικά διαπιστώνει η ετήσια έκθεση για τα

ναρκωτικά στη χώρα μας. Πώς εξηγείται;

Οι θάνατοι από ναρκωτικά είναι πολύ συχνότεροι στα εξαρτημένα άτομα εκτός

θεραπείας. Στο διάστημα 2000-2004 τριπλασιάστηκαν στην Αττική οι εξαρτημένοι

που παρακολουθούν προγράμματα υποκατάστασης. Στη συνέχεια παρατηρείται

στασιμότητα.

Γιατί η αύξηση των θανάτων αφορά μόνο την Περιφέρεια και όχι την Αττική;

Στην Περιφέρεια, με κορωνίδα τη Θεσσαλονίκη, οι αντιδράσεις πολιτών, πολιτικών

και επαγγελματιών ακύρωσαν τη λειτουργία προγραμματισμένων νέων θεραπευτικών

προγραμμάτων από τον ΟΚΑΝΑ.

Ενθαρρυντική, ωστόσο, η μείωση των χρηστών;

Ενθαρρυντική, εφόσον η τάση μείωσης συνεχιστεί και στις επόμενες έρευνες που

σχεδιάζουμε.

Πού οφείλεται;

H συστηματική προσέγγιση των νέων, μέσω των προγραμμάτων πρόληψης που

αναπτύσσουν τα Κέντρα Πρόληψης ΟΚΑΝΑ – Τοπικής Αυτοδιοίκησης που αναπτύχθηκαν

από το 1997 και σήμερα αριθμούν τα 65 σε όλη την Ελλάδα, θα μπορούσε να

αποτελεί μία πιθανή εξήγηση.

Προβλέπετε να συνεχιστεί;

Ευελπιστούμε να συνεχιστεί με την προϋπόθεση να συνεχιστεί και να ενισχυθεί το

έργο των Κέντρων Πρόληψης.

Και η μακρόχρονη αναμονή για μεθαδόνη θα συνεχιστεί κι αυτή;

Δυστυχώς στο σημείο αυτό δεν βλέπουμε να υπάρχει πρόοδος. Δεν έχουμε

πληροφορίες για κάποιο σχεδιασμό που θα εξασφάλιζε τις απαραίτητες

προϋποθέσεις για την επέκταση των θέσεων θεραπείας πανελλαδικά.

Γιατί έπεσαν στο κενό οι εξαγγελίες για άμεση κατάργηση της λίστας;

Γιατί η πραγματικότητα είναι πάντα δυσκολότερη όταν την αντιμετωπίζει κανείς

από κοντά. Γιατί απαιτείται σχεδιασμός, συντονισμένες προσπάθειες, ειλικρινής

και συνεχής πολιτική υποστήριξη.

Είναι τελικά άλυτο το πρόβλημα;

Θα ήταν ουτοπικό να ισχυριστεί κανείς ότι υπάρχει λύση για το πρόβλημα των

ναρκωτικών. Το ζητούμενο είναι να περιοριστεί η έκταση και οι συνέπειές του,

που προσβάλλουν το υγιέστερο κομμάτι του πληθυσμού ­ τους νέους.

Θα βοηθήσει η εμπλοκή ιδιωτικών κλινικών, όπως σχεδιάζει το υπουργείο

Υγείας;

Δεν το πιστεύω, τουλάχιστον στην παρούσα φάση.

Υπό ποίες προϋποθέσεις θα βοηθούσε;

Υπό την προϋπόθεση ότι ο δημόσιος τομέας είναι σε θέση να καλύψει τη μεγάλη

πλειονότητα των εξαρτημένων ατόμων. Κάτι που σήμερα απέχει πολύ από την

πραγματικότητα.

Μπορεί το προσωπικό των ιδιωτικών ψυχιατρικών κλινικών να ανταποκριθεί στις

ιδιαίτερες ανάγκες των εξαρτημένων;

Δεν υπάρχει εκπαίδευση για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων στις

πανεπιστημιακές σπουδές των επαγγελμάτων υγείας, σε αντίθεση με αυτό που

ισχύει για όλες τις άλλες ασθένειες. Επιπροσθέτως, δεν φαίνεται να υπάρχει έως

σήμερα ενδιαφέρον από την πλευρά της πολιτείας για την υποστήριξη της

προσπάθειας που πρόσφατα έγινε από πανεπιστημιακούς για την εκπαίδευση

γιατρών.

Ποιες οι αντιλήψεις των γιατρών απέναντι στους χρήστες;

Αντανακλούν τις αντιλήψεις, ευρύτερα, των πολιτών της χώρας μας.

Τι κάνουν οι αρμόδιοι για να αλλάξουν αυτές;

Θα έλεγα τίποτα, όσο δεν υπάρχει συστηματική εκπαίδευση.

Είναι αρκετή η σωματική αποτοξίνωση;

Σε καμία περίπτωση. Χωρίς την κατάλληλη ψυχοκοινωνική υποστήριξη, η υποτροπή

δεν αργεί.

Καλή ιδέα το «δελτίο θεραπευόμενου»;

Εξαρτάται από τον σκοπό για τον οποίο έχει σχεδιαστεί και από τους τρόπους

εφαρμογής του. Σήμερα διαθέτουμε τα τεχνικά μέσα αποφυγής της γραφειοκρατίας.

Τι κάνουμε για να προλάβουμε το πρόβλημα των ναρκωτικών;

Κάνουμε πρόληψη. Μια παρεξηγημένη έννοια που, πέραν της ενημέρωσης, απαραίτητα

συστατικά της είναι η εκπαίδευση και η διαπαιδαγώγηση των νέων για σωστές

επιλογές γενικότερα στα θέματα της υγείας και της προαγωγής της.

Για τους χρήστες που επιλέγουν να μην ενταχθούν σε θεραπευτικό πρόγραμμα;

Υπάρχουν μέθοδοι κινητοποίησής τους για αναζήτηση θεραπείας. Σε κάθε περίπτωση

η προσπάθεια της πολιτείας θα πρέπει να εστιάζεται στο να τους κρατά σε επαφή

με το υγειονομικό σύστημα, όπως για παράδειγμα μέσω προγραμμάτων άμεσης

πρόσβασης, ανταλλαγής συριγγών, κ.λπ.

Και για τις άλλες εξαρτήσεις;

Για τον καπνό και το αλκοόλ, υπάρχει έλλειμμα τόσο στο επίπεδο της πρόληψης

όσο και της θεραπευτικής αντιμετώπισης στη χώρα μας.