H νοτιότερη πρωτεύουσα της Κεντρικής Αμερικής λίγο θυμίζει τη λατινική

καταγωγή της, αφού πρόκειται για μια μοντέρνα πόλη με τεράστια εμπορικά κέντρα

και πανύψηλους ουρανοξύστες που ορθώνονται κατά μήκος του κόλπου. Μάλιστα, δεν

είναι λίγοι εκείνοι που λένε ότι μοιάζει με το Χονγκ Κονγκ.

Περπατώντας κατά μήκος της αριστοκρατικής Avenida Balboa, έχοντας από

τη μια παρατεταγμένους ουρανοξύστες με ξενοδοχεία, τράπεζες, γραφεία

επιχειρήσεων και τεράστια εμπορικά κέντρα, και από την άλλη τον Κόλπο του

Παναμά στον Ειρηνικό, σταματώ κάθε τόσο και αγναντεύω τη θάλασσα που η

παλίρροια ρουφάει κάθε πρωί, αποκαλύπτοντας διάσπαρτα βράχια τα οποία

εξαφανίζονται όταν το μεσημέρι τα νερά επιστρέψουν. Μαζί μου, Κρεολοί,

Μεστίζος, Αφρικανοί, Ιάπωνες και Αμερικανοί επιχειρηματίες, Ευρωπαίοι

τραπεζίτες. Μαζί τους και Έλληνες που δηλώνουν περίτρανα την εθνικότητά μας

ονομάζοντας τα εστιατόρια Acropolis, ναύτες όλων των εθνικοτήτων αλλά και

Ινδιάνοι Κούνας που περαστικοί επισκέπτονται την πόλη, όταν αφήνουν για λίγο

τις καλύβες τους στα νησιά Σαν Μπλας στο ομώνυμο αρχιπέλαγος. Όλοι μαζί

αποτελούν ένα μείγμα λαών και πολιτισμών που συνυπάρχουν σε αυτή την πόλη του

παγκοσμίου εμπορίου και των επιχειρήσεων. Όλοι μαζί στα πολυτελή αυτοκίνητα

στις μεγάλες λεωφόρους, στα πεζοδρόμια, στα αστικά λεωφορεία – βαμμένα με

εντυπωσιακά σχέδια και χρώματα, στα μεγάλα αθλητικά γεγονότα, αλλά και στα

αμέτρητα καταστήματα στον παράδεισο των αγορών, την Πόλη του Παναμά.



H Διώρυγα του Παναμά

«Ο άνθρωπος δεν μπορεί να χωρίσει αυτό που ο Θεός ένωσε» Βασιλιάς

Κάρλος E’

H σκέψη για τη δημιουργία μιας διώρυγας η οποία να ενώνει τον Ατλαντικό με τον

Ειρηνικό ωκεανό «γεννήθηκε» από τον Ισπανό βασιλιά Κάρλος E’ το 1524, που

ανέθεσε τη διερεύνηση της κατασκευής της αλλά εγκατέλειψε κάθε σκέψη αφού

θεώρησε τις δυσκολίες ανυπέρβλητες, υιοθετώντας το μότο των φραγκισκανών

μοναχών: «Ο άνθρωπος δεν μπορεί να χωρίσει αυτό που ο Θεός ένωσε». Οι Γάλλοι

με μηχανικό τον Lesseps – κατασκευαστή και της Διώρυγας του Σουέζ – άρχισαν

πρώτοι την κατασκευή του καναλιού του Παναμά, αλλά ύστερα από είκοσι χρόνια

αγώνα με τις δυσκολίες της κατασκευής, τη ζούγκλα, τις αρρώστιες που

αποδεκάτιζαν τους εργάτες (22.000 εργάτες από τη Γαλλία, τη Γουαδελούπη και τη

Μαρτινίκα πέθαναν από τον κίτρινο πυρετό και τη μαλάρια) και τα οικονομικά

προβλήματα, παραιτήθηκαν από τα δικαιώματα της εκμετάλλευσης του καναλιού και

αναζήτησαν αγοραστές της όλης επιχείρησης. Το 1903 ο Παναμάς ανακήρυξε την

ανεξαρτησία του από την Κολομβία με την υποστήριξη των ΗΠΑ, που τελικά

συμφώνησαν στη δημιουργία του καναλιού (αφού εγκατέλειψαν την αρχική τους

επιλογή να κατασκευάσουν διώρυγα στη Νικαράγουα εξαιτίας του σεισμογενούς της

εδάφους) και εξαγόρασαν το έργο από τη γαλλική εταιρεία με 40.000.000 δολ.

Στις 15 Αυγούστου του 1914 εγκαινίασε τη διώρυγα το αμερικανικό εμπορικό

ατμόπλοιο «Ancon». H διώρυγα έχει μήκος 80 χιλιόμετρα: από την Πόλη του Παναμά

στην πλευρά του Ειρηνικού, μέχρι την πόλη Κολόν στην πλευρά του Ατλαντικού και

τα πλοία ανασηκώνονται 85 πόδια στα τρία λοκς (κλείθρα) του καναλιού. Όλα τα

πλοία κατασκευάζονται με τις διαστάσεις των λοκς του Παναμά: 305 μέτρα μήκος

33,5 μέτρα πλάτος, ενώ κάθε ένα χρειάζεται περίπου 8 ώρες για να περάσει τη

διώρυγα με μέσο όρο αναμονής τις 14-16 ώρες, βάση της σειράς προτεραιότητας

που τηρείται από τον πύργο ελέγχου στις δύο εισόδους. H διώρυγα έχει τρία σετ

διπλών λοκς: τα Miraflores Lock και Pedro Miguel στον Ειρηνικό και το Gatun

Lock στον Ατλαντικό. Μετά το Gatun Lock τα πλοία περνούν από την τεχνητή λίμνη

Gatun που δημιουργήθηκε από το ομώνυμο φράγμα, κατά μήκος του ποταμού Charges.

Στη συνέχεια περνούν την πόλη Gamboa και το Gaillard Cut, το δυσκολότερο

κομμάτι της κατασκευής καθώς έπρεπε να σκαφτεί το βουνό. Όλα τα πλοία

πληρώνουν διόδια ανάλογα με το βάρος τους: τα υψηλότερα διόδια (226.194,25

δολ.) πλήρωσε το κρουαζιερόπλοιο «Coral Princess», ενώ τα χαμηλότερα – μόλις

36 σεντς – ο Richard Halliburton που πέρασε τη διώρυγα κολυμπώντας το 1926.

Φυσικά, σήμερα το κολύμπι απαγορεύεται.

ΑΞΙΖΕΙ NA ΔΕΙΤΕ

Προεδρικό Μέγαρο

* Το Casco Viejo ή San Felippe από το παλιό φρούριο. Το

γοητευτικό αποικιακό κομμάτι της πόλης επισκεφθείτε το με το φως της ημέρας

καθώς γίνεται επικίνδυνο τα βράδια. Αρχίστε τον περίπατό σας από το Προεδρικό

Μέγαρο και συνεχίστε στο Paseo de las Bovedas – τον παραλιακό πεζόδρομο που

καταλήγει στην Plaza de Francia, με το μνημείο αφιερωμένο στους Γάλλους

κατασκευαστές της διώρυγας αλλά και στους εργάτες που έχασαν τη ζωή τους από

τις αντίξοες συνθήκες.


Ανθρωπολογικό Μουσείο

* Τα ερείπια του Παλιού Παναμά (Panama Viejo), της πρώτης πόλης

που ίδρυσαν οι Ισπανοί, ανατολικά της σημερινής με την παρακείμενη αγορά των

χειροτεχνημάτων, και κυρίως το Ανθρωπολογικό Μουσείο Reina Torres de

Arauz.


* Το Mi Pueblito – μια ρεπλίκα μικρής πόλης των αρχών του αιώνα

που περιλαμβάνει τα κτίριά της, το σχολείο, την πλατεία με το σιντριβάνι, τη

μικρή εκκλησία και ένα μουσείο αφιερωμένο στην pollera, την εθνική φορεσιά του

Παναμά.

* Το Πάρκο Natural Metropolitano, στον λόφο πίσω από την πόλη,

που καταλαμβάνει 265 εκτάρια και πρόκειται για ένα τροπικό δάσος μέσα στην

πόλη. Εκεί φιλοξενούνται πολλά είδη ζώων και πάνω από 200 είδη πουλιών, ενώ

από το 150 μέτρων ύψους παρατηρητήριο θα απολαύσετε την πανοραμική θέα της

πόλης και του κόλπου, μέχρι το Miraflores Lock.

* Την εκκλησία του San Jose στο Casco Viejo, με το φημισμένο ιερό

από χρυσάφι, που είναι το μόνο έργο αξίας που «επέζησε» από την επιδρομή του

πειρατή Χένρι Μόργκαν το 1671. Ο θρύλος λέει ότι ο ιερέας της εκκλησίας που

βρισκόταν τότε στο ιερό, το κάλυψε με λάσπη και όχι μόνο υποστήριξε στον

Μόργκαν ότι είχε κλαπεί, αλλά και ότι έπρεπε να προσφέρει χρήματα στην

εκκλησία για να φτιάξουν καινούργιο. Έχει μείνει η απάντηση του πειρατή: «Δεν

ξέρω γιατί, αλλά νομίζω πως εσύ είσαι περισσότερο πειρατής από μένα!».


* Τη Διώρυγα του Παναμά. Το καλύτερο είναι να περάσετε το κανάλι

και να απολαύσετε τη διαδικασία πάνω στη γέφυρα του πλοίου «Pacific Queen»,

στο οποίο θα επιβιβαστείτε από την Gamboa. Κατά τη διάρκεια της πλεύσης θα

ξεναγηθείτε από δίγλωσσο ξεναγό (ισπανικά και αγγλικά) και θα σας προσφερθεί

γεύμα. Τηλ. (507) 2268.917.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Στη θέση που ήταν ένα μικρό ινδιάνικο ψαροχώρι ιδρύθηκε η πρώτη Πόλη του

Παναμά, από τον Ισπανό κυβερνήτη Pedrarias το 1519. Στα χρόνια που ακολούθησαν

γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Έγινε στόχος πολλών επιδρομών προκαλώντας την

ολοκληρωτική καταστροφή της πόλης από τον πειρατή Χένρι Μόργκαν στα 1671.

Έπειτα από δύο χρόνια η Πόλη του Παναμά ξανακτίστηκε, 8 χιλιόμετρα δυτικά από

την παλιά, στη θέση που είναι σήμερα το Casco Viejo, πιστεύοντας ότι το

κομμάτι της μικρής χερσονήσου ήταν περισσότερο ασφαλές. Μετά την καταστροφή

του λιμανιού της Καραϊβικής Πορτομπέλο στα 1746, η Πόλη του Παναμά έχασε τη

σπουδαιότητά της. Όμως η ολοκλήρωση του παναμέζικου σιδηροδρόμου το 1850, που

μετέφερε τους χρυσοθήρες στην Καλιφόρνια, έκανε και πάλι την πόλη σημαντικό

κέντρο. Στις 3 Νοεμβρίου του 1903, ο Παναμάς ανακήρυξε την ανεξαρτησία του από

την Κολομβία και έκανε πρωτεύουσά του την Πόλη του Παναμά.

ΠΩΣ NA ΠΑΤΕ

Μεταξύ άλλων, η αεροπορική εταιρεία Iberia μέσω Μαδρίτης. Στην πόλη θα

μετακινηθείτε με ταξί σε πολύ χαμηλές τιμές.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Στο «Intercontinental Miramar», Av. Balboa, τηλ. (507) 2141.000, με

καταπληκτική θέα στον κόλπο. Οικονομικότερη πρόταση είναι το «Cesar Park», Via

Israel & 77th str, τηλ. (507) 2700.477.

ΓΕΥΣΕΙΣ

Πέρα από τις διεθνείς γεύσεις, στον Παναμά θα απολαύσετε την τοπική κουζίνα

που περιλαμβάνει όμως μια μεγάλη ποικιλία γεύσεων οικείων στην περιοχή της

Κεντρικής Αμερικής. Βασικό συστατικό είναι το ρύζι, τα διάφορα λαχανικά και οι

μπανάνες φαγητού (platanos) που έχουν γλυκιά γεύση με μαύρη ζάχαρη και κανέλα

και συνοδεύουν κρέας ή κοτόπουλο. Ζητήστε το sancocho (πιάτο με κοτόπουλο) και

το ropa vieja με κρέας. Απολαυστικοί και τεράστιοι είναι οι αστακοί, τα

καβούρια και οι γαρίδες που σερβίρονται με ρύζι καρύδας και κοστίζουν

ελάχιστα. Στον δρόμο θα ξεδιψάσετε (αν είστε λίγο τολμηροί) με raspadas –

πρόκειται για χωνάκια από θρυμματισμένο πάγο με σιρόπι της αρεσκείας σας και

από πάνω ζαχαρούχο συμπυκνωμένο γάλα ή με chicha που είναι φρέσκος χυμός με

πολλή ζάχαρη. Το πασίγνωστο εστιατόριο «Tinajas», Calle 51 No 22, τηλ.

2637.890, 2693.840, συνδυάζει τυπική παναμέζικη κουζίνα με φολκλορικό σόου από

μουσική και χορούς με παραδοσιακές φορεσιές. Πολύ καλό στην τοπική κουζίνα

είναι και το «El Trapiche», Via Argentina, τηλ. 2694.353, ενώ το «Angel» στον

ίδιο δρόμο τηλ. 2636.868 σερβίρει ισπανική κουζίνα και διαθέτει και μπαρ.

TI NA ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ

Σε πολύ μικρή απόσταση – μόλις μιας ώρας – βρίσκεται η Colon Free Zone στην

πόλη Colon, με μεγάλη ποικιλία αφορολόγητων ειδών. Πούλμαν-εξπρές αναχωρούν

κάθε μισή ώρα από τον σταθμό των υπεραστικών λεωφορείων στο Albrook. H

pollera είναι η εθνική φορεσιά των γυναικών. Πρόκειται για ένα

εντυπωσιακό φόρεμα με πολλές δαντέλες και κεντήματα που, αναλόγως εργασίας,

είναι φυσικά πανάκριβο. Τα molas είναι τα εργόχειρα της ινδιάνικης

φυλής των Κούνας και είναι επίσης πολύ δημοφιλή. Διάφορα χρωματιστά κομμάτια

υφάσματος απλικάρονται και δημιουργούν εντυπωσιακά σχέδια, χαρακτηριστικά της

φυλής. Αντίθετα απ’ ό,τι θα πίστευε ίσως κάποιος, τα κομμάτια αυτά είναι

αρκετά ακριβά. Σε διάφορες τιμές θα βρείτε και τα γνωστά ψάθινα καπέλα τύπου

Παναμά, χρωματιστά κεραμικά, μεγάλες αιώρες και αρκετά ρούχα Αμερικανών

σχεδιαστών σε καλές τιμές στα τεράστια εμπορικά κέντρα της πόλης, όπου τα

καλύτερα, χωρίς απαραίτητα να είναι και ακριβότερα, είναι εκείνα της Av.

Balboa -, του αριστοκρατικότερου τομέα της πόλης.

Tips

* Το διαβατήριο πρέπει να έχει εξάμηνη, τουλάχιστον, ισχύ.

* Το κλίμα αυτή την εποχή είναι σχετικά ευχάριστο καθώς βρισκόμαστε στην

εποχή των βροχών.

* Το επίσημο νόμισμα είναι το αμερικανικό δολάριο και τα ευρώ γίνονται

δεκτά μόνο στις τράπεζες.

· H πόλη έχει αρκετή εγκληματικότητα και καλό είναι να είστε ιδιαίτερα

προσεκτικοί. Αποφύγετε την περιοχή του Casco Viejo και Panama Viejo τα βράδια.