Αναζήτηση
Το «όχι» των Γάλλων πολιτών – ιστορικά και διαχρονικά κατά πλειοψηφία
ευρωπαϊστών – στο Ευρωσύνταγμα υπήρξε αναμφισβήτητα ένα ισχυρό σοκ στην πορεία
της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Οι πολιτικές δυνάμεις της ηπείρου δεν μπορούν να αγνοήσουν αυτή την
πραγματικότητα. Και πάντως οι δυνάμεις της ευρωπαϊκής Αριστεράς και
Κεντροαριστεράς, οι δυνάμεις της κοινωνικής προοπτικής οφείλουν να λάβουν το
μήνυμα των πολιτών και χωρίς απλουστεύσεις και εμμονές να επανεξετάσουν τη
μέχρι σήμερα στρατηγική και τα πεπραγμένα τους. Προσωπικά έχω δημοσίως
τοποθετηθεί υπέρ του «ναι». Το θεωρώ σωστή θέση για την Ελλάδα και την Ευρώπη.
Ας μη μας διαφεύγει όμως πως αυτοί που καταψήφισαν το Ευρωσύνταγμα στη Γαλλία
είναι 6 στους 10 ψηφοφόρους των Σοσιαλιστών, σχεδόν 10 στους 10 των
κομμουνιστών και κυρίως το 70% των αγροτών, των εργατών και των ανέργων. Όλοι
αυτοί οι πολίτες δεν ταυτίζονται με τις δυνάμεις της άκρας Δεξιάς, του
ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Δεν είναι ντε και καλά φοβικοί με την
παγκοσμιοποίηση. Μια τέτοια ανάγνωση δεν είναι μόνο ασύμφορη. Είναι άδικη. Οι
δυνάμεις της ευρύτερης Αριστεράς δεν μπορεί να ξεμπερδέψουν με τη διαμαρτυρία
χθες των Γάλλων, σήμερα των Ολλανδών, αύριο και άλλων Ευρωπαίων πολιτών,
αποδίδοντας σε δευτερεύουσες αιτίες τη διαμαρτυρία τους ή λοιδορώντας και
υποτιμώντας τη σημασία και τη δυναμική της ψήφου τους.
Υποστηρίζω ότι εάν θέλουμε η ευρωπαϊκή ιδέα να ανακτήσει την ελκτική της
δύναμη δεν είναι δυνατόν να αφήσουμε το μέλλον της στη γραφειοκρατία των
ευρωπαϊκών ή εθνικών οργάνων ούτε ασφαλώς στο ευρωπαϊκό τραπεζικό κατεστημένο.
Χρειάζεται η εμπλοκή της πολιτικής με στόχους κοινωνικούς, όραμα και
ιδεολογία. Με συγκεκριμένες πολιτικές προτάσεις για το μέλλον αυτής της
ηπείρου, την κοινωνική της προοπτική και την ευημερία των πολιτών της.
Χρειάζεται να πείσουμε στην πράξη ότι η Ευρώπη μπορεί σιγά σιγά να
διαδραματίσει έναν νέο διεθνή ρόλο που θα την κάνει ικανή όχι μόνο να
επιφυλάσσεται, αλλά και να συγκρούεται, όταν υπάρχει λόγος, με την πολιτική
των ΗΠΑ. Ακόμη ότι η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είναι προς όφελος των
πολιτών της. Κυρίως όμως η κοινωνική Ευρώπη που από χρόνια αξιώνει
προτεραιότητα, χρειάζεται να τεθεί ως προτεραιότητα. H Οικονομική και
Νομισματική Ένωση ήταν σημαντική. Ωστόσο η εφαρμογή της συνδέθηκε με την
υποβάθμιση της κοινωνικής σύγκλισης και συνοχής. Τώρα η ανεργία, οι εργασιακές
σχέσεις, το μέλλον των αγροτών, η μετανάστευση, η ποιότητα του κράτους
πρόνοιας δεν μπορούν να περιμένουν. Τα δικαιώματα του πολίτη σε ατομικό και
κοινωνικό επίπεδο πρέπει να προταχθούν. H Αριστερά οφείλει να απαντήσει
θετικά, να μην υψώσει τείχη στο «όχι» που ακούγεται. Ίσως έτσι η γαλλική ψήφος
δεν οδηγήσει μόνο σε κρίση τη γαλλική πολιτική ζωή και σε καθυστέρηση τη
θεσμική συγκρότηση της Ευρώπης. Ίσως μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη για την
επιστροφή της πολιτικής και τη χειραφέτηση της Ευρώπης των πολιτών.
