«Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα» με ένα τηλεοπτικό συνεργείο μπορεί πολλά

ενδιαφέροντα να συμβούν. Κάποιος θα μιλήσει στην κάμερα για τον τόπο και τις

συνήθειές του. Και μέσα σ’ όλα θα πει πως η μητρική του γλώσσα είναι η

μακεδονική. Το συνεργείο θα επιστρέψει στην Αθήνα, στα στούντιο της κρατικής

τηλεόρασης. Θα εργαστεί πυρετωδώς για να είναι η εκπομπή έτοιμη στην ώρα της.

Θα μοντάρει, θα επενδύσει με μουσική. Για τεχνικούς λόγους όμως, η εκπομπή δεν

θα προβληθεί. Ένας παράξενος ιός έχει προσβάλει τα μηχανήματα κι αυτά

αρνούνται να εκπέμψουν το ταξίδι στη Μακεδονία. Για κακή μας τύχη, τις ίδιες

μέρες η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα εξετάζεται στην

Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και το μέλος της Επιτροπής από την

Πολωνία θέτει το ζήτημα της εκπομπής. H ελληνική αντιπροσωπεία αμήχανη

επικαλείται στην αρχή άγνοια και την επόμενη μέρα ανασύρει την εκδοχή του

τεχνικού προβλήματος. Λίγες ημέρες μετά η εκπομπή προβάλλεται κανονικά.

Τι είναι αυτός ο ιός που κάνει τα εύκολα – δύσκολα, που στενεύει τα μυαλά των

ανθρώπων, που επιχειρεί να χωρέσει τους ανοιχτούς ορίζοντες του ταξιδιού και

των ανθρώπων στα γκρίζα γραφεία ενός ραδιομεγάρου στην Αγία Παρασκευή; Ποιος

ιός προκαθορίζει τι δεν θα πρέπει να λένε οι κάτοικοι στα χωριά της

Μακεδονίας; Ποιος ιός κρίνει αν η μητρική γλώσσα κάποιου είναι συμβατή με τις

νόρμες των εγκεφάλων της κρατικής μας τηλεόρασης; Με την ίδια φοβική λογική

τόσα χρόνια σπρώχναμε την πολιτισμική μας ποικιλότητα κάτω από το χαλί,

θυσιάζοντας και τη στοιχειώδη ακόμη ανάγκη για ομαλή ενσωμάτωση των

μειονοτικών. Για παράδειγμα, οι δάσκαλοι των μουσουλμανοπαίδων της Θράκης

υπάγονταν στο υπουργείο Εξωτερικών και λειτουργούσαν σε ψυχροπολεμικό πλαίσιο,

σαν ήρωες του Γκράχαμ Γκριν. Χρειάστηκε να φτάσουμε στον 21ο αιώνα για να

σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί ένα γενναίο πρόγραμμα εκπαίδευσης των παιδιών της

μειονότητας με σεβασμό στην κουλτούρα τους.

Το χειρότερο είναι πως γενιές Ελλήνων διαπαιδαγωγήθηκαν με την ίδια λογική,

ώστε να θεωρούν την ύπαρξη μειονοτήτων ένα καλά κρυμμένο μυστικό και τη

διαφορετικότητα όχι πλούτο αλλά απειλή. Αρνούμενοι όμως να δούμε τον εαυτό μας

στον καθρέφτη και να αναγνωρίσουμε το πραγματικό μας πρόσωπο, αποποιούμαστε

έναν άλλο ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή μας. Τον ρόλο του θεματοφύλακα των

ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της σταθερότητας. Γιατί δεν αρκούν οι δηλώσεις ότι

αυτές οι αρχές διέπουν την εξωτερική μας πολιτική. Χρειάζονται και πράξεις

στην εσωτερική πολιτική. Ιδίως την ώρα που το δράμα της εθνικής μας

ονοματολογίας και μακεδονολογίας φαίνεται να φτάνει στο τέλος του και είμαστε

έτοιμοι να φορέσουμε για ακόμα μια φορά τον μανδύα του ανάδελφου που δεν

βρίσκει πουθενά κατανόηση.

Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι μέλος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα

του Ανθρώπου και τέως πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.