Περισσότεροι από μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι πάσχουν από ελονοσία,

διπλάσιοι απ’ ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες. H ασθένεια αυτή είναι σήμερα ένας

από τους μεγαλύτερους φονιάδες στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Τα νέα δεδομένα προέκυψαν από λεπτομερή έρευνα που προσφέρει την ακριβέστερη

μέχρι σήμερα εκτίμηση για την ελονοσία, η οποία σκοτώνει τουλάχιστον ένα

εκατομμύριο ανθρώπους κάθε χρόνο. Οι επιστήμονες πιστεύουν τώρα πως υπάρχουν

περίπου 515 εκατομμύρια κρούσματα μεταξύ των 2,2 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που

κινδυνεύουν από αυτή – περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού.

Σε χώρες όπως το Μαλάουι, η ελονοσία σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους κάθε

χρόνο απ’ όσους το AIDS, αλλά προσελκύει ελάχιστη προσοχή συγκριτικά με αυτό.

H ελονοσία ουδέποτε εντυπωσίασε τον κόσμο όπως συνέβη με το AIDS, μολονότι τα

θύματά της είναι κυρίως παιδιά. H ελονοσία είναι παλιά, το AIDS καινούργιο.

Ακόμη πιο σημαντικό, η ελονοσία δεν πλήττει τη Δύση – εκτός από τους τυχερούς

που κάνουν διακοπές στους τροπικούς -, ενώ το AIDS μάς απειλεί όλους. Ο ρυθμός

με τον οποίο σκοτώνει το παράσιτο που μεταδίδεται από τα κουνούπια κόβει την

ανάσα.

H προειδοποίηση

Ο νέος παγκόσμιος χάρτης της ελονοσίας δείχνει ότι η συχνότητά της στην Αφρική

είναι περίπου 50% υψηλότερη απ’ ό,τι έδειχναν προηγούμενες εκτιμήσεις του

Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και έως 200% υψηλότερη σε περιοχές εκτός της

Αφρικής, όπως στη Νοτιοανατολική Ασία.

Ο καθηγητής Ρόμπερτ Σνόου των Ερευνητικών Εργαστηρίων Wellcome Trust στο

Ναϊρόμπι της Κένυας, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας, προειδοποιεί ότι οι

πραγματικοί αριθμοί πιθανόν να είναι ακόμη υψηλότεροι.

«Υιοθετήσαμε μια συντηρητική προσέγγιση στην εκτίμηση των κρουσμάτων, αλλά

ακόμη κι έτσι το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ ό,τι πιστεύαμε

προηγουμένως» δήλωσε.

Απειλεί περίπου το 40% του κόσμου

ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΕΞΙ XPONIA ο ΠΟΥ έθεσε στόχο να μειώσει στο μισό έως το 2010

τον αριθμό των θανάτων από ελονοσία, αντίθετα όμως ο αριθμός αυτός αυξήθηκε

κατά τουλάχιστον 25% και σε μερικές περιοχές μέχρι και 50%, επειδή τα θύματα

δεν είχαν το κατάλληλο φάρμακο. Εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά πέθαναν άσκοπα.

Μολονότι μπορεί σε μεγάλο βαθμό να προληφθεί, η ελονοσία παραμένει ένας από

τους μεγαλύτερους φονιάδες παιδιών κάτω των πέντε ετών. H ασθένεια εξαλείφθηκε

από τις βιομηχανικές χώρες του βορείου ημισφαιρίου πριν από περίπου μισό

αιώνα, αλλά εξακολουθεί να απειλεί περίπου το 40% του κόσμου – ως επί το

πλείστον στις φτωχότερες χώρες της Αφρικής, της Νότιας Αμερικής και της Νότιας

Ασίας. Περισσότεροι από 80 στους εκατό θανάτους από ελονοσία σημειώνονται στη

μαύρη Αφρική και ο ΠΟΥ εκτιμά πως κάθε μέρα η ασθένεια σκοτώνει 3.000 παιδιά.

Όσα επιβιώνουν πάσχουν συχνά από εγκεφαλικές ασθένειες ή παράλυση.

Οικονομολόγοι του ΟΗΕ αναφέρουν την ελονοσία ως μία από τις τέσσερις κορυφαίες

αιτίες της φτώχειας στην Αφρική.

H χλωροκίνη δεν σώζει πια

ΕΠΙ 40 XPONIA η χλωροκίνη ήταν η συνήθης θεραπεία για την ελονοσία. Οι

ασθενείς κατάπιναν δύο χάπια όταν εκδηλωνόταν ο πυρετός και μέσα σε 48 ώρες

ήταν καλύτερα. Ήταν ασφαλής, αποτελεσματική και φθηνή. Αλλά τις τελευταίες

δεκαετίες, ένα στέλεχος της ελονοσίας ανθεκτικό στα φάρμακα, το Πλασμώδιο το

δρεπανωτό (Plasmodium falciparum) αναπτύσσεται στην Αφρική και σήμερα

ευθύνεται για πάνω από το 90% των κρουσμάτων. Έρευνες στην Ανατολική Αφρική

έδειξαν πως σχεδόν τα δύο τρίτα των ασθενών στους οποίους χορηγήθηκε χλωροκίνη

και σχεδόν οι μισοί από αυτούς στους οποίους χορηγήθηκε ο διάδοχος της

χλωροκίνης, η σουλφαδοξίνη-πυριμεθαμίνη (sulfadoxine-pyrimethamine), υπέκυψαν.

Οι μόνες αποτελεσματικές θεραπείες είναι αυτές που βασίζονται στο artemesinin,

ένα φάρμακο που κατασκευάζεται από ένα αγριόχορτο που φυτρώνει στην Αφρική και

την Άπω Ανατολή.

Επιμέλεια: Γιώργος Αγγελόπουλος