Αναζήτηση
Έπειτα από ένα χρόνο περιπλάνησης στις περιοχές του άγονου λαϊκισμού και
της υποσχεσιολογίας που την κατηύθυνε προεκλογικά και την καταδιώκει ακόμη, η
κυβέρνηση Καραμανλή αρχίζει σιγά- σιγά να έρχεται σε επαφή με τα μεγάλα
μακροχρόνια διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας.
|
|
Πειραματίσθηκε με την απογραφή και το δημοσιονομικό πρόβλημα, έχασε πολύτιμο
χρόνο στην προσπάθειά της να ελέγξει το κράτος, πήγε να παίξει πολιτικά με την
οικονομία, αλλά στο τέλος νικήθηκε από την αδυναμία της να διαχειρισθεί τα
τρέχοντα, τα καθημερινά, εκείνα που τελικώς ορίζουν τα πράγματα.
Τα έσοδα. Στον χρόνο που πέρασε ανέδειξε σε μείζονα τα δημόσια
οικονομικά, αλλά δεν έκανε τίποτε για τον έλεγχο και τη διόρθωσή τους.
Αντιθέτως μάλιστα ακινητοποίησε τον μηχανισμό των εσόδων, δεν μπόρεσε να
ελέγξει τις δαπάνες και μαζί έχασε τα όποια αναπτυξιακά πλεονεκτήματα είχαν
διαμορφωθεί κατά την προηγούμενη περίοδο. Απορροφήθηκε από τον πολιτικό στόχο,
εγκλωβίσθηκε στο δόγμα της «ήπιας προσαρμογής», δεν εισήλθε όταν έπρεπε στον
κύκλο των μεταρρυθμίσεων, χάνοντας το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού και της
ανοχής που συνήθως προσφέρει η κοινή γνώμη σε νεοεκλεγείσες κυβερνήσεις.
Ανάπτυξη. Ουσιαστικά η Νέα Δημοκρατία πλήρωσε την έλλειψη
προετοιμασίας, την αδυναμία της να αξιολογήσει κατά τρόπο πραγματιστικό τα
προβλήματα της χώρας. Τώρα υπό την πίεση κατηγοριών για απραξία, αλλά και υπό
το βάρος της σκληρής πραγματικότητας ο κ. Γ. Αλογοσκούφης αναγκάσθηκε να
μετακινηθεί. Όπως απέδειξε η περίπτωση του ΛΑΦΚΑ και τόσα άλλα, οι υποσχέσεις
δεν μπορούν να τηρηθούν αν δεν υπάρξει πολιτική διόρθωσης των δημοσίων
οικονομικών και αν δεν διαμορφωθούν ταυτοχρόνως συνθήκες ανάπτυξης. Μετά ένα
χρόνο στο τιμόνι της οικονομίας ο κ. Αλογοσκούφης γνωρίζει ότι του λείπουν
χρήματα και πως όσα και αν πάρει από τους πολίτες δεν φθάνουν. Έχει πλέον
κατανοήσει πως για να τρέξει η οικονομία πρέπει να διαμορφωθούν προϋποθέσεις
δημιουργίας νέου πλούτου.
Έτσι για πρώτη φορά τις προηγούμενες ημέρες περιέγραψε με σχετική σαφήνεια
επιμέρους στόχους της οικονομικής πολιτικής, προσδιορίζοντας ως ένα βαθμό τα
μέσα και τις περιοχές της προσαρμογής.
Τα ωράριο. Διατήρησε βεβαίως το δόγμα της «ήπιας προσαρμογής», αλλά
προανήγγειλε επέμβαση στην ευρύτερη περιοχή των δημοσίων επιχειρήσεων και
οργανισμών, αναγνωρίζοντας επίσης την ανάγκη μεταβολών, τόσο στην αγορά
εργασίας όσο και στο καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης. Ακόμη ο υπουργός Ανάπτυξης
κ. Δημ. Σιούφας και ο υφυπουργός κ. I. Παπαθανασίου δείχνουν πιο κινητικοί απ’
ό,τι στο παρελθόν, προσπαθούν να κινηθούν στο λεγόμενο διαρθρωτικό πεδίο.
Χαρακτηριστικές είναι οι προωθούμενες αλλαγές στο ωράριο λειτουργίας των
εμπορικών καταστημάτων και γενικώς αισθάνεται πια ο καθείς πως η κυβέρνηση
επιχειρεί τα πρώτα δειλά βήματα, ανοίγει θέματα και εκτίθεται σε αντιδράσεις
κοινωνικών ομάδων. Συμβαίνει τούτο για πρώτη φορά ύστερα από ένα χρόνο στην
εξουσία.
Το κράτος. Με βάση τα όσα περιέγραψε ο κ. Αλογοσκούφης, η επέμβαση στην
ευρύτερη περιοχή του δημοσίου τομέα ορίζεται κατ’ αρχήν από την στόχευση για
μείωση της συμμετοχής του κράτους στην οικονομία σε ποσοστό 1% τον χρόνο,
σταθερά για μια πενταετία. H στόχευση αυτή μάλιστα εξειδικεύεται με την
αποδέσμευση από τον κανόνα του 51% για τη συμμετοχή του κράτους ακόμη και για
στρατηγικού χαρακτήρα κρατικές επιχειρήσεις, όπως π.χ. η ΔΕΗ. Με την παραπάνω
εξειδίκευση και με την αναφορά στα θέματα της αγοράς εργασίας και του
Ασφαλιστικού, προβάλλοντας ως υποδείγματα τον ΟΤΕ και την Εμπορική Τράπεζα, η
κυβέρνηση δίδει στίγμα, κάνει το επόμενο βήμα, προσπαθεί να ξεφύγει από τη
λογική των ισορροπιών και της πολιτικής χωρίς κόστος. Ανεξαρτήτως πώς
αξιολογεί κανείς τη συγκεκριμένη απόπειρα, αν δηλαδή προσφέρει τη ζητούμενη
διέξοδο στο αναπτυξιακό και δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας, η αλήθεια είναι
ότι δημιουργεί για πρώτη φορά περιβάλλον άσκησης πραγματικής πολιτικής στον
οικονομικό τομέα. Τώρα έχουμε κάτι, ξέρουμε σε ποιες περιοχές και με ποιες
στοχεύσεις θα κινηθεί η κυβέρνηση.
Ο ΟΤΕ πιλότος για τις μεγάλες ΔΕΚΟ
Με τις πρόσφατες ανακοινώσεις του κ. Αλογοσκούφη μπορεί κανείς να κατανοήσει
πού οδηγούν οι πρωτοβουλίες Βουρλούμη, σε τι κατατείνει το άνοιγμα του
Ασφαλιστικού στην Εμπορική, τι θα παιχθεί στη ΔΕΗ και στον ΟΠΑΠ και τι θα
γίνει με τις κρατικές γαίες.
Ειδικότερα καθίσταται σαφές πια ότι σκοπός του κ. Βουρλούμη είναι να απαλλάξει
τον ΟΤΕ από το υπερβάλλον εργατικό δυναμικό και να μετατρέψει σταδιακά τον
οργανισμό σε ιδιωτικώς λειτουργούσα επιχείρηση με ελαστικές συμβάσεις
εργασίας, χωρίς μονιμότητα. Σε επόμενο στάδιο πιθανώς να επιδιώξει τη
συγχώνευση του ΟΤΕ με την Cosmote και ακολούθως να αναζητήσει στρατηγικό
εταίρο, με το βλέμμα στραμμένο στη Μαδρίτη και στην ισπανική Telefonica, η
οποία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον και ο κ. Βουρλούμης βρίσκεται σε ανοιχτή
γραμμή μαζί της από τις πρώτες ημέρες ανάληψης των καθηκόντων του.
Ιδιωτικοποιήσεις. Το μοντέλο του ΟΤΕ, στο βαθμό που ευδοκιμήσει, θα
αποτελέσει βάση και για τις άλλες μεγάλες ΔΕΚΟ. Είναι φανερό πια ότι η
αναγγελία απεγκλωβισμού του κράτους από το δεσμευτικό 51% αφορά πρώτα απ’ όλα
τη ΔΕΗ και βεβαίως, τον ΟΠΑΠ, την εταιρεία του αεροδρομίου των Σπάτων, τα
λιμάνια, την ΕΥΔΑΠ και άλλες κρατικές επιχειρήσεις. Ειδικώς για τη ΔΕΗ, μετά
και την άκομψη απομάκρυνση Νέζη, τα σχέδια διαφόρων μπορεί να φθάνουν μέχρι
και την πώληση μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. Επίσης η ιδιωτικοποίηση των λιμανιών
μπορεί να συνδεθεί με σχέδια προσέλκυσης των δύσκολων και «δύσπιστων»
εφοπλιστικών κεφαλαίων, τα οποία έλκονται μόνο από φιλελεύθερες και ανοιχτές
αγορές, δεν αντέχουν σε περιορισμούς, πολυνομία και φορολογικές επιβαρύνσεις.
Το Ασφαλιστικό. Πέραν αυτών η επίλυση του Ασφαλιστικού των τραπεζών ή
έστω η επίτευξη λύσης μόνο για την Εμπορική υπολογίζεται ότι θα προκαλέσει
κίνηση στο τραπεζικό πεδίο. Όπως όλα δείχνουν η κυβέρνηση θα κατευθυνθεί σε
λύσεις κατά μόνας και αυτό μαρτυρεί η επιλογή της να καλύψει με 1 δισ. ευρώ τα
ασφαλιστικά προβλήματα της Αγροτικής Τράπεζας. Αν λοιπόν με βάση τα παραπάνω
απαλλαγεί η Εμπορική από το ασφαλιστικό βάρος, τότε θα πρέπει να θεωρείται
βεβαία η αύξηση της συμμετοχής των Γάλλων της Credit Agricole και η ενίσχυση
της παρουσίας τους στην ελληνική τραπεζική αγορά. Αν τούτο συμβεί το ντόμινο
κινήσεων μπορεί να επανεμφανισθεί στην εγχώρια τραπεζική αγορά.
Επενδύουν τώρα στο Χρηματιστήριο
H κυβέρνηση επιχειρεί να διαμορφώσει περιβάλλον αλλαγών, το οποίο αν ενισχυθεί
και δεν καταρρεύσει με το πρώτο φύσημα του αγέρα και τις βέβαιες
συνδικαλιστικές αντιδράσεις, θα ευνοήσει και πιο προωθημένες κινήσεις στον
τομέα της αξιοποίησης κρατικών γαιών, όπου περιβαλλοντολογικοί και άλλοι
παράγοντες δεν επιτρέπουν κινήσεις απροετοίμαστες.
Συνθήκες ανόδου. Αυτή η προσδοκία είναι άλλωστε εκείνη που έχει
κινητοποιήσει τελευταίως και τη χρηματιστηριακή αγορά. Με αυτά και με τούτα η
κυβέρνηση κλείνει το μάτι στους επενδυτές του Χρηματιστηρίου, τους καλεί
ουσιαστικά να τοποθετηθούν σε μια αγορά που θα έχει εξελίξεις και θα είναι
ικανή να μεταδώσει ελπιδοφόρα νέα. Οι ξένοι είχαν λάβει εγκαίρως σήματα και
μηνύματα, τοποθετήθηκαν και συνεχίζουν να τοποθετούνται στη Σοφοκλέους,
διαμορφώνοντας συνθήκες ανόδου εδώ και καιρό. Είναι η πρώτη φορά από το 1999
που «χτίζεται» κάποιος μύθος για την εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά. Μπορεί τις
τελευταίες μέρες να δέχθηκε κάποιες πιέσεις μετά όσα ατυχή μεσολάβησαν με την
απομάκρυνση Νέζη από τη ΔΕΗ και όσα τραγικά συνέβησαν με τον ΛΑΦΚΑ και
κατέδειξαν από ποια φαντάσματα καταδιώκεται η κυβέρνηση Καραμανλή, αλλά το
κλίμα παραμένει και θα συντηρηθεί από το οικονομικό επιτελείο.
Αντιδράσεις. H διάρκεια και η αντοχή του θα εξαρτηθεί από τη συνέπεια
λόγων και έργων. Μέχρι τώρα οι περισσότεροι έχουν πολλούς λόγους να παραμένουν
δύσπιστοι. Ο χρόνος θα δείξει πόσο ειλικρινής είναι ο κ. Αλογοσκούφης, πόσο θα
υπηρετήσει και θα υπερασπίσει τη νέα, με διαρθρωτικά στοιχεία οικονομική
πολιτική, που αρχίζει να αχνοφαίνεται και για πρώτη φορά εκτίθεται σε
αντιδράσεις.
