«Tροπική περεστρόικα»

H μετά τον Κάστρο εποχή έχει ήδη αρχίσει. Στην Αβάνα, η αντιπολίτευση

σηκώνει κεφάλι και παίρνει ξανά την πολιτική πρωτοβουλία. Δύο γνωστοί

διαφωνούντες, ο Ελισάρντο Σάντσες και ο Βλαντιμίρο Ρόκα δημοσιοποίησαν χθες

ένα πρόγραμμα 36 – οικονομικών κυρίως – σημείων «προκειμένου να εξέλθει η

Κούβα από την κρίση» και να δρομολογηθούν «οι αλλαγές που χρειάζεται».

Ελισάρντο Σάντσες: Πρόεδρος της Κουβανικής Επιτροπής των Δικαιωμάτων του

Ανθρώπου και της Εθνικής Συμφιλίωσης. Βλαντιμίρο Ρόκα: Συντονιστής του Todos

Unidos (Όλοι Ενωμένοι) του κινήματος που βρίσκεται πίσω από τις νέες

προτάσεις.

Περίπου δέκα μήνες έπειτα από το σφοδρό κύμα καταστολής που οδήγησε στις

φυλακές 75 διαφωνούντες, η κουβανική αντιπολίτευση ξαναβρίσκει τη χαμένη ορμή

της. Το πρόγραμμα Todos Unidos, που είναι βασισμένο στις συζητήσεις με περίπου

30.000 ανθρώπους, από τον Δεκέμβριο του 2002 έως τον Αύγουστο του 2003,

παρουσιάστηκε χθες από τον Ρόκα στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο σπίτι του,

στην Αβάνα.

Παρ’ όλο που η κυβέρνηση του Φιντέλ Κάστρο δεν παύει να περιγράφει τους

διαφωνούντες, εξόριστους και μη, ως «αντεπαναστάτες» που θέλουν να επαναφέρουν

το παλαιό καθεστώς, το Todos Unidos είναι μάλλον αριστερό – ένα είδος

«τροπικής περεστρόικα». Ο Σάντσες και ο Ρόκα, πρώην πολιτικοί κρατούμενοι και

οι ίδιοι, παίρνουν ως αφετηρία τις αρχές του σοσιαλιστικού Συντάγματος, όπως

είχε κάνει και ο Οσβάλντο Πάγια με το Σχέδιο Βαρέλα, που ζητεί ένα δημοψήφισμα

γύρω από τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις.

Χωρίς αποκλεισμούς

Ο Ρόκα είναι γιος του ιστορικού ηγέτη του κουβανικού κομμουνισμού, Μπλας Ρόκα,

του ανθρώπου που είχε επιφορτισθεί με την κατάρτιση του Συντάγματος. Ο Σάντσες

ήταν παλαιότερα καθηγητής μαρξισμού-λενινισμού στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας.

Και οι δύο τους συμβολίζουν την εξέλιξη των νοοτροπιών. Ο Ρόκα ζήτησε χθες τη

συμμετοχή «χωρίς αποκλεισμούς» όλων των Κουβανών, «στο νησί, το εξωτερικό,

ακόμα και στους κόλπους της κυβέρνησης». Κατηγόρησε το καθεστώς ότι εμποδίζει

«με την ακαμψία του» τον λαό να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής του και φρενάρει

κάθε προσωπική πρωτοβουλία. Επεσήμανε, τέλος, πως η κατάσταση των

(περισσοτέρων από 300) πολιτικών κρατουμένων της Κούβας γίνεται κάθε ημέρα

«ολοένα και πιο δύσκολη» – περίπου είκοσι βρίσκονται σε «κρίσιμη» κατάσταση.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ME ΤΟΥΣ ΣΑΝΤΣΕΣ KAI ΡΟΚΑ

«Θέλουμε να κάνουμε διάλογο με όλους»

Για ποιο λόγο έχουν οι προτάσεις σας ως αφετηρία το κουβανικό Σύνταγμα;

Βλαντιμίρο Ρόκα: Θέλουμε να δείξουμε ότι η κουβανική κυβέρνηση

παραβιάζει το ίδιο της το Σύνταγμα, ότι πρόκειται για μία de facto εξουσία,

στερούμενη νομιμότητας. Δεν θα υπάρξει αλλαγή στην Κούβα εάν δεν βρούμε μία

γλώσσα κατανοήσιμη, ικανή να προκαλέσει μια λαϊκή κινητοποίηση και να

ταρακουνήσει το καθεστώς.

Βλέπετε να χαράζει στην Κούβα μια μετάβαση προς τη δημοκρατία;

Ελισάρντο Σάντσες: H Κούβα δεν θα αποτελέσει την εξαίρεση στον κανόνα

του εκδημοκρατισμού στη Λατινική Αμερική ή αλλού. Το βασικό εμπόδιο σε έναν

εθνικό διάλογο βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο της κυβερνητικής ηγεσίας. H

συντριπτική πλειονότητα των Κουβανών επιθυμεί την εκσυγχρονιστική

μεταρρύθμιση, χωρίς να υπάρξει οπισθοχώρηση στο κοινωνικό επίπεδο. Σχεδόν όλη

η ιντελιγκέντσια, η πολιτική και στρατιωτική τάξη, η νομενκλατούρα θέλουν την

αλλαγή, ακόμα και αν κανείς δεν τολμά να το πει. Εκφράζουμε λοιπόν μια ελπίδα

απόλυτα λογική σε ένα καθεστώς που διανύει το 46ο έτος του!

B.P.: Μία ειρηνική λύση προϋποθέτει μια διαπραγμάτευση. Είμαστε λοιπόν

έτοιμοι να κάνουμε διάλογο με όλους, χωρίς καμία προκατάληψη.

Ελπίζετε λοιπόν να ευαισθητοποιήσετε ακόμα και τους οπαδούς του Κάστρο;

B.P.: Δεν αποκλείουμε κανέναν. H έξοδος από την κρίση είναι υπόθεση

όλων των Κουβανών και όχι μιας ομάδας που απαιτεί να υπαγορεύσει στην υπόλοιπη

χώρα τι πρέπει να κάνει.

Τα βασικά σημεία του προγράμματος

* Καταβολή σε δολάρια μέρους του μισθού όσων εργάζονται σε εταιρείες ή

υπηρεσίες που χρησιμοποιούν αυτό το νόμισμα.

* Ελευθερία του επιχειρείν.

* Ελεύθερη αγορά και πώληση οχημάτων, δυνατότητα χρησιμοποίησής τους

για τις δημόσιες μεταφορές.

* Ελεύθερη είσοδος και έξοδος από τη χώρα για όλους τους Κουβανούς.

* Ελεύθερη πρόσβαση στο Ίντερνετ, την καλωδιακή και δορυφορική

τηλεόραση, άρση του κρατικού μονοπωλίου στην ενημέρωση.

* Τέλος στη στρατιωτική θητεία, αποστρατιωτικοποίηση της κοινωνίας,

εκσυγχρονισμός των ενόπλων δυνάμεων.

* Ελεύθερη επιλογή ακαδημαϊκής καριέρας, χωρίς διακρίσεις με βάση την

πολιτική, τη θρησκεία ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό.

* Απο-πολιτικοποίηση της εκπαίδευσης, απαγόρευση της πολιτικής

κατήχησης.

* Απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων.

* Κατάργηση της θανατικής ποινής, μεταρρύθμιση του ποινικού κώδικα.

* Ελευθερία του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι.

* Διαφάνεια όσον αφορά την οικονομική κατάσταση και το εξωτερικό χρέος.

* Πρόσβαση των Εκκλησιών στα MME.

LINKS:

* www.proyectotodosunidos.com/

* www.derechos.org/nizkor/cuba/

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κίττυ Ξενάκη