ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ

Ο Ροβήρος Μανθούλης ήταν από τους πρωτοπόρους στο ελληνικό σινεμά των αρχών

του ’60 που ήρθε σε ρήξη με το κατεστημένο. H χούντα του ’67 τον έστειλε στο

Παρίσι, όπου και ζει, αλλά «οι ζουμερότερες πρεμιέρες της ζωής μου ήταν πάντα

ελληνικές» λέει ο ίδιος. Μέχρι τώρα έχει γυρίσει 120 ταινίες – οι περισσότερες

ντοκιμαντέρ – και το Φεστιβάλ Μεσογειακού Ντοκιμαντέρ της Σάμου τιμά αυτές τις

μέρες το σύνολο του έργου του.

Πότε πέρασαν, κιόλας, 40 χρόνια από τότε που κάνατε τις πρώτες ταινίες σας;

Σαράντα χρόνια είναι λίγα για τους ποιητές. Ο δάσκαλός μου ο Αισχύλος ήταν 80

όταν έγραψε την Ορέστεια. Αναρωτιέμαι πολύ θυμοσοφικά τι θα γίνουν οι 120

ταινίες που μου μένουν, ακόμα, να γυρίσω.

Σας βραβεύουν στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Σάμου για το συνολικό σας έργο.

Άρα… γεράσατε;

Ο Όσκαρ Ουάιλντ έλεγε πως το πρόβλημα όταν γερνάς είναι ότι αισθάνεσαι πολύ

νέος.

Διάσημος, κάτοικος Παρισιού εδώ και δεκαετίες, αλλά και Έλληνας;

Το Παρίσι για μένα είναι μία συνοικία της Αθήνας. Το ‘φερε η τύχη να είμαι το

πρώτο χωνί που μιλούσε στην Κατοχή στο λαό των Εξαρχείων.

Αν στεκόσασταν σήμερα «Πρόσωπο με πρόσωπο» με τον εαυτό σας, τι θα του

λέγατε;

Να τελειοποιηθεί στα αρχαία ελληνικά και να κόψει το τσιγάρο.

Μεγαλώσατε ταξιδεύοντας σε όλο τον κόσμο. Πόσο σοφός νιώθετε;

Ζήλευα πάντα τον Καζαντζάκη για τα βιβλία που έγραψε ταξιδεύοντας. Τα δικά μου

ταξίδια ήταν όλα κινηματογραφικά. Όσο για τη «σοφία», αυτή είναι μονίμως ένα

βήμα πιο μπροστά από σένα, όσο και να την κυνηγάς.

Τι αγαπάτε περισσότερο, τις ταινίες με υπόθεση ή τα ντοκιμαντέρ;

Είναι ένα και το αυτό και τα δύο. Μια υποκειμενική αντιμετώπιση του κόσμου.

Ποιο θεωρείτε ότι είναι «καλό ντοκιμαντέρ»;

Τα καλά ντοκιμαντέρ είναι επώδυνα, όπως και η καλή ποίηση. Κάνει τη ζωή

κομμάτια και την ανασυνθέτει για να δείξει στο θεατή ποιος πραγματικά είναι.

Γιατί το είδος του ντοκιμαντέρ γνωρίζει άνθηση στις μέρες μας;

Κατ’ αρχήν είναι οικονομικοί οι λόγοι, αλλά και γιατί στο ντοκιμαντέρ μπορεί

να φανεί καθαρά η ικανότητα ή μη του σκηνοθέτη, αφού η κινηματογραφική τέχνη

είναι καθαρά έργο σκηνοθέτη.

Ποια σχέδια υπάρχουν για το επόμενο έργο σας;

Θα σας απαντήσω με τη φράση του Μπρεχτ: Κουράζομαι πολύ, ετοιμάζω το επόμενο

λάθος μου.

Το Χόλιγουντ σήμερα κυριαρχεί σ’ όλο τον κόσμο – εκτός Γαλλίας – και

δύσκολα μπορεί να φανεί το έργο ενός άλλου δημιουργού…

Ο εμπορικός κινηματογράφος ζητάει σταρ και θέαμα για να αντιστρατευτεί την TV.

Όμως ο κινηματογράφος είναι η ακτινογραφία της ψυχής ενός λαού. Είναι εθνικό

κεφάλαιο και πρέπει να έχει μερίδιο στον κρατικό προϋπολογισμό.

Ύστερα από έναν αιώνα ύπαρξης του κινηματογράφου, πού βρίσκεται σήμερα αυτή

η τέχνη;

Ο σημερινός κινηματογράφος είναι πιο οικείος, κοντά στον απλό άνθρωπο.

Περιμένω να γίνει ποιητικότερος.

Υπάρχουν σήμερα νέα ρεύματα και τάσεις στον κινηματογράφο;

Βία, σεξ και τεχνικά εφέ στον εμπορικό κινηματογράφο. Στον υπόλοιπο, καμία δεν

μοιάζει με καμία. Ζούμε την εποχή της διάσπασης του ατόμου και της κοινωνίας.

Τι χωρίζει την Ελλάδα του ’60 με τη σημερινή;

H Ελλάδα του ’60 ήταν λογοκριμένη, αλλά μονίμως επαναστατική. H σημερινή

Ελλάδα κρύβει ταλέντα αλλά της λείπουν τα κύματα. H συλλογική έμπνευση. Κάτι

σαν τη συλλογική μνήμη.

Τότε ο κόσμος υπέφερε, αλλά είχε όνειρα. Σήμερα;

Ο κόσμος υπέφερε τότε αλλά διασκέδαζε καλύτερα από σήμερα. Τρώγαμε λιγότερο

και ήμασταν πιο κομψοί. Ίσως επειδή είχαμε όνειρα ήμασταν πιο κόσμιοι και πιο

ρομαντικοί.

Πώς βλέπετε τον σημερινό Έλληνα;

H Ελλάδα είναι ένα καζάνι από Έλληνες που δεν μοιάζουν μεταξύ τους. Κανείς δεν

ξέρει τι θέλει ο Έλληνας, ούτε ο ίδιος. Θέλει, πάντως, περισσότερο από αυτά

που έχει. Δεν ξέρω αν αυτό είναι καλό ή κακό…

Με τι μοιάζει η σημερινή «πολιτισμένη» Δύση;

Ας μην ονομάζουμε την τεχνοκρατική κοινωνία πολιτισμό. Θα βρούμε περισσότερες

πολιτιστικές αξίες σε φτωχές χώρες. H αλαζονεία της Δύσης θα αποβεί εις βάρος

της.

H επανάσταση, λένε, χάθηκε, αλλά ο έρωτας;

H επανάσταση ήταν σε κακά χέρια. Και άργησε να δώσει αποτελέσματα. Αλλά τα

έδωσε χωρίς να το καταλάβει κανείς. Μήπως ο έρωτας δεν υπέστη την επανάστασή

του; Αλλά ο έρωτας έχει ανάγκη από καλλιέργεια για να αποτελέσει στοιχείο

πολιτισμού και όχι σκέτη βαρβαρότητα. Τηλεόραση, μ’ ακούς;

Σήμερα η γενιά σας είναι εξουσία, πώς την κρίνετε;

H εξουσία είναι επιστήμη και ταλέντο, όχι ικανότητα περισυλλογής ψήφων.

Συνεχίζετε να ονειρεύεστε έναν καλύτερο κόσμο;

Ο άνθρωπος έχει μεταφυσική ανάγκη από το όνειρο. Στα όνειρα δεν υπάρχει ποτέ ο

θάνατος. Και στη ζωή ο άνθρωπος κλείνει τα μάτια για να μη βλέπει την

αθλιότητα και τη μοχθηρία.

Τελευταία Νέα