Mια μηχανική… τσούχτρα θα καταγράψει τη ζωή

H δόκτωρ Ίντιθ Γουάιντερ, επικεφαλής του Βιοφωτονικού Κέντρου στο

Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Harbor Branch της Καλιφόρνιας, σκέφθηκε κάτι

πρωτότυπο για να διερευνήσει τη συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής των πλασμάτων

που ζουν στην άβυσσο των ωκεανών. Αντί να ακολουθήσει τη συνηθισμένη μέθοδο,

δηλαδή να οργανώσει μια εξερευνητική αποστολή με τηλεκατευθυνόμενα ρομπότ ή με

ειδικά δίχτυα που θα έπιαναν ζωντανούς τους παράξενους κατοίκους του ωκεάνιου

πυθμένα, προτίμησε να φτιάξει ένα ομοίωμα τσούχτρας που θα κολυμπούσε αθόρυβα

στα βαθιά νερά χωρίς να αναστατώσει τη ζωή των θαλάσσιων πλασμάτων.

Βλέπετε, ένα μηχανικό ρομπότ, ακόμα και αν έχει τη δυνατότητα να φθάσει στο

εκπληκτικό βάθος των 6.000 μέτρων, με τον θόρυβο που κάνει, τους προβολείς που

ρίχνει ή ακόμη και το ηλεκτρικό πεδίο που μεταφέρει μαζί του, δημιουργεί

μεγάλη αναστάτωση. Από την άλλη πλευρά, ένα ειδικό δίχτυ που θα πιάσει κάποιο

παράξενο ψάρι, για να μεταφερθεί ζωντανό στο εργαστήριο και να μελετηθεί, πάλι

δεν θα βοηθήσει τους ειδικούς να καταλάβουν αυτά που θέλουν. Και στις δύο

περιπτώσεις δεν είναι δυνατό να απαντηθούν με σιγουριά ορισμένα ερωτήματα,

όπως σε ποιες περιπτώσεις φωσφορίζουν κάποια ψάρια, αν χρησιμοποιούν τη μέθοδο

αυτή για να προσελκύσουν την τροφή τους ή για να προστατευτούν από τις

επιθέσεις άλλων πλασμάτων.

Με τη μηχανική τσούχτρα τα πράγματα είναι διαφορετικά, εξηγεί η Ίντιθ

Γουάιντερ. Το ομοίωμα φτιάχτηκε στα πρότυπα ενός είδους τσούχτρας που λέγεται

Atolla και η οποία εκπέμπει ένα μπλε φως γύρω από το κεφάλι της. H μηχανική

αυτή κατασκευή, που κινείται σε βάθος 700 μέτρων στα ανοικτά των δυτικών ακτών

των ΗΠΑ, είναι εφοδιασμένη με μια βιντεοκάμερα ώστε να αποτυπώνει από κοντινή

απόσταση τις συνθήκες υπό τις οποίες τα ψάρια φωσφορίζουν. Επιπλέον, ο

μυστικός παρατηρητής στήνει καρτέρι σε κάποιο σημείο του βυθού ώστε να μη

γίνεται αντιληπτός από τα ψάρια που παρακολουθεί και με ένα ειδικό φιλμ, που

δεν «αναστατώνει» το σκοτάδι του βυθού, μπορεί και καταγράφει στιγμιότυπα από

την καθημερινή ζωή των πλασμάτων. Με τον τρόπο αυτό η μηχανική τσούχτρα

κατέγραψε διάφορα παράξενα περιστατικά, όπως ένα πρωτόγονο είδος ψαριού, τη

μυξίνη, η οποία παρενοχλούσε έναν καρχαρία.

«Αυτόφωτα» ψάρια!

Στα βάθη των ωκεανών ζει ένας τεράστιος αριθμός πλασμάτων που δεν έχουν

καταγραφεί ακόμη. Υπολογίζεται ότι τα μισά ή και περισσότερα από αυτά τα ψάρια

εκπέμπουν το δικό τους ιδιαίτερο φως. Εφόσον αποδειχθεί ότι η μηχανική

τσούχτρα μπορεί να μεταδώσει εικόνες της άγνωστης ζωής στον ωκεανό, τότε οι

εμπνευστές του προγράμματος θα κατασκευάσουν και άλλα ομοιώματα που θα ριχθούν

σε πολλές θάλασσες.