Αναζήτηση
Ύστερα από επτά, περίπου, μήνες ο λαός θα κληθεί να κρίνει και να επιλέξει
αυτούς που θα τον κυβερνήσουν την επόμενη κυβερνητική περίοδο. H άποψη του
μεγάλου ποσοστού του εκλογικού σώματος είναι ήδη παγιωμένη και δύσκολα μπορεί
να αλλάξει εκλογική συμπεριφορά. Οι εκλογικές όμως μάχες κρίνονται από το
μικρό ποσοστό που απαρτίζουν εκείνοι που πρέπει να πειστούν… Αγώνας λοιπόν
από τους κυβερνώντες να πείσουν ότι υπήρξαν συνεπείς και αποτελεσματικοί,
αγώνας και από τους αντιπάλους τους για να αποδείξουν το αντίθετο και μαζί τη
δική τους επάρκεια στην αντιμετώπιση των βασικών προβλημάτων της κοινωνίας
μας.
Το ερώτημα είναι: ποια είναι τα βασικά προβλήματα της κοινωνίας μας και με
ποια φιλοσοφία και μέθοδο προσέγγισης προτείνουν να ανταποκριθούν οι διάφοροι
πολιτικοί σχηματισμοί; Κατά τους οικονομολόγους, τα βασικά προβλήματα είναι: η
παραγωγικότητα, η διανομή εισοδήματος και η ανεργία. Ο Paul Krugman
ισχυρίζεται: «Ο κατάλογος ίσως φανεί μικρός: και τι θα γίνει με τον πληθωρισμό
ή με τη διεθνή ανταγωνιστικότητα; τι με την κατάσταση των αγορών χρήματος και
κεφαλαίου ή με το δημοσιονομικό έλλειμμα; H απάντηση είναι ότι όλα αυτά τα
προβλήματα ανήκουν σε διαφορετική τάξη σοβαρότητας, και αυτό επειδή έμμεσα
επηρεάζουν την ευημερία μιας χώρας…». Τα δύο πρώτα προβλήματα τα αναλύουν
καθημερινά οι οικονομολόγοι με βάση φυσικά το σύστημα αξιών που
ενστερνίζονται. Το μόνο ίσως πρόβλημα για τους μη ειδικούς είναι κατά πόσον οι
προσεγγίσεις για την αντιμετώπισή τους είναι συμβατές με την προτεινόμενη κάθε
φορά φιλοσοφία διακυβέρνησης της χώρας. Το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η
πατρίδα μας (και πολλές άλλες χώρες) είναι η ανεργία. Το γεγονός αυτό έχει
τεράστια σημασία τόσο από άποψη κοινωνικής συνοχής και κύρους της χώρας όσο
και από την άποψη λειτουργίας της δημοκρατίας. Όταν το άτομο δεν μπορεί να ζει
με ευπρέπεια και αξιοπρέπεια από τη δουλειά του δεν μπορεί να αξιοποιήσει τα
δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη… Το πρόβλημα είναι δύσκολο αλλά
απαιτεί γενναιότητα και πολιτικό θάρρος για την αντιμετώπισή του… H μείωση
των ωρών εργασίας είναι ένα μέτρο για τη μείωση της ανεργίας και μαζί την
καλλιέργεια του ατόμου… αν φυσικά το μέτρο αυτό δεν οδηγήσει σε δεύτερη
δουλειά και αποχαύνωση από την κουλτούρα της τηλεόρασης…
Είναι γεγονός ότι οι μεγάλες διαφορές μεταξύ των μετριοπαθών τάσεων (από δεξιά
και αριστερά) έχουν αμβλυνθεί και πολλές αντιθέσεις που διαιρούσαν την
κοινωνία έχουν ρυθμιστεί, π. χ. σημασία της οικονομίας της αγοράς. Οι
αντιθέσεις βέβαια υπάρχουν και έχουν μετατεθεί, έχουν πάρει άλλες μορφές,
λιγότερο έντονες… αφού η ανάπτυξη επιτρέπει την άμβλυνση των διαφορών που
μπορούν να… οξυνθούν σε περίπτωση οικονομικών κρίσεων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε
ότι οι πολιτικές τάσεις είναι πραγματικότητες που εξελίσσονται, θέσεις μέσα σε
έναν κόσμο που ο ίδιος αλλάζει.
Αν και τα συστήματα αξιών των μεγάλων πολιτικών σχηματισμών δεν είναι πλήρως
κατανοητά από τους πολίτες που προβληματίζονται τι θα ψηφίσουν, είναι γεγονός
ότι και όταν τα μεγάλα κόμματα μοιράζονται κάποιες κοινές αξίες, δεν
μοιράζονται τις ίδιες ιεραρχήσεις και φυσικά τα ίδια συστήματα αξιών.
Ο πολίτης είναι αναγκαίο να γνωρίζει τα συστήματα αξιών των κομμάτων και τις
μεθοδολογίες προσέγγισης των βασικών προβλημάτων της κοινωνίας μας. Είναι
παράδοση της χώρας μας οι ηγέτες της, ιδιαίτερα την προεκλογική περίοδο, να
εκπέμπουν στις χαμηλές συχνότητες του λαού μας για να αγγίζουν τα πιο βαθιά
ένστικτά του. H δημοκρατία μας έχει ήδη ωριμάσει και οι πολίτες περιμένουν την
προσεκτική στάση των κομμάτων στα θέματα: 1) προστασίας του περιβάλλοντος, 2)
προστασίας και ανάδειξης του πολιτισμικού μας πλούτου, 3) παιδείας και
έρευνας, 4) απασχόλησης, 5) εξανθρωπισμού και εκπολιτισμού της κοινωνίας, 6)
πολιτισμού του ελεύθερου χρόνου, 7) ελέγχου και εξέλιξης της οικονομίας, 8)
οργάνωσης και αποτελεσματικότητας των δημοσίων υπηρεσιών, 9) μεταρρύθμισης των
θεσμών, 10) πορείας της νεολαίας, 11) οράματος της κοινωνίας μας.
Τα προβλήματα είναι γνωστά και υπαρκτά. Το γεγονός αυτό σημαίνει άραγε και
ύπαρξη πολιτικής ή περίοδο μειωμένων προσδοκιών;
Ο καθηγητής Χρήστος B. Μασσαλάς είναι πρόεδρος της Δ.E. του
Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
