Μαφιόζοι στη σκιά του Κρεμλίνου

Τρία χρόνια μετά την άνοδο του Πούτιν στην εξουσία, και σε πείσμα της

δέσμευσής του για «μία δικτατορία του νόμου», η μαφία εξακολουθεί να

ευδαιμονεί στη σκιά του Κρεμλίνου. Μόνο με τον Στρατό και τις παραφυάδες της

KGB δεν μπορεί κανείς, όπως αποδεικνύεται, να σβήσει τις κακές συνήθειες του παρελθόντος.

1η Ιανουαρίου 2000. Ο Μπορίς Γιέλτσιν αποσύρεται και παραχωρεί την προεδρία

της Ρωσίας στον Βλαντίμιρ Πούτιν. Οι δυτικές υπηρεσίες που ειδικεύονται στο

οργανωμένο έγκλημα στην πρώην ΕΣΣΔ προβλέπουν την ανάδυση νέων εγκληματικών

ομάδων.

Και εντούτοις οι υπηρεσίες διαπιστώνουν κάτι άλλο: την επάνοδο στο προσκήνιο

προσώπων που φιγουράριζαν από χρόνια στις εκθέσεις του FBI και της Ιντερπόλ.

Ανάμεσά τους, οι αδελφοί Τσερνόι, ο Λεβ, αλλά κυρίως ο Μιχαήλ, ο «βασιλιάς του

αλουμινίου».

Το νέο πρόσωπο

Και η «οικογένεια»; αναρωτιούνται οι υπηρεσίες. Ο πρόεδρος Πούτιν θα παύσει

άραγε κάθε σχέση με αυτή την ομάδα των τραπεζιτών, των βιομηχάνων, του

περιβάλλοντος τού Μπορίς Γιέλτσιν, που πλούτισαν στη σκιά του Κρεμλίνου, επάνω

στα ερείπια του σοβιετικού κομμουνισμού; Δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Ο

Βλαντίμιρ Βολότσιν, προσωπάρχης του Κρεμλίνου, ο Μιχαήλ Κασιάνοφ,

πρωθυπουργός, ο Βλαντίμιρ Ουστίνοφ, γενικός εισαγγελέας, παραμένουν στη θέση

τους. Το ίδιο και αρκετοί υπουργοί, οι οποίοι ανήκουν (είναι πασίγνωστο) στην

«οικογένεια».

Εμφανίζεται, εντούτοις, ένα νέο πρόσωπο: ο Ρόμαν Αμπράμοβιτς, συνεργάτης του

Μπορίς Μπερεζόφσκι, διευθυντής της πετρελαϊκής εταιρείας Sibneft, κυβερνήτης

της περιφέρειας Τσουκότκα. Οι φήμες στη Μόσχα τον παρουσιάζουν ως τον νέο

διαχειριστή των συμφερόντων της «οικογένειας». Τρία χρόνια αργότερα, οι

επιχειρήσεις του Αμπράμοβιτς είναι ανθηρότερες από ποτέ, και η «οικογένεια»

διατηρεί την ισχύ της.

Ο Τζαλόλ Καϊντάροβ εργαζόταν, από τις αρχές τις δεκαετίας του 1990, στον

«όμιλο» Τσερνόι. Ήταν υπεύθυνος για τη διατήρηση ενός «νόμιμου προσωπείου»

στις επιχειρήσεις του («κάθε χρόνο δαπανούσαμε από 35 έως 40 εκατομμύρια

δολάρια σε δωροδοκίες»), αλλά και για την παράνομη μεταφορά των κεφαλαίων του

ομίλου («μέσω τραπεζικών λογαριασμών, μετοχών, υπεράκτιων εταιρειών») σε

φορολογικούς παραδείσους της Δύσης. Το 1999, ο Καϊντάροβ συγκρούστηκε με τον

Τσερνόι. Αναγκάστηκε, φοβούμενος για τη ζωή του, να διαφύγει στο εξωτερικό.

Σήμερα, από θέση ασφάλειας, τον περιγράφει ως έναν «αφανή κυρίαρχο της ρωσικής

οικονομίας και πολιτικής».

Αιχμάλωτος

Εν έτει 2002, το ερώτημα παραμένει: Τι θέλει ο Βλαντίμιρ Πούτιν; Σύμφωνα με

τις δηλώσεις του, η απάντηση είναι απλή: μία σύγχρονη (κάτι που δεν σημαίνει

απαραίτητα δημοκρατική) Ρωσία, βασισμένη στην αποκατάσταση της εξουσίας του

κράτους και την οικονομική ανάπτυξη. «Θεωρητικά, ο Πούτιν έχει τη δύναμη να

κάνει ό,τι θέλει», λέει ο Καϊντάροβ. «Μόνο θεωρητικά, όμως».

Ο Πούτιν παραμένει αιχμάλωτος κάποιων ομάδων, ή και ατόμων, που σφετερίστηκαν,

στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και εκμεταλλευόμενες τις ανεξέλεγκτες

ιδιωτικοποιήσεις, τον φυσικό πλούτο της χώρας και συσσωρεύουν σήμερα πλούτη

εξάγοντας πρώτες και ενεργειακές ύλες χωρίς κανένα όφελος για τη χώρα.

Με τη συνέργεια της πολιτικής εξουσίας, οι ομάδες αυτές εξουδετερώνουν τους

ανταγωνιστές τους, αποθαρρύνουν τις ξένες επενδύσεις (ώστε να διατηρήσουν τα

προνόμιά τους) και εμποδίζουν την υιοθέτηση, στη Ρωσία, κάθε νόμου που θα

επέβαλλε ένα ελάχιστο διαφάνειας.

Παρά τις επίσημες δηλώσεις περί αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, τα συμφέροντά τους

συμπίπτουν απόλυτα με εκείνα του γραφειοκρατικού μηχανισμού, που στηρίζει τη

δύναμή του στην αδιαφάνεια και τις αντιφάσεις της νομοθεσίας.

Ανίσχυρος απέναντι στην ολιγαρχία του χρήματος, ο Πούτιν στηρίζει την εξουσία

του στις σιλοβίκι, τις δομές ισχύος και κυρίως τις μυστικές υπηρεσίες,

παιδί των οποίων είναι και ο ίδιος. Μόνο με τον Στρατό και τις παραφυάδες της

KGB όμως, το «καλύτερο» που μπορεί να κάνει κανείς, είναι έναν καταστροφικό

πόλεμο στην Τσετσενία…

ΠΟΥΤΙΝ

Σε επίπεδα ρεκόρ η δημοτικότητά του

Κατά έξι ποσοστιαίες μονάδες αυξήθηκε η δημοτικότητα του Ρώσου προέδρου

σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, φθάνοντας, σύμφωνα με δημοσκόπηση του

ινστιτούτου VTSIOM, το ποσοστό-ρεκόρ του 83%. Πίσω από την αύξηση αυτή,

αναλυτές και δημοσκόποι «βλέπουν» τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε ο Πούτιν

την κρίση με τους ομήρους στο θέατρο Ντρουμπόβκα της Μόσχας. Οι Ρώσοι μοιάζει

να εγκρίνουν τη «δυναμική» αντίδραση της ρωσικής κυβέρνησης παρά το γεγονός

ότι 127 όμηροι έχασαν τη ζωή τους από το αέριο που χρησιμοποιήθηκε για την

εξουδετέρωση των Τσετσένων ανταρτών, έπειτα από τρεις ημέρες πολιορκίας του θεάτρου.