ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΟΡΡΕΣ Περγαμηνή, ζωντανό υλικό αιωνιότητας

Την εποχή των αεροπλάνων ουδείς σκέπτεται να φτιάξει μια καραβέλα σαν του

Κολόμβου για να ανακαλύψει ξανά την Αμερική. Ο Μανώλης Κορρές ο Νάξιος, όμως,

αποφάσισε να κάνει ένα ανάλογο εγχείρημα, που μοιάζει με συναρπαστικό ταξίδι

πίσω στον χρόνο. Έψαξε και βρήκε τους ξεχασμένους τρόπους που χρησιμοποιούσαν

οι παλιοί για να κάνουν χαρτί από λεπτό επεξεργασμένο δέρμα εριφίων. Το πιο

ανθεκτικό και ακριβό χαρτί του κόσμου, που δεν σχίζεται εύκολα και επινοήθηκε,

όπως λέγεται, από τους κατοίκους της Περγάμου τον 2ο αιώνα π.Χ. για να

αντιμετωπίσουν επιτυχώς την απροθυμία των Αιγυπτίων να εξάγουν τον πάπυρο για

τις ανάγκες των γραφέων της Βιβλιοθήκης της Περγάμου. Από την περγαμηνή που

κόβεται σε φύλλα τετραδίου, κατάγεται και το βιβλίο.

«Η αναζήτηση του κατάλληλου δέρματος, από μικρά πάντα ζώα, αρχίζει από το…

χασάπικο και πρέπει να γίνει την κατάλληλη εποχή. Από τον Νοέμβριο έως τον

Απρίλιο», λέει ο Μανώλης Κορρές, περιγράφοντας ένα προς ένα τα στάδια της

επεξεργασίας. Όταν τα ερίφια αρχίζουν και βγαίνουν για βοσκή, το δέρμα του

ζώου μπορεί και να γρατσουνισθεί. Η επιλογή του δέρματος είναι βασική ώστε το

φύλλο της περγαμηνής που θα βγει να είναι λεπτό, σκληρό, στιλπνό, καθαρό και

λείο για να μη… σκοντάφτουν οι πένες με το μελάνι. Επιπλέον το δέρμα δεν

πρέπει να προέρχεται από παχύ ζώο.

Τα δέρματα πλένονται και ξαναπλένονται σε γλυκό και θαλασσινό νερό.

Καρφώνονται και τεντώνονται, εμβαπτίζονται σε εκχυλίσματα ριζών και βοτάνων

που περιέχουν φυσικές τανίνες, υλικά με τα οποία καθαρίζονται και

απολυμαίνονται και κατόπιν βάφονται. Σημασία έχει και το πέρασμα με κιμωλία,

που απορροφά το λίπος. Ακολουθεί πελέκημα με κοπίδι και αφαίρεση των στιβάδων,

ώστε να γίνει στιλπνό, ομοιογενούς πάχους και φίνο.

Γιατί δεν χρησιμοποιείτε τη «βιομηχανοποιημένη» περγαμηνή;

«Η αρετή της φυσικής κατεργασίας είναι ότι κρατά ζωντανούς τους ιστούς του

δέρματος και δεν το αλλοιώνει. Κρατά το «δακτυλικό αποτύπωμά του», τους

πόρους, τη φυσιογνωμία, που κάνει κάθε φύλλο μοναδικό».

Πώς βρήκατε αυτές τις πληροφορίες και τι κερδίσατε από αυτήν την

περιπέτεια;

«Ξεκίνησα πριν από 15 χρόνια από χόμπι. Επειδή υπήρξε ανταπόκριση από τον

κόσμο, μου έγινε δεύτερο επάγγελμα, αφού παράλληλα εργάζομαι στη Δευτεροβάθμια

Εκπαίδευση. Αφορμή ήταν ο μεγάλος θαυμασμός, η λατρεία που ένιωθα γι’ αυτό που

αποκαλούμε γραφή. Εννοώ την ανάπτυξη ενός μέσου για να ζωγραφίζει ο άνθρωπος

τη σκέψη του. Άρχισα να αναζητώ πληροφορίες σε βιβλία, σε όσους ήξεραν κάτι,

να πειραματίζομαι. Αυτό που κέρδισα, ήταν η επικοινωνία με τους ανθρώπους».

Στην έκθεση διακοσμημένων περγαμηνών χειρογράφων παρουσιάζονται εικαστικά έργα

στο πρότυπο των βυζαντινών, με κείμενα από τον Όμηρο έως τον Ελύτη, ιερά

κείμενα κ.ά. Τα γράμματα και ο πλούσιος διάκοσμος στον κολοφώνα είναι ανάλογα

με το ύφος και την εποχή του κειμένου. Ανεμολόγια, χάρτες και λιμενολόγια

αποτελούν μια δεύτερη ενότητα. Παράλληλα, οι Εκδόσεις του Φοίνικα κυκλοφορούν

σε συλλεκτική αριθμημένη έκδοση ένα χειρόγραφο βιβλίο, το τέταρτο του Μανώλη

Κορρέ, «Το όνειρο στο κύμα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (σε 700 αντίτυπα,

τιμή: 25 ευρώ).

INFO

«Διακοσμημένα χειρόγραφα σε περγαμηνή» διά χειρός Εμμανουήλ Κορρέ, του Ναξίου,

«Le Depot, Εκδόσεις Του Φοίνικα» (στοά Αρσακείου, τηλ. 210-3244.908). Από

απόψε έως 10 Ιανουαρίου. Τιμές: 200 – 1.880 ευρώ.