Η ασύμμετρη απειλή

Στην πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στις ΗΠΑ η ανθρώπινη τραγωδία είναι το

κυρίαρχο στοιχείο. Χιλιάδες ανύποπτοι, απλοί καθημερινοί άνθρωποι, πέφτουν

ανυπεράσπιστα θύματα του απρόσωπου τρόμου που επέρχεται μέσα σε εικόνες

αποκάλυψης. Η αλληλεγγύη στον πόνο και η ανεπιφύλακτη καταδίκη της πράξης

είναι αυτονόητα. Η ενέργεια αυτή αποτελεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και ως

τέτοιο πρέπει να αντιμετωπισθεί.

Η αντιμετώπιση της εγκληματικής πράξης στον πολιτισμένο κόσμο είναι δεδομένη,

η διαλεύκανση, η αποκάλυψη των ενόχων και η παραπομπή τους στη δικαιοσύνη.

Η νόμιμη άμυνα, η αυτοάμυνα έχουν όρια. Τυφλά αντίποινα εκδίκησης, ισοδυναμούν

με κήρυξη πολέμου εναντίον του Ισλαμισμού. Αποτελούν νίκη και δικαίωση των

τρομοκρατών και «νομιμοποίηση» του ιερού τους πολέμου.

Η στρατηγική του Ψυχρού πολέμου, των δύο τότε υπερδυνάμεων, είτε ως επιλογή

«πρώτου κτυπήματος» που θα εξουθένωνε τον αντίπαλο είτε ως αποτρεπτικά

επικαλούμενα αντίποινα, αφορούσε στόχους στις μεγάλες πόλεις, όπου ήταν

στοχευόμενα διηπειρωτικά πυρηνικά όπλα.

Σήμερα καμία δύναμη δεν είναι σε θέση να αναμετρηθεί στρατιωτικά με τις ΗΠΑ.

Μετά την τελευταία τρομοκρατική επίθεση όμως, όλες οι μεγάλες πόλεις, όχι μόνο

των ΗΠΑ, βρίσκονται σε ομηρεία κάτω από την απειλή της τρομοκρατίας. Περνάμε

σαφώς, λοιπόν, σε μια περίοδο ασύμμετρων κινδύνων και απειλών, όπου τα θέματα

της παγκόσμιας ασφάλειας μπαίνουν σε εντελώς νέα βάση.

Η τρομοκρατία στις ΗΠΑ εντόπισε κενά της εσωτερικής της ασφάλειας και κατάφερε

να πλήξει το γόητρο της χώρας και το ηθικό του αμερικανικού λαού. Και αυτά

χωρίς να αξιοποιηθούν βιολογικά ή χημικά ή πυρηνικά όπλα, κάτι που δεν μπορεί

κανείς, λόγω της διασποράς τους, να αποκλείσει στο μέλλον.

Ο φανατικός που αποκτά ψυχολογία που τον οδηγεί στη θυσία της ζωής του,

προφανώς λίγη σημασία δίνει για τις υπόλοιπες ανθρώπινες ζωές. Αυτός που

προχωρεί ψύχραιμα στην αυτοθυσία έχει οπλιστεί με ακαταμάχητο όπλο άλλης

ποιοτικής διάστασης και αποδεικνύεται περίπου άτρωτος από τα μέσα που έχουμε

στη διάθεσή μας για άμυνα.

Η αντίδραση των ΗΠΑ για λόγους αποκατάστασης του τρωθέντος γοήτρου, για λόγους

αναγκαίας αποτροπής μιας νέας παρόμοιας επίθεσης και ως συνέπεια της

εσωτερικής πολιτικής πίεσης, βρίσκεται σε εξέλιξη.

Το όλο σκηνικό φαίνεται να εξελίσσεται σε περιοχή που υπάρχουν τεράστια

κοιτάσματα πετρελαίου και η δυνατότητα να διέλθουν οι πετρελαιαγωγοί οι οποίοι

θα μεταφέρουν τα πετρέλαια της Κασπίας και του Καυκάσου με πολύ μικρότερο

κόστος.

Οποιαδήποτε αψυχολόγητη κίνηση, στην παγκόσμια αντιτρομοκρατική εκστρατεία των

ΗΠΑ, μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ακόμα χειρότερη τρομοκρατική

επίθεση στο μέλλον. Ο αποκλεισμός του Αφγανιστάν, για παράδειγμα, θα οδηγήσει

χιλιάδες αμάχους, που σήμερα ήδη λιμοκτονούν, σε φυσική εξόντωση.

Το ζητούμενο είναι αν θα δρομολογήσουμε αποτελεσματική διαδικασία εξάλειψης

του φαινομένου της τρομοκρατίας, αν θα οροθετήσουμε ανάμεσα στον πολιτισμό,

δυτικό ή ανατολικό, και τη βαρβαρότητα. Αν θα προωθήσουμε την ειρηνική

συνύπαρξη, το διεθνές δίκαιο, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η αν θα τροφοδοτήσουμε

φαύλους κύκλους βίας.

Οι ΗΠΑ αποδείχθηκαν ανίκανες να αντιμετωπίσουν μία τέτοιων διαστάσεων

τρομοκρατική επίθεση που προετοιμάστηκε, οργανώθηκε και εκτελέστηκε με πλήρη

άνεση μέσα στην επικράτειά τους. Οι διάφορες αιτιάσεις κατά της Ελλάδας από

τις αμερικανικές υπηρεσίες, για δήθεν αδράνειά της απέναντι στην τρομοκρατία,

για το επίπεδο ασφαλείας των ελληνικών αεροδρομίων και την ασφάλεια των

πτήσεων, ήταν τουλάχιστον άδικες.

Οι μυστικές υπηρεσίες της Δύσης, με πρώτες τις αμερικανικές και μερικές

αραβικών χωρών, γνωρίζουν πολύ καλά την οργάνωση του Μπιν Λάντεν που

εξαπλώνεται σε δεκάδες χώρες, γιατί αυτές βοήθησαν τη συγκρότησή της,

εκπαίδευσαν, οργάνωσαν και εξόπλισαν τους φανατικούς μουσουλμάνους για να

παγιδεύσουν τους Ρώσους στο Αφγανιστάν. Τότε δεν φαντάζονταν ότι θα

αντιμετωπίσουν το σημερινό πρόβλημα.

Μετά τη νίκη τους κατά των Ρώσων, οι φανατικοί ισλαμιστές μαχητές εμφανίσθηκαν

στη Βοσνία στο πλευρό των ΗΠΑ, κατά των Σέρβων, στην Αλβανία και το Κόσοβο στο

πλευρό του UCK, σε διάφορες αιματηρές επιθέσεις σε όλο τον κόσμο, όπως στις

σφαγές της Αλγερίας, στις επιθέσεις κατά τουριστών στην Αίγυπτο, σε

βομβιστικές επιθέσεις στις ΗΠΑ και αλλού. Ο πρωθυπουργός των Σκοπίων τους

καταγγέλλει, σήμερα, ως παράγοντες αποσταθεροποίησης της χώρας του.

Το πρόβλημα της τρομοκρατίας δεν είναι στρατιωτικό πρόβλημα, είναι κατ’ εξοχήν

πολιτικό και τα αρμόδια όργανα, σε επίπεδο διεθνούς έννομης τάξης, είναι το

Συμβούλιο Ασφαλείας και η Ολομέλεια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Η Ελλάδα οφείλει να συμπλεύσει με την πολιτική ασφάλειας της Ευρωπαϊκής

Ένωσης, αλλά επίσης να πάρει πολύ σοβαρά υπόψη της ότι τα δεδομένα άλλαξαν

πλέον ριζικά στον τομέα της διεθνούς τρομοκρατίας.

Η ενίσχυση και η αναβάθμιση των εθνικών υπηρεσιών πληροφοριών και ασφαλείας,

πέραν από την αναγκαία διεθνή συνεργασία, είναι εθνική προτεραιότητα.

Η επιλογή μας για ανοικτές κοινωνίες είναι δεδομένη, θα πρέπει πρώτα με

ωριμότητα να βρούμε τις ισορροπίες σε σχέση με την ασφάλεια στο νέο περιβάλλον

που διαμορφώνεται με τις ασύμμετρες απειλές, με σεβασμό πάντα στα ανθρώπινα

δικαιώματα και τις αρχές της Δημοκρατίας.

Και το δεύτερο, είναι να διερευνήσουμε και να άρουμε τις αιτίες που

τροφοδοτούν την τρομοκρατία. Εκεί κύριο ρόλο παίζει η ιδεολογική απομόνωση και

η ιδεολογική απαξίωση της τρομοκρατίας.

Πρέπει να διευθετηθούν οι περιφερειακές συγκρούσεις σε ειλικρινή βάση

αμοιβαιότητας ­ η διεθνής καταπολέμηση της τρομοκρατίας είναι ματαιοπονία όταν

συνεχίζονται π.χ. οι άγριες συγκρούσεις Παλαιστινίων – Ισραηλινών.

Η παγκοσμιοποίηση με τις ανισότητες και τις αδικίες που δημιουργεί και

επιτείνει, η φτώχεια, η πείνα, η απόγνωση, η καταπίεση, το μίσος, ο φανατισμός

των λαών, πρέπει να αντιμετωπισθούν ως πολιτικά ζητήματα σε μια παγκόσμια

βάση.

Είναι πια δεδομένο πως οι αδύνατοι είναι σε θέση να πλήξουν καίρια τους

παντοδύναμους, αν αυτή η ασύμμετρη απειλή δεν διευθετηθεί κατά τρόπο σταθερό

και μόνιμο θα δεχθεί πλήγμα η απρόσκοπτη εξέλιξη της παγκόσμιας οικονομίας.

Προκύπτουν, λοιπόν, ζητήματα παγκόσμιας πολιτικής και παγκόσμιας δημοκρατικής

διακυβέρνησης.

Ο Σήφης Βαλυράκης είναι βουλευτής του ΠΑΣΟΚ πρώην υπουργός Δημόσιας Τάξης

* Οι επιπτώσεις

στην

οικονομία στις

σελίδες

55-57